Γράφει ο Βαγγέλης Πάλλας
Δημοσιογράφος ΑΠΕ-ΜΠΕ
Η συμπεριφορά των στρατιωτών απέναντι στις γυναίκες σε κάθε πόλεμο, οι βιασμοί και παλιότερα η απαγωγή γυναικών από τους νικητές για να τις πουλήσουν σκλάβες, είναι ένα τεράστιο και αποσιωπημένο θέμα.
Χαρακτηριστικά, ο Αμίν Μαλούφ στο βιβλίο του “Οι σταυροφορίες από την πλευρά των Αράβων” (τη δεκαετία του 1980) γράφει, σύμφωνα με τη μνήμη μου: Όταν κατέλαβαν την πόλη, ο στρατηγός έδωσε στους στρατιώτες τρεις μέρες (ή πέντε μέρες) για πλιάτσικο και βιασμό γυναικών. Για τον δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο είναι γνωστή η βάρβαρη συμπεριφορά των Ρώσων όταν κατέλαβαν το Βερολίνο όσο και οι άπειροι βιασμοί. Αυτοί, βλέπετε, ήταν αντιφασίστες… και εντολή για σεβασμό των πολιτών και των γυναικών προφανώς δεν υπήρχε. Υπάρχουν πολλά βιβλία από φεμινίστριες γι’ αυτό το θέμα.
Η συμπεριφορά των Σέρβων στρατιωτών, και μάλιστα των άτυπων στρατιωτικών ομάδων, στον εθνικιστικό πόλεμο της Βοσνίας απέναντι στις γυναίκες και οι ομαδικοί βιασμοί, και μάλιστα με στόχο την ταπείνωση του αντιπάλου και την εθνική εκκαθάριση, έγινε τεράστιο θέμα στο φεμινιστικό κίνημα στη δεκαετία του 1990. Εξαιτίας αυτής της μαζικής παραβίασης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων των γυναικών τέθηκε στον ΟΗΕ το αίτημα να συμπεριληφθεί ο βιασμός στον πόλεμο στα εγκλήματα πολέμου, και αυτό το αίτημα ικανοποιήθηκε και πλέον ο βιασμός θεωρείται έγκλημα πολέμου και τιμωρείται ως τέτοιο. Η εφαρμογή βέβαια αυτού του νόμου, είναι μια άλλη πονεμένη ιστορία.
Φυσικά, κι εδώ όπως και παντού αλλού, η εργαλειοποίηση των δικαιωμάτων των γυναικών είναι τεράστια, και το συμπέρασμά μας ήταν και πρέπει να είναι ένα και μοναδικό: Ο βιασμός είναι κακούργημα κάτω από οποιεσδήποτε συνθήκες, και δεν εξαρτούμε την καταγγελία αυτού του κακουργήματος από το αν είμαστε υπέρ ή κατά αυτών που το πράττουν, όπως συμβαίνει πολύ συχνά.
Η σκοτεινή πλευρά των Αμερικανών στρατιωτών στη Γαλλία του ’40
Οι αμερικανοί στρατιώτες που πολέμησαν στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο παρουσιάζονται πάντα σαν αξιέπαινοι πολεμιστές όμως ένα νέο βιβλίο αποκαλύπτει τη σκοτεινή πλευρά τους στην απελευθερωμένη Γαλλία, όπου έκλεβαν και βίαζαν κατά κόρον.
Στο βιβλίο «What Soldiers Do: Sex and the American GI in World War II France» (Τι κάνουν οι στρατιώτες: Σεξ και οι αμερικανοί στρατιώτες στη Γαλλία στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο), η Μέρι Λουίζ Ρόμπερτς, καθηγήτρια Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο του Ουισκόνσιν στις ΗΠΑ, αμαυρώνει την ιδανική εικόνα που επικρατεί για τους ήρωες πολέμου.
Οι απελευθερωτές έκαναν πολλή φασαρία και έπιναν υπερβολικά. Ετρεχαν με τα τζιπ τους, τσακώνονταν στους δρόμους, έκλεβαν και είχαν μονομανία με τις Γαλλίδες. Ηθελαν σεξ _ μερικοί τζάμπα, άλλοι επί χρήμασι, άλλοι δια της βίας.
Ύστερα από τέσσερα χρόνια γερμανικής κατοχής, οι Γάλλοι υποδέχτηκαν τους αμερικανούς στρατιώτες που έκαναν την απόβαση στη Νορμανδία στις 6 Ιουνίου 1944 ως απελευθερωτές. Αλλά ως τα τέλη του ίδιου καλοκαιριού, μεγάλος αριθμός γυναικών ανέφερε βιασμούς από στρατιώτες. Μαζί με τον φόβο, εξαπλώθηκε και ένα ανέκδοτο: «Οι άντρες μας κρυβόντουσαν από τους Γερμανούς. Αλλά μόλις ήρθαν οι Αμερικανοί, έπρεπε να κρύψουμε τις γυναίκες».
Η Ρόμπερτς πιστεύει ότι ενώ τους στρατιώτες τους ακολουθεί η φήμη ότι βιάζουν σε πολλούς πολέμους, οι Αμερικανοί είχαν εν πολλοίς εξαιρεθεί από αυτό το στερεότυπο. Η ιστορική έρευνα έχει δώσει ελάχιστη σημασία σ’ αυτή τη σκοτεινή πλευρά της απελευθέρωσης της Ευρώπης που επί καιρό θεωρούταν ταμπού τόσο στις ΗΠΑ όσο και στη Γαλλία.
Σύμφωνα με τη Ρόμπερτς, η αμερικανική προπαγάνδα δεν πούλησε τον πόλεμο στους στρατιώτες ως αγώνα για την ελευθερία αλλά σαν μια «σεξουαλική περιπέτεια». Η Γαλλία «είναι ένας τεράστιος οίκος ανοχής» φαντασιωνόταν το περιοδικό «Life» της εποχής, «στον οποίο κατοικούν 40 εκατομμύρια ηδονιστές που περνούν τον καιρό τους τρώγοντας, πίνοντας και κάνοντας έρωτα». Το «Stars and Stripes», το επίσημο περιοδικό του αμερικανικού στρατού, δίδασκε στους στρατιώτες γερμανικές φράσεις όπως «Waffen niederlegen» (Πέταξε τα όπλα σου). Αλλά οι γαλλικές φράσεις που τους πρότεινε ήταν διαφορετικές: «Εχεις όμορφα μάτια», «Δεν είμαι παντρεμένος» και «Είναι οι γονείς σου σπίτι;».
Μετά τη νίκη, οι στρατιώτες θεώρησαν ότι είχε φθάσει ο καιρός για την ανταμοιβή τους. Η Ρόμπερτς γράφει ότι όταν χαίρονταν τις γαλλίδες, επιβεβαίωναν όχι μόνο τον ανδρισμό τους αλλά, κατά κάποιον τρόπο, και το νέο καθεστώς των ΗΠΑ σαν υπερδύναμη. Από την άλλη πλευρά, ύστερα από την ήττα τους από τους Γερμανούς, πολλοί Γάλλοι εκλάμβαναν την ανεξέλεγκτη συμπεριφορά των Αμερικανών στη χώρα τους ως μια ακόμη ταπείνωση. Αν και οι Γάλλοι ήταν επισήμως ανάμεσα στις νικήτριες δυνάμεις, οι Αμερικανοί είχαν πλέον το πάνω χέρι.