Τι απαντά η ΠΑΣΕΓΕΣ για το νομοσχέδιο που αφορά τους αγροτικούς συνεταιρισμούς
Η ΠΑΣΕΓΕΣ, με την ευκαιρία της κατάθεσης σχεδίου νόμου για τους αγροτικούς συνεταιρισμούς από το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης & Τροφίμων προέβη στις ακόλουθες παρατηρήσεις:
«Μετά από ένα χρονικό διάστημα τριών και πλέον μηνών προσχηματικού διαλόγου, που συνάντησε άλλωστε την καθολική αντίδραση του συνεταιριστικού χώρου, το νέο σχέδιο νόμου για τους αγροτικούς συνεταιρισμούς, που έδωσε στη δημοσιότητα ο Υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων την προηγούμενη Παρασκευή στις 8.7.2011, επιβεβαιώνει και δικαιώνει απόλυτα την κριτική που άσκησε η ΠΑΣΕΓΕΣ, με την από 29.3.2011 ανακοίνωσή της.
Και αυτό, γιατί το αναμορφωμένο νομοσχέδιο δεν περιλαμβάνει καμία ουσιαστική αλλαγή σε σχέση με το προηγούμενο που παρουσιάστηκε στις 23.3.2011. Δυστυχώς και η νέα αυτή έκδοση ταυτίζεται με ανάλογη θεσμική εκτροπή, όπως εκείνη που επιχείρησε να επιβάλλει η δικτατορία, προωθώντας ρύθμιση με το Νομοθετικό Διάταγμα 227/1973, που προέβλεπε την αναγκαστική συγχώνευση των συνεταιρισμών, χωρίς ωστόσο να το επιτύχει, γιατί λίγο αργότερα κατέρρευσε.
Καμία από τις νομικές παρατηρήσεις της ΠΑΣΕΓΕΣ που κοινοποιήθηκαν στο Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, αλλά και σε όλους τους Βουλευτές του Ελληνικού Κοινοβουλίου στις 12.4.2011 δεν έγινε δεκτή. Δεν λήφθηκε επίσης υπόψη η γνωμοδότηση του Καθηγητή Συνταγματικού Δικαίου του Πανεπιστημίου Αθηνών κ. Ν. Αλιβιζάτου, η οποία δόθηκε στη δημοσιότητα από την ιστοσελίδα της ΠΑΣΕΓΕΣ, αλλά γνωστοποιήθηκε με την από 1.6.2011 επιστολή της ΠΑΣΕΓΕΣ προς τον ίδιο τον Υπουργό.
Είναι χαρακτηριστικό ότι στο τελικό κείμενο νομοσχεδίου που προωθείται από το ΥΠΑΑΤ προς ψήφιση στη Βουλή, παραμένουν αναλλοίωτες οι διατάξεις που επιβάλλουν:
1. Την υποχρεωτική μετατροπή των Ενώσεων Αγροτικών Συνεταιρισμών σε πρωτοβάθμιους Αγροτικούς Συνεταιρισμούς, μετά από συγχώνευσή τους. Όπως έχει προτείνει η ΠΑΣΕΓΕΣ, οποιαδήποτε μετατροπή πρέπει να είναι εθελοντική και ο νόμος απλά να την διευκολύνει και όχι να την επιβάλει, υπό τη δαμόκλειο σπάθη της κατάργησης, ή της αναγκαστικής συγχώνευσης. (άρθρο 20 νομοσχεδίου)
2. Την υποχρεωτική διάλυση των ανενεργών πρωτοβάθμιων Αγροτικών Συνεταιρισμών, η οποία πρακτικά είναι ανέφικτη και ανεφάρμοστη. Τονίζεται ότι η ΠΑΣΕΓΕΣ έχει επίμονα υποστηρίξει ότι το Συνεταιριστικό Κίνημα πρέπει να απαλλαγεί από τα ανενεργά μέλη του, είτε αυτά είναι φυσικά πρόσωπα, ή είναι νομικά πρόσωπα. Έχει επίσης προτείνει τη διαγραφή του μέλους που δεν συναλλάσσεται με το Συνεταιρισμό για ορισμένη χρονική περίοδο, η οποία ορίζεται από το Καταστατικό και δεν μπορεί να είναι μικρότερη από ορισμένο χρονικό διάστημα (δύο διαχειριστικές χρήσεις). Αυτή είναι η μοναδική νόμιμη και συνταγματικά κατοχυρωμένη διαδικασία διαγραφής ανενεργών μελών, φυσικών και νομικών προσώπων, όπως προβλέπεται άλλωστε στο άρθρο 23 του ισχύοντος νόμου 2810/2000. Διατάξεις για αναγκαστική συγχώνευση και αναγκαστική εκκαθάριση (άρθρο 19 του νομοσχεδίου), είναι ευθέως αντισυνταγματικές.
3. Τη διάλυση των Συνεταιριστικών Εταιριών, ή την θέση τους εκτός συνεταιριστικού θεσμικού πλαισίου, μια και το προτεινόμενο σχέδιο νόμου τις υποχρεώνει αναγκαστικά να έχουν μετόχους μόνο πρωτοβάθμιους αγροτικούς συνεταιρισμούς. Το ίδιο ισχύει αναλογικά και για τις Κεντρικές Ενώσεις και τις Κοινοπραξίες Συνεταιριστικών Οργανώσεων. Πρόκειται για μία ακόμη αντισυνταγματική ρύθμιση. (άρθρο 20, παρ. 7 και 8 του νομοσχεδίου).
4. Την εκλογή του Διοικητικού Συμβουλίου όχι από τη Γενική Συνέλευση της ΠΑΣΕΓΕΣ που απαρτίζεται από αντιπροσώπους του κάθε μέλους της – νομικού προσώπου (όπως επιβάλλει η δημοκρατική διαδικασία) αλλά συλήβδην από αντιπροσώπους των πρωτοβάθμιων συνεταιρισμών μελών της, οι οποίοι δεν προκύπτει από τις σχετικές διατάξεις του νομοσχεδίου (άρθρο 16, παρ.10) ότι οι ίδιοι συγκροτούν τη Γ.Σ. της ΠΑΣΕΓΕΣ. Είναι εξάλλου ενδεικτικό της ασάφειας του νομοσχεδίου ότι δεν υπάρχει πρόβλεψη για την ανάκληση του Δ.Σ. της ΠΑΣΕΓΕΣ και από ποιο όργανο, γεγονός πρωτοφανές για την θεσμική λειτουργία κάθε νομικού προσώπου. Τα ζητήματα αυτά, πάντοτε, αποτελούσαν θεσμικά, σύμφωνα με τη συνταγματική αρχή της αυτοδιοίκησης των συνεταιρισμών, ρύθμιση του καταστατικού της ΠΑΣΕΓΕΣ με βάση ρητές διατάξεις όλων των συνεταιριστικών νόμων που ίσχυσαν από το 1935 που ιδρύθηκε.
Συμπερασματικά, όπως είχαμε τονίσει τότε – και τονίζουμε εκ νέου και σήμερα, το νομοσχέδιο αυτό δεν αποτελεί, απλά ένα κείμενο που βρίθει νομικών ασαφειών και αντισυνταγματικών διατάξεων, αλλά συνιστά μία βαθύτατα πολιτική απόφαση, που συνδέεται με την απαξίωση θεσμών και αξιών, με τη διάλυση των αγροτικών συνεταιρισμών, αλλά και με την παράδοση του αγροδιατροφικού τομέα, στο σύνολό του, σε οργανωμένα συμφέροντα.
Υπενθυμίζεται ότι η ΠΑΣΕΓΕΣ, με ομόφωνη απόφαση του Διοικητικού της Συμβουλίου, στις 29.3.2011, είχε ζητήσει την απόσυρση του νομοσχεδίου, αλλά είχε παράλληλα προτείνει τη σύσταση επιστημονικής επιτροπής, αδιαμφισβήτητου κύρους, προκειμένου να εξετασθεί το νομοσχέδιο στη βάση της διεθνούς πρακτικής και των διεθνών συνεταιριστικών αρχών. Δυστυχώς, ούτε αυτή η πρόταση λήφθηκε υπόψη.
Συνεπώς, ο λόγος πλέον, από εδώ και έπειτα, ανήκει στον Πρωθυπουργό.»