Την άμεση ανάγκη αντικατάστασης κρίσιμου εξοπλισμού στο σύστημα μεταφοράς ηλεκτρικού ρεύματος που μετράει δεκαετίες λειτουργίας και πλέον δεν μπορεί να ανταποκριθεί στις σύγχρονες απαιτήσεις ανέδειξε η βλάβη και η φωτιά που ξέσπασε στο ΚΥΤ Κουμουνδούρου το βράδυ της Κυριακής.
Η ασφάλεια εφοδιασμού της χώρας κρέμεται σε κάποιες περιπτώσεις από εξοπλισμό και Κέντρα Υπερυψηλής και Υψηλής Τάσης των δεκαετιών του ’70 και του ’80.
Ο ΑΔΜΗΕ παραδέχτηκε την παλαιότητα μέρους του εξοπλισμού του Συστήματος Μεταφοράς αναφέροντας για τα δύο στοιχεία που παρουσίασαν βλάβη, ότι ο μεν αυτομετασχηματιστής κατασκευάστηκε το 1986, ο δε διακόπτης το 1972, με τα δύο στοιχεία να τίθενται σε ηλέκτριση και λειτουργία το 1991.
Αναγνωρίζοντας αυτή τη συνθήκη, ήδη από το 2018 ο Διαχειριστής προκήρυξε διαγωνισμό προμήθειας 10 νέων αυτομετασχηματιστών στο πλαίσιο της ανανέωσης κρίσιμων στοιχείων του Συστήματος. Ωστόσο, λόγω προσφυγών κατά του διαγωνισμού, η διαδικασία ολοκληρώθηκε στις αρχές του 2020 και οι πρώτοι αυτομετασχηματιστές αναμένεται να παραδοθούν το αμέσως επόμενο διάστημα.
Ο εν λόγω διαγωνισμός εντάσσεται στο φιλόδοξο πενταετές Πρόγραμμα Ανανέωσης Εξοπλισμού (Renovation Plan), συνολικού προϋπολογισμού 80 εκατ. ευρώ, το οποίο για πρώτη φορά ξεκίνησε να σχεδιάζεται και υλοποιείται οργανωμένα από την Εταιρεία το 2018.
Το πρόγραμμα προβλέπει στοχευμένες σταδιακές αντικαταστάσεις παλαιωμένων στοιχείων του εξοπλισμού σύμφωνα με την προτεραιοποίηση που έχουν ορίσει οι αρμόδιες τεχνικές υπηρεσίες του ΑΔΜΗΕ. Ενδεικτικά για το 2021 και το 2022, έχουν προϋπολογιστεί ανανεώσεις εξοπλισμού ύψους 16,5 εκατ. και 21 εκατ. ευρώ αντίστοιχα.
Ανακατασκευή
Πέραν αυτού, εντός των επόμενων ημερών αναμένεται να υπογραφεί και η σύμβαση του έργου πλήρους ανακατασκευής του ΚΥΤ Κουμουνδούρου, η οποία περιλαμβάνει την αντικατάσταση και επέκταση του υπάρχοντος διακοπτικού εξοπλισμού 150 kV και 400 kV με σύγχρονο εξοπλισμό τεχνολογίας κλειστού τύπου (GIS), καθώς την προσθήκη νέων αυτομετασχηματιστών ισχύος και αυτεπαγωγών αντιστάθμισης.
Το νέο ΚΥΤ θα τεθεί σε λειτουργία το 2023 και θα τροφοδοτεί 21 γραμμές 150 kV και 4 γραμμές 400 kV, αναλαμβάνοντας μεγάλο μέρος του φορτίου στο λεκανοπέδιο Αθηνών. Επιπλέον, στις νέες εγκαταστάσεις του ΚΥΤ θα διασυνδεθεί το καλώδιο Αττικής – Κρήτης, καθώς και ο Ανατολικός Διάδρομος Πελοποννήσου (Μεγαλόπολη-Κόρινθος-Αττική).
Πρόσθετοι Κόμβοι
Ειδικότερα για το σύστημα ηλεκτροδότησης της Αττικής, προκειμένου να διασφαλιστεί το αναγκαίο επίπεδο αξιοπιστίας με βάση τις σύγχρονες ανάγκες ηλεκτροδότησης, είναι απαραίτητη η αναβάθμιση του ΚΥΤ Αργυρούπολης στην Υπερυψηλή Τάση (στα 400 kV από 150 kV), καθώς και η πλήρης ανακατασκευή του ΚΥΤ στο Ρουφ προκειμένου να δημιουργηθούν πρόσθετοι, ισχυροί κόμβοι στο Λεκανοπέδιο αντίστοιχοι με το ΚΥΤ Κουμουνδρούρου και το ΚΥΤ Παλλήνης.
Πελοπόννησος
Σε ό,τι αφορά το Σύστημα της Πελοποννήσου, όταν ολοκληρωθεί ο Δυτικός Διάδρομος (Μεγαλόπολη-Πάτρα-Δυτική Στερεά) συνολικού προϋπολογισμού 110 εκατ. ευρώ η ηλεκτροδότηση θα θωρακιστεί πλήρως, αφού ακόμη και σε περίπτωση ανάλογης σοβαρής βλάβης στην Αττική το σύστημα της Πελοποννήσου δεν θα επηρεαστεί.
Καταπόνηση
Πρέπει να σημειωθεί ότι η σοβαρή βλάβη της Κυριακής στο ΚΥΤ Κουμουνδούρου είναι το δέυτερο ηχηρό καμπανάκι για το σύστημα μεταφοράς.
Η πρώτη προειδοποίηση για την ευστάθεια του συστήματος είχε έρθει στις 22 Αυγούστου του 2018 με την «αστοχία υλικού διακόπτη» στο Κέντρο Υπερυψηλής Τάσης της Παλλήνης, όπως είχε τότε διαπιστώσει ο Ανεξάρτητος Διαχειριστής Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας (ΑΔΜΗΕ Α.Ε.) κατόπιν εργαστηριακών αναλύσεων.
Τα δύο Κέντρα Υπερυψηλής Τάσης όπως αποκαλύπτονται από τον ίδιο τον ΑΔΜΗΕ στα δύο τελευταία του 2019 και 2020 Δεκαετή Προγράμματα Ανάπτυξης του Εθνικού Συστήματος Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας είναι καταπονημένα.
Πρέπει δε να αναφερθεί, όσον αφορά το ΚΥΤ Παλλήνης, ότι εξαιτίας των τοπικών αντιδράσεων στην ανακατασκευή του ΚΥΤ Αργυρούπολης, σηκώνει το ένα τρίτο των φορτίων του Λεκανοπεδίου Αττικής με την κατάσταση αυτή να προκαλεί «προβλήματα στατικής ασφάλειας και αστάθειας τάσεων με επιπτώσεις σε ολόκληρο το Νότιο Σύστημα».