20.8 C
Chania
Monday, December 9, 2024

Αλέξης Μινωτής: 34 χρόνια από τον θάνατό του

Ημερομηνία:

Του Σπύρου Δαράκη *

Ο Αλέξης Μινωτής (πραγματικό όνομα: Αλέξανδρος Μινωτάκης, Χανιά, 8 Αυγούστου 1900 – 11 Νοεμβρίου 1990) ήταν ένας από τους κορυφαίους δραματικούς ηθοποιούς και σκηνοθέτες του ελληνικού θεάτρου.

Βιογραφία

Γεννήθηκε στα Χανιά. Η πατρική οικία βρίσκεται στον οικισμό Καμάρα της κοινότητας Δελιανών Κισάμου που σήμερα υπάγεται στον Δήμο Πλατανιά.  Από 15 ετών δημοσίευσε ποιήματα του στο φιλολογικό περιοδικό Διόνυσος της Κωνσταντινούπολης υιοθετώντας το επίθετο Μινωτής(1). Μετά τις εγκύκλιες σπουδές του στο γυμνάσιο διορίστηκε υπάλληλος στην Τράπεζα Αθηνών, μετέπειτα Εθνική Τράπεζα, των Χανίων(2). Το 1921 ήλθε στην Αθήνα και άρχισε ως ερασιτέχνης ηθοποιός να εμφανίζεται “επί σκηνής” με διάφορα θεατρικά συγκροτήματα – θιάσους. Αργότερα όμως επιδόθηκε ως επαγγελματίας ηθοποιός λαμβάνοντας μέρος και σε επαρχιακές θεατρικές περιοδείες με τους θιάσους Βεάκη και Νέζερ παρουσιάζοντας τον “Οιδίποδα Τύραννο”(3). Προκειμένου εντωμεταξύ ν’ αντιμετωπίσει τις οικογενειακές αντιρρήσεις για το επάγγελμα που είχε διαλέξει αναγκάσθηκε να κόψει (περιορίσει) το επίθετό του, αν και αυτό δεν μείωσε τη ρήξη που είχε με τον πατέρα του για πολλά χρόνια.

Αργότερα προσλήφθηκε από τον θίασο της Μαρίκας Κοτοπούλη με το θίασο της οποίας και σημείωσε το 1925 τη πρώτη του μεγάλη επιτυχία στο έργο του Αρτζιμπάσεφ Πόλεμος που υποδυόταν τον ρόλο του βιολιστή, έτσι δεν άργησε αν και αυτοδίδακτος ν’ αναγνωρισθεί η εξέχουσα καλλιτεχνική μορφή του μεταξύ των Ελλήνων πρωταγωνιστών της δραματικής σκηνής. Ιστορικής επιτυχίας θεωρήθηκαν οι παραστάσεις του στο πρωτοποριακό τότε συγκρότημα της “Ελεύθερης Σκηνής” το 1930. Στη συνέχεια αναγνωρίσθηκε από τους καλύτερους πρωταγωνιστές του Εθνικού Θεάτρου, στις παραστάσεις του οποίου στην Αγγλία (1939) με τον “Άμλετ” του Σαίξπηρ κρίθηκε από τους Άγγλους κριτικούς ως Παγκόσμιος καλύτερος Άμλετ των τελευταίων 50 ετών. Το 1930, ο Μινωτής πρωταγωνίστησε σε μία από τις πρώτες ταινίες του ελληνικού κινηματογράφου, με τίτλο Για την αγάπη της. Ήταν ένα βουκολικό δράμα σε σενάριο Π. Νικολάου και Δ. Βενιέρη και σκηνοθεσία Παρίδη(4).

Ο Αλέξης Μινωτής υποδύθηκε σχεδόν όλους τους ρόλους σε όλα τα θεατρικά είδη, από φάρσες μέχρι μελοδράματα (όπερες) και από κωμωδία μέχρι τραγωδία, δημιουργώντας μια καριέρα διεθνούς ακτινοβολίας. Κυριότεροι δημιουργικοί ρόλοι του Αλέξη Μινωτή ήταν στους πρωταγωνιστικούς ρόλους των έργων: “Ιούλιος Καίσαρ” και “Άμλετ” του Σαίξπηρ, “Δον Κάρλος” του Σίλλερ, “Ιβάν ο τρομερός”, “Πέερ Γκυντ”, “Μάκβεθ”, “Βασιλιάς Ληρ”, “Βρυκόλακες” κ.ά..

Το 1940 νυμφεύτηκε την Κατίνα Παξινού και μαζί εμφανίζονταν στο Βασιλικό Θέατρο που δημιούργησαν. Στη περίοδο όμως της κατοχής στην Ελλάδα (1941) ο Αλέξης Μινωτής κατέφυγε στις ΗΠΑ. Το 1946 ο Μινωτής εισήλθε στο Χόλυγουντ και έλαβε μέρος στη κινηματογραφική ταινία του Άλφρεντ Χίτσκοκ Υπόθεση Νοτόριους (Notorious) μαζί με τον Κάρι Γκραντ και την Ίνγκριντ Μπέργκμαν. Την ίδια χρονιά συμμετείχε ακόμη στη ταινία Ο φυγάς (The Chase) μαζί με την Μισέλ Μοργκάν. Από εκεί το 1952 προσκλήθηκε από το Εθνικό Θέατρο στην Αθήνα (μαζί με την Κατίνα Παξινού) για έκτακτες εμφανίσεις σε αρχαία δράματα και στους “Βρυκόλακες” του Ίψεν. Τότε ανταποκρινόμενος στο αίτημα της Βασίλισσας Φρειδερίκης για γύρισμα χολιγουντιανής ταινίας στην Ελλάδα συμμετείχε στο Παιδί και το δελφίνι με την Σοφία Λόρεν που γυρίστηκε στην Ύδρα. Το ίδιο έτος μετά τις παραστάσεις στην Ελλάδα συμμετείχε στις παραστάσεις αρχαίων δραμάτων του Εθνικού Θεάτρου στη Νέα Υόρκη. Στις παραστάσεις εκείνες ο “Οιδίπους Τύραννος” του Σοφοκλή ανέβηκε με δική του σκηνοθεσία. Επίσης σκηνοθέτησε στη συνέχεια τις τραγωδίες “Εκάβη” (1955) και “Μήδεια” (1956) του Ευριπίδη στις οποίες πρωταγωνίστησε η Κατίνα Παξινού, καθώς και τις τραγωδίες “Αντιγόνη” (1956), με πρωταγωνίστρια την Άννα Συνοδινού και “Οιδίπους επί Κολωνώ”, με πρωταγωνιστή τον ίδιο.

Το 1958 ανέβασε στην Αμερική (Dallas Civil Opera) και στο Κόβεντ Γκάρντεν στο Λονδίνο την όπερα του Κερουμπίνι Μήδεια με πρωταγωνίστρια τη Μαρία Κάλλας. Η παράσταση εκείνη κρίθηκε ως βάση υψηλού υποδείγματος σύγχρονης σκηνοθεσίας μελοδράματος (όπερας). Επίσης εμφανίσθηκε και στο Μπρόντγουεϊ στην “Ηλέκτρα” με την Μαρίκα Κοτοπούλη. Ο Αλέξης Μινωτής είχε επίσης λάβει μέρος και στη ξένη κινηματογραφική επιτυχία Γη των Φαραώ με την Τζόαν Κόλινς.

Τελευταία εμφάνισή του στο αρχαίο θέατρο της Επιδαύρου ήταν το καλοκαίρι του 1989 με τον ρόλο που υπήρξε για τον ίδιο όχι μόνο σκηνικό αλλά και προσωπικό αγώνισμα μιας ολόκληρης ζωής, τον Οιδίποδα επί Κολωνώ του Σοφοκλή.

Κατά τη μεταπολίτευση, ο Αλέξης Μινωτής ήταν ένα από τα πρόσωπα κύρους στα οποία ο Κωνσταντίνος Καραμανλής ανέθεσε νευραλγικές θέσεις, με σκοπό τον εξευρωπαϊσμό της ελληνικής κοινωνίας.

Πέθανε στην Αθήνα στις 11 Νοεμβρίου 1990 μένοντας πιστός στη μνήμη της συζύγου του Κατίνας Παξινού μέχρι τον θάνατό του.

 

ΠΗΓΕΣ

  1. Πέγκυ Κουνενάκη, Παξινού-Μινωτής: δύο ιερά τέρατα του θεάτρου,στο: Συλλογικό, Παξινού-Μινωτής, Επτά Ημέρες της Καθημερινής, 17/12/2000, σελ.3
  2. όπ.π.
  3. Ο θίασος Βεάκη-Ιατρίδου-Νέζερ, επισκέπτεται τα Χανιά το 1922 και δημοσιεύοντας αγγελία στον τοπικό τύπο αναζητά κομπάρσους για την παράσταση ΄΄Οιδίποδας τύραννος΄΄: εξ’ αιτίας της ωραίας φωνής του προσλαμβάνεται ως κορυφαίος του χορού. Κατά τη διάρκεια των παραστάσεων ο ηθοποιός που υποδυόταν τον Εξάγγελο αρρωσταίνει και τον αντικαθιστά.,όπ.π.
  4. Αργύρης, Τσιάπος. Οι πρώτες ταινίες του ελληνικού κινηματογράφου. Σέρρες: Α. Τσιάπος. σελ. 329–344. ISBN 978-960-93-7608-2.

 

* πρώην πρόεδρος μαρτυρικής ΜΑΛΑΘΥΡΟΥ, πρώην Δήμαρχος Μηθύμνης και μέλος του  Δ.Σ του Δικτύου Μαρτυρικών πόλεων και χωριών της Ελλάδος περιόδου 40΄- 45΄ (ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΟΛΟΚΑΥΤΩΜΑΤΑ)

"google ad"

Ακολουθήστε το agonaskritis.gr στο Google News, στο facebook και στο twitter και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις

Αγώνας της Κρήτηςhttp://bit.ly/agonaskritis
Ο “Αγώνας της Κρήτης” εκδόθηκε στις 8 Ιουλίου του 1981. Είναι η έκφραση μιας πολύχρονης αγωνιστικότητας. Έμεινε όλα αυτά τα χρόνια σταθερός στη διακήρυξή του για έγκυρη – έγκαιρη ενημέρωση χωρίς παρωπίδες. Υπηρετεί και προβάλλει, με ευρύτητα αντίληψης, αξίες και οράματα για μία καλύτερη κοινωνία. Η βασική αρχή είναι η κριτική στην εξουσία όποια κι αν είναι αυτή, ιδιαίτερα στα σημεία που παρεκτρέπεται από τα υποσχημένα, που μπερδεύεται με τη διαφθορά, που διαφθείρεται και διαφθείρει. Αυτός είναι και ο βασικός λόγος που η εφημερίδα έμεινε μακριά από συσχετισμούς και διαπλοκές, μακριά από μεθοδεύσεις και ίντριγκες.

Τελευταία Νέα

Περισσότερα σαν αυτό
ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ

Το Φεβρουάριο η δίκη για τη δολοφονική επίθεση στο Γκάζι, σε βάρος των τριών Κρητικών

Ένα χρόνο μετά το αιματηρό επεισόδιο στο Γκάζι με θύματα τρεις...

Έρευνα: Τρεις στις τέσσερις εργαζόμενες, θύματα σεξουαλικής παρενόχλησης και βίας

Απογοητευτικά, αλλά και άκρως ανησυχητικά είναι τα συμπεράσματα που...