Είναι μπόλικο το μελάνι που έχει χυθεί για χάρη της λιμνοδεξαμενής του Ομαλού από την προεκλογική προκήρυξη της κατασκευής του έργου το 2009, επί υπουργίας Χατζηγάκη, έως σήμερα.
Ας αφήσομε κατά μέρος τις ενστάσεις των περιβαλλοντολόγων οι οποίοι θορυβημένοι από τη Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΜΠΕ) της λιμνοδεξαμενής του Ομαλού που είχαν συντάξει συνεργάτες του ΟΑΔΥΚ το 2005, η οποία ΜΠΕ, αν και προσωπικά την είχα χαρακτηρίσει κουρελόχαρτο, ωστόσο όντως παρείχε πληροφορίες, αν όχι για τη σκοπιμότητα του έργου, ασφαλώς για τους μεσομακροπρόθεσμους σκοπούς αυτών που προωθούν το έργο, αφού σε πολλά σημεία αναφερόταν στην «άνετη χρήση νερού προκειμένου να δημιουργηθούν πολλές νέες ξενοδοχειακές μονάδες υψηλών απαιτήσεων για τη σχεδιαζόμενη μεγάλη τουριστική ανάπτυξη».
Ας ξεχάσουμε προς οικονομία του χώρου της εφημερίδας σας ότι το οροπέδιο του Ομαλού ανήκει στο δίκτυο Natura 2000 και ότι εκεί έχει γίνει αναδασμός, άρα η οικοδομική δραστηριότητα τυπικά τουλάχιστον αποκλείεται, κι ας πάμε κατευθείαν στα τεχνικά και οικονομικά στοιχεία του έργου για να θυμηθούμε ότι με αρχική προϋπολογισθείσα συμβατική δαπάνη κατασκευής του έργου, ύψους 4.8 εκατομμυρίων ευρώ, προβλεπόταν χωρητικότητα 750.000 κυβικών μέτρων για την άρδευση 2.500 στρεμμάτων. Το γεγονός ότι η συνολική έκταση του οροπεδίου ανέρχεται στα 4.612 στρέμματα, είναι κάτι που γνωρίζουν ή τουλάχιστον οφείλουν να γνωρίζουν κατά πρώτο λόγο οι αιρετοί αλλά και οι διορισμένοι άρχοντες του τόπου. Άρα εξ αρχής γνώριζαν ότι με έναν τέτοιο σχεδιασμό, σχεδόν το μισό οροπέδιο θα έμενε εκτός αρδευτικού προγραμματισμού.
Σε δεύτερο χρόνο, κατά τα μέσα του 2010, οι διαστάσεις του έργου αναθεωρήθηκαν με την επιφάνεια κάλυψης να μειώνεται από 292 σε 120 στρέμματα (μείωση 60% περίπου) και τον προϋπολογισμό από 4.8 σε 3.7 εκατομμύρια ευρώ (μείωση 23% περίπου). Βέβαια εμείς οι ιθαγενείς απορήσαμε για τη δυσαναλογία στη μείωση επιφάνειας σε σχέση με αυτή του κόστους, παραβλέψαμε όμως το γεγονός, έχοντας υπόψη ότι το κόστος κατασκευής μιας λιμνοδεξαμενής δεν εξαρτάται μόνο από την επιφάνεια κάλυψης αλλά και από στοιχεία όπως το βάθος ή η επιφάνεια του πυθμένα ή το κόστος των συνοδών έργων. Αυτά τα στοιχεία παρέμεναν «εφτασφράγιστα» μυστικά, αλλά τουλάχιστον τα υπουργεία Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος ανακάλεσαν τους περιβαλλοντικούς όρους του έργου, οπότε εμείς οι ιθαγενείς σκεφτήκαμε ότι, κάπου, ίσως λειτουργούσε ακόμα το κράτος.
Τώρα μαθαίνομε ότι υπό τη νέα πεφωτισμένη ηγεσίας του υπουργείου Περιβάλλοντος, ήρθη η ανάκληση των περιβαλλοντικών όρων και με νέα τεχνικά στοιχεία που προβλέπουν εμβαδόν πυθμένα 84 στρέμματα, συνολική κάλυψη 160 στρέμματα και δυναμικότητα 600.000 κυβικών μέτρων, η κατασκευή του έργου επαναλαμβάνεται.
Μαθαίνομε ακόμα ότι η πλήρωση της δεξαμενής θα γίνεται από την απορροή έκτασης κάποιων 1.200 στρεμμάτων μέσω διάνοιξης παροχέτευσης και προσαγωγής με «υπογειοποιημένο αγωγό» (!!) διαμέτρου 2 και μήκους 340 μέτρων. Το βάθος στο οποίο θα τοποθετηθεί ο αγωγός, μαζί με το βάθος της λιμνοδεξαμενής συνεχίζουν να παραμένουν «εφτασφράγιστα» μυστικά, ίσως γιατί δεν έχουν καν μελετηθεί.
Ανεξάρτητα από τις ασκήσεις επί χάρτου αυτών που βιάζονται και αγωνιούν για την ταχύτερη επανεγκατάσταση των εργολάβων και την πάση θυσία «απορρόφηση» κονδυλίων, είναι γνωστό ότι (α) τόσο οι φυσικοί όσο και οι τεχνητοί χείμαρροι έχουν νερό μόνο όταν η ένταση της βροχής είναι μεγαλύτερη από τη διηθηκότητα των γύρω πετρωμάτων ή της λεκάνης απορροής και ότι (β) ο όποιος όγκος νερού υφίσταται μικρές ή μεγάλες απώλειες που έχουν σχέση, μεταξύ άλλων, με την ένταση και κατεύθυνση των ανέμων, το ύψος των θερμοκρασιών και την ηλιοφάνεια κατά τη διάρκεια του έτους. Έχουν μελετηθεί άραγε αυτά τα στοιχεία, κι αν ναι, πού βρίσκονται αυτές οι μελέτες; Δεν έχομε ακόμα χορτάσει από τον σωρό των καλοπληρωμένων και συνήθως ανεφάρμοστων μελετών που σκονίζονται ξεχασμένες μέσα στα συρτάρια; Αιδώς Αργείοι!
Αλλά ακόμα κι αν δεν έχουν μελετηθεί τέτοια στοιχεία, όπως τα παραπάνω, ίσως η τύχη ή ο καλός Θεός των Λευκών Ορέων θελήσουν να γεμίσει η λιμνοδεξαμενή του Ομαλού, αν κι όταν κάποτε ολοκληρωθεί το έργο. Τότε, μαθαίνομε, ένα σχεδιαζόμενο αρδευτικό δίκτυο 6.800 μέτρων θα συνοδεύσει τη λιμνοδεξαμενή. Κανείς δεν μπαίνει στον κόπο να μας προϊδεάσει για το κόστος του σχεδιαζόμενου αρδευτικού δικτύου γιατί φαίνεται ότι «λεφτά υπάρχουν» ή να διευκρινίσει αν αυτό το δίκτυο πρόκειται να καλύψει ολόκληρο το οροπέδιο ή μέρος αυτού και στη δεύτερη, πιθανότερη αν όχι βέβαια, περίπτωση, ποια τοπική ή υπερτοπική «αρχή» θα αποφασίσει, και με ποια κριτήρια, ποιος θα πάρει νερό και ποιος θα πει το νερό νεράκι.
Κατά καιρούς έχω απασχολήσει τις στήλες τις εφημερίδας σας με τους προβληματισμούς μου για τον πακτωλό χρημάτων που έχουν σπαταληθεί τα τελευταία σαράντα και πλέον χρόνια σε ανεφάρμοστες μελέτες ή στην πανάκριβη εφαρμογή μελετών φαραωνικού τύπου για τη διαχείριση των υδάτινων πόρων, με αποτέλεσμα ο νομός Χανίων να συνεχίζει να απειλείται από το φάσμα της λειψυδρίας. Για αυτές μου τις παρεμβάσεις μου έχουν αποδοθεί, δημόσια, χαρακτηρισμοί όπως «θλιβερός άνθρωπος» ή «γκρινιάρης». Δυστυχώς οι συνέλληνες αγανάκτησαν σε μια εποχή που εγώ έχω πια γεράσει και δεν έχω τη δύναμη ούτε στις πλατείες να συνευρεθώ μαζί τους ούτε να εκτοξεύσω κανένα παλιοπάπουτσο ή έστω ένα αυγό (κι ας μην είναι και κλούβιο) κατά όλων αυτών που ανεξάρτητα πολιτικής τοποθέτησης ή κομματικής ταυτότητας όλα αυτά τα χρόνια ψήφιζα για να με κοροϊδεύουν, να καταχρώνται τους φόρους που πλήρωνα ή απλώς να ποιούν την νήσσαν με τα τεκταινόμενα και επιπλέον να δανείζονται ασύστολα και αδιάντροπα για να χρηματοδοτούν «αναπτυξιακά» έργα όχι προς όφελος του κοινωνικού συνόλου αλλά προς όφελος της βιοτεχνίας (ούτε καν βιομηχανία δεν είναι) μελετών και ανεφάρμοστων ή προβληματικών και πανάκριβων κατασκευών.
Επιστρέφοντας στο έργο της λιμνοδεξαμενής του Ομαλού και για να κλείσω αυτό το σημείωμα, εναποθέτω τις ελπίδες μου σε εκείνους τους γενναίους ή ρομαντικούς κάτοικους του ανατολικού Σελίνου που έχουν προσφύγει στη δικαιοσύνη κατά της κατασκευής του έργου, ελπίζοντας ταυτόχρονα στην ανεξαρτησία της δικαιοσύνης, στα χαμηλότερα τουλάχιστον κλιμάκιά της.
Ευχαριστώ για τη φιλοξενία
Ιωάννης Κατσανεβάκης
Συνταξιούχος γεωπόνος