του Μπάμπη Πολυχρονιάδη | Με μία αριστοτεχνική κωλυσιεργεία τεσσάρων ετών στη διαδικασία επίτευξης συμφωνίας μεταξύ Ελλάδας και Ελβετίας για τη φορολόγηση των ελληνικών καταθέσεων στις τράπεζες της Ζυρίχης, ορατός είναι πλέον ο κίνδυνος μεγάλο μέρος αυτών των κεφαλαίων να έχει “πετάξει” προς άλλους -πιο ασφαλείς πλέον- προορισμούς
Ιδού πώς έχει η ιστορία.
Σε αντίθεση με τη λίστα Λαγκάρντ που παρέμεινε στα συρτάρια των κ.κ. Παπακωνσταντίνου και Βενιζέλου, οι καταθέσεις Ελλήνων στην Ελβετία και στο φως ήρθαν και “φορολογήθηκαν”. Σε επίπεδο επικοινωνίας πάντα, γιατί στην πράξη τζίφος… Στις αρχές του 2011, όμως, που ο “Γολγοθάς” του ελληνικού λαού είχε ξεκινήσει για τα καλά με φοροεισπρακτικά μέτρα, μειώσεις μισθών και συντάξεων και άλλα πολλά, οι κυβερνώντες και οι υπουργοί Οικονομικών ήθελαν ένα επικοινωνιακό “καρότο” για να ταϊσουν τα μικρομεσαία εισοδηματικά στρώματα που θα την πλήρωναν ακριβά λόγω Μνημονίου. Και το “παραμύθι” -όπως αποδείχτηκε- της φορολόγησης των ελληνικών καταθέσεων στην Ελβετία άρχισε να δίνει και να παίρνει σε εφημερίδες και τηλεοράσεις, προκειμένου ο φτωχός λαός να πιστέψει ότι την κρίση θα την πληρώσουν και οι πλούσιοι.
Το θέμα για την φορολόγηση των ελληνικών καταθέσεων στην Ελβετία είχε ανοίξει τον Ιανουάριο του 2011: τότε, στο περιθώριο της συνόδου στο Νταβός ο πρωθυπουργός Γ. Παπανδρέου το είχε θέσει στην πρόεδρο της Ελβετίας Μεσελίν Καλμί-Ρέι και συζητήθηκε διεξοδικά σε συνάντηση που είχε ο τότε υπουργός Οικονομικών Γ. Παπακωνσταντίνου με την ομόλογό του Εβελιν Σλουμφ. «Η σύναψη της συμφωνίας είναι θέμα ημερών» έλεγαν πηγές του υπουργείου Οικονομικών.
Τον Φεβρουάριο η μόνη σοβαρή εξέλιξη στο θέμα ήταν κάποια δημοσιεύματα στον τύπο που έκαναν λόγο για εκτιμήσεις τραπεζιτών, υπουργείου Οικονομικών αλλά και του περιοδικού Spiegel σχετικά με το πόσα “κρύβουν” οι Έλληνες στην Ελβετία και πόσα και πώς μπορεί να εισπράξει ως φόρο το ελληνικό κράτος. Εκείνη την περίοδο μάλιστα σχετικές συμφωνίες με την Ελβετία είχαν υπογράψει Μεγ. Βρετανία και Γερμανία. Έτσι, αν έπαιρνε σειρά η Ελλάδα θα μπορούσε να μαζέψει εφάπαξ φόρους ύψους 5 έως 30 δισ. ευρώ, καθώς οι εκτιμήσεις έκαναν λόγο για ελληνικές καταθέσεις της τάξης των 50-150 δισ. ευρώ στην Ελβετία.
Πέρασαν οι μέρες, πέρασαν οι μήνες και έφτασε ο Ιούνιος του ιδίου έτους, όταν και ανέλαβε καθήκοντα υπουργού Οικονομικών ο Ε. Βενιζέλος, ο οποίος στις 28/6/2011 είχε μάλιστα και “τηλεφωνική επικοινωνία με την Ελβετίδα ομόλογό του, με την οποία έθεσε το πλαίσιο της διακρατικής συμφωνίας Ελλάδας και Ελβετίας κατά τα πρότυπα αυτής που συνάπτουν η Βρετανία και η Γερμανία” όπως έγραφε η Ελευθεροτυπία στις 29/6/2011.
Και ενώ προς τα έξω φαινόταν ότι η ελληνική πλευρά “κόπτεται” για το θέμα και κάνει κινήσεις προκειμένου να εισπράξει χρήμα από την Ελβετία, στις 25 Σεπτεμβρίου του 2011 η Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία αποκαλύπτει δύο έγγραφα, τα οποία έδειχναν ότι από τα… κάτω, δηλαδή από τις ελληνικές υπηρεσίες η κωλυσιεργεία πήγαινε σύννεφο.
Το ένα έγγραφο προερχόταν από την ελληνική πρεσβεία στη Βέρνη, είχε ημερομηνία 25 Αυγούστου 2011 και θέμα το περιεχόμενο των συμφωνιών που είχαν υπογράψει Γερμανία και Μεγ. Βρεταννία με την Ελβετία για την φορολόγηση των καταθέσεων που τηρούσαν πολίτες των δύο πρώτων σε ελβετικές τράπεζες. Το έγγραφο αυτό είχε παραλήπτη το υπουργείο Εξωτερικών με κοινοποίηση φυσικά στο αρμόδιο υπουργείο Οικονομικών.
Το άλλο έγγραφο ήταν από το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους και είχε αποσταλλεί αρχές Σεπτέμβρη ως συνοδευτικό του εγγράφου της πρεσβείας προς τη Γενική Διεύθυνση Φορολογίας και τη Διεύθυνση Οικονομικών Σχέσεων με θέμα «διαβίβαση εγγράφου λόγω αρμοδιότητας»: «Σας διαβιβάζουμε συνημμένο το ανωτέρω σχετικό, με το οποίο μας γνωστοποιήθηκε από την πρεσβεία μας στη Βέρνη ότι ολοκληρώθηκε η μονογραφή διμερούς συμφωνίας μεταξύ της Ελβετίας και της Βρετανίας, περί φορολόγησης των αδήλωτων κεφαλαίων που έχουν κατατεθεί από βρετανούς πολίτες σε ελβετικές τράπεζες, λόγω αρμοδιότητας. Παρακαλούμε για τις ενέργειές σας, προκειμένου να εξετάσετε τη δυνατότητα υπογραφής όμοιας συμφωνίας μεταξύ της Ελβετίας και της χώρας μας, ώστε να ενισχυθούν τα έσοδα του κρατικού προϋπολογισμού από τη φορολόγηση αδήλωτων κεφαλαίων» ανέφερει το ΓΛΚ στην επιστολή του.
Με απλά λόγια, ενώ οι υπουργοί έλεγαν ότι “είναι θέμα ημερών η συμφωνία με την Ελβετία” και έδειχναν στον κόσμο ότι διαχειρίζονταν οι ίδιοι το θέμα, στην πραγματικότητα άφηναν τις υπηρεσίες στις οποίες οι ίδιοι ήταν πολιτικοί προίστάμενοι να κωλυσιεργούν.
Αντίστοιχα, την ίδια και περισσότερη… πλάκα είχαν οι δικαιολογίες του έτερου υπουργού Οικονομικών, του Γ. Στουρνάρα, ο οποίος το Νοέμβριο του 2012 σε απάντησή του μετά από σχετικό ερώτημα στη Βουλή ανέφερε οι συμφωνίες που υπέγραψαν Γερμανία και Ελβετία είναι προβληματικές, επειδή δεν αποκαλύπτονται τα στοιχεία των καταθετών… Κοινώς, το να ελέγχονταν -και- φορολογικά οι καταθέτες ήταν πιο σημαντικό από το να εισπράξει 5 – 30 δισ. ευρώ και να ανακουφιστεί ο λαός…
Προ ημερών, μάλιστα, το ελβετικό κανάλι RTS Info πραγματοποίησε ειδικό ρεπορτάζ για το θέμα λέγοντας πως ενώ οι ελβετικές αρχές πρότειναν λύση στην Ελλάδα, η ελληνική κυβέρνηση είχε επιδείξει -αξιοπερίεργη λέμε εμείς- αδράνεια. Το τελευταίο ραντεβού Στουρνάρα με την ελβετίδα ομόλογό του Ε. Σλούμφ ήταν στις 4 Φεβρουαρίου 2014. Τότε, η Σλούμφ του είχε προτείνει συγκεκριμένη λύση, αλλά απάντηση επί της πρότασής της δεν έλαβε ποτέ.
Στο μεταξύ, το άλλο ανησυχητικό είναι ότι το τελευταίο διάστημα δημοσιεύματα σε Γερμανία και Ελβετία υπολογίζουν τις ελληνικές καταθέσεις στην Ελβετία πολύ πιο χαμηλά από τις εκτιμήσεις προ τετραετίας, κάνοντας λόγο για 800 εκατ. έως 1,5 δισ. ευρώ.
Σε αυτό το πλαίσιο, και με δεδομένο ότι άλλες χώρες υπέγραψαν συμφωνίες με την Ελβετία και εισέπραξαν χρήμα, είναι εξόχως ύποπτο αν η ελληνική κωλυσιεργεία είχε ως αποτέλεσμα να πάρουν τα λεφτά τους οι Έλληνες από εκεί και να τα πάνε αλλού.
Η νέα ελληνική κυβέρνηση που επανεκιννεί τις διαπραγματεύσεις με την Ελβετία οφείλει να εξετάσει και αυτό το ενδεχόμενο.
