Του Γιάννη Αγγελάκη
Στην εποχή των social media η απομόνωση και η καραντίνα δεν μοιάζουν με αυτό που ήταν επί αιώνες η εμπειρία τους. Η μοναξιά είναι γεμάτη ψηφιακή βοή και θόρυβο.
Οι δρόμοι άδειασαν όμως πλέον δε ζούμε μόνο στον φυσικό κόσμο αλλά και στον ψηφιακό.
Μέσω των social media όλοι ήθελαν να μοιραστούν τη μοναδικότητα της εμπειρίας τους. Μοιράζονται σκέψεις, φόβους, ελπίδες, καλούσαν τους άλλους να μείνουν σπίτι, θυμώνουν με τους ανυπάκουους, ανταγωνίστηκαν σε μία αγορά που γιγαντώθηκε από την ανάγκη όλοι να «μένουμε σπίτι» για τα likes που θα αποτυπώσουν την αποδοχή.
Σα ένα γιγάντιο Big Brother – ως εσώκλειστοι στα σπίτια τους – οι πολίτες ανταγωνίστηκαν για την αγάπη του κοινού του οποίου αποτελούν τμήμα. Η εταιρεία κερδίζει.
Κάποιοι βγήκαν για λίγο στα μπαλκόνια και χειροκρότησαν τους “ήρωες”, και βρήκαν δημιουργικούς τρόπους να περάσουν τον χρόνο τους ενώ πόσταραν φωτογραφίες, πόσταραν διαρκώς, σχολίαζαν διαρκώς.
Άλλοι άρχισαν να μαγειρεύουν, να καθαρίζουν τα σπίτια τους, και πόσταραν φωτογραφίες των φαγητών που μαγειρεύουν ή των καθαρών σπιτιών τους.
Άρχισαν να συμμετέχουν σε διαφόρων μορφών challenges.
Έκαναν διαλογισμό περισσότερο παρά ποτέ μέσω apps, μόνοι τους. Γυμνάστηκαν παρακολουθώντας βίντεο ή ακολουθώντας τις οδηγίες προγραμμάτων. [17,18,19,20]
Είδαν ταινίες στο Netflix με σενάρια καταστροφής από πανδημίες. [21]
Στο instagram οι φωτογράφοι κλήθηκαν να ποστάρουν φωτογραφίες «από το παράθυρό τους» ενώ στο facebook οι χρήστες διασκέδασαν μιμούμενοι κάποιο διάσημο πίνακα ή κάνοντας πους απς και ποστάρωντας τα βίντεο.
Όλοι θέλουν να μοιραστούν τη μοναδικότητα της εμπειρίας τους που μοιάζει τόσο πολύ με την εμπειρία των άλλων που απαγορεύεται να προσεγγίσουν.
Η ζωή στην καραντίνα εξελίχθηκε σε μοτίβα που επαναλαμβάνονταν όμως βιωνόταν ατομικά. Το κοινωνικό επανανακαλύπτεται ως ένας ανταγωνισμός για like διαφορετικών ατόμων που συμμετέχουν σε “positivity challenges”. Η κοινότητα αποκτά αξία όταν η συμμετοχή σε αυτή μπορεί να ποσοτικοποιηθεί και να αποκτήσει αντικειμενική αξία. [22, 23]
Άλλωστε, η περίοδος της πανδημίας ήταν μία ιδανική περίοδο για να ποστάρεις στα social media. Η χρήση αυξήθηκε κατακόρυφα, και μαζί ο αριθμός των likes για το υλικό που παράγουν οι χρήστες.
Οι απαντήσεις που ο σύγχρονος άνθρωπος έδωσε στην καραντίνα για να θέσει υπό έλεγχο τον φόβο που παράγει μία πανδημία βασίστηκε στο οπλοστάσιο που του έδωσε η ζωή και η εποχή που ζει.
Και οι influencers προσαρμόστηκαν.
Το hashtag #inthistogether εγινε must.
Ένας σωστός influencer στην εποχή του κορωνοϊού πρέπει να υπενθυμίζει την ανάγκη να μείνουμε όλοι “υπεύθυνοι” για τους εαυτούς μας και «δυνατοί» γιατί αυτό είναι το πιο υπεύθυνο και ασφαλές για την κοινωνία. Αλλά θα πρέπει να υπενθυμίζει και την ανάγκη να #μείνουμε υγιής.
Θα πρέπει να μιλά με “ειλικρίνεια” και με “ευαισθησία”, σα κάτι σταρ που ανακάλυπταν ξαφνικά τις δίπλες στις κοιλιές τους και παρουσιάζουν τα αμακιγιάριστα και αληθινά πρόσωπά τους για να αποδείξουν ότι και αυτοί είναι αληθινοί “άνθρωποι σαν κι εμάς”. Γιατί μας αρέσει και εμπιστευόμαστε περισσότερο αυτό που μας μοιάζει.
Σειρά ερευνών που έχουν γίνει αποδεικνύει ότι οι διαφημίσεις προϊόντων όταν γίνονται από «ανθρώπους σας κι εμάς» είναι πολύ πιο αποδοτικές. [24]
Ο influencer της εποχής της πανδημίας πρέπει να καλεί τους ανθρώπους “to be there for each other”, αλλά και να δίνει “νόημα” στην αναγκαστική παραμονή στο σπίτι με φωτογραφίες με hashtag όπως #stayhomestaysocial ή #stayhomestaychic στον πυρήνα των οποίων βρίσκεται το hashtag #staypositive, λες και το κάθε άτομο είναι ένας executive που πρέπει διαρκώς να διατηρεί την αισιοδοξία του για το μέλλον της εταιρείας, ανεξαρτήτως των αντιξοοτήτων. Ένας τιτανικός στον οποίο όλοι χορεύουν χαρούμενοι μέχρι την οριστική βύθισή του.
Κάποιοι influencers οπωσδήποτε έχασαν επιρροή και χρήμα. Όμως υπάρχουν άλλοι όπου η επιρροή τους γιγαντώθηκε. Είναι οι fitness και οι wellness influencers, οι influencers μίας κουλτούρας που βασίζεται στη θετική ενέργεια, στη θετική ψυχολογία.
Ένας επιτυχημένος influencer στην εποχή της πανδημίας του κορωνοϊού θα πρέπει να αποφεύγει λέξεις όπως ιός, πανικός, στρες, πανδημία και απομόνωση. Θα πρέπει να προβάλλει μία εικόνα αισιοδοξίας και ηρεμίας.
Κατά την πρώτη περίοδο της καραντίνας, απόφευγε τα θαυμαστικά και τις όποιες αναφορές στην υπόσχεση μιας άνοιξης που θα έρθει, στην θέληση να βγει έξω… αυτά το μόνο που έκαναν ήταν να εμβαθύνουν το αίσθημα ότι υπάρχει μία καλύτερη ζωή που δε μπορούσαν οι άνθρωποι να ζήσουν…
Ο καλός influencer παρέμεινε θετικός παρά τις αντιξοότητες. Συνέχισε λ.χ. να κάνει γιόγκα και διαλογισμό.
Μπορεί πλέον η θέα του να μην ήταν κάποιο υπέροχο ηλιοβασίλεμα πάνω σε ένα λόφο, όμως και το σικάτo σπίτι με τη μινιμαλιστική αισθητική που κυριαρχεί το άσπρο είναι ένα αρκετά όμορφο σκηνικό για φωτογραφήσεις.
Προπαντώς, δε μοιράζεται φωτογραφίες από περιοχές που έχουν επηρεαστεί από τον ιό, ή φωτογραφίες σε μέρη με συνωστισμό. Είναι ένας ηγέτης της θετικής ενέργειας.
Στις φωτογραφίες είναι μόνος και είναι χαρούμενος, είναι μόνος αλλά δεν είναι μοναχικός. Είναι χαμογελαστός. Είναι ανώτερος. Σε ισορροπία. Δυνατός. Είναι ζεν.
Οι influencers προσανατολίζονται πλέον στο να δίνουν συμβουλές, διδάσκουν, κάνουν coaching.
Θα ανακαλύψει και θα αναδείξει την αξία της “αλληλεγγύης” και θα καλέσει τους followers “να έρθουν πιο κοντά μεταξύ τους, παρά την απόσταση”.
Θα αναζητήσει τον καλύτερο, «αληθινό» εαυτό.
Στη νέα εποχή μας η πανδημία δεν πρέπει να βιώνεται ως πανδημία.
Αυτοί που αποτυγχάνουν να διατηρησουν την αισιοδοξία τους, όσοι δε μπορούν να είναι εξίσου χαρούμενοι όσο οι τέλειοι influencers της θετικής ενέργειας και της θετικής ψυχολογίας οφείλουν περίπου να νοιωθουν ένοχοι, αδύναμοι να ανταπεξέλθουν και να αρθούν στο ύψος των περιστάσεων. Ανίκανοι να ανακαλύψουν τις θετικές πτυχές αυτού που βιώνουν. Ψήγματα του φθαρμένου, αμακιγιάριστού εαυτού, είναι πάντα αναγκαία, όμως μονάχα ως ψήγματα.
Δεν φταίει η πανδημία για τον τρόπο που αισθάνεται, ή οι ελλείψεις της πολιτείας για τις δυσκολίες να ανταπεξέλθει, αλλά ο εαυτός που δεν είναι αρκετά δυνατός για να ανταποκριθεί όπως πρέπει. Φταίει η αδυναμία του να αναδείξει αυτό που πραγματικά έχει σημασία, η αδυναμία του να απελευθερώσει τον εαυτό από αρνητικά συναισθήματα και σκέψεις και να ανακαλύψει το «νόημα». Φταίει που είναι εγκλωβισμένος σε έναν εαυτό που δεν είναι αληθινός.
Ζούμε την πρώτη πανδημία στην εποχή της παντοκρατορίας του εαυτού. Βρισκόμαστε σε μία διαρκή αναζήτηση του Αληθινού Εαυτού. Ο εαυτός είναι που αναλαμβάνει την ευθύνη και μπορεί να δώσει λύσεις. Αυτός, είτε είναι δυνατός, είτε είναι αδύνατος. Ο αδύναμος εαυτός, ο ανυπάκουος, ο ανεύθυνος, ο εαυτός που φοβάται, που αμφιβάλλει, φταίει.
Διάολε! Η πανδημια του κορωνοϊού θα έπρεπε να αναγνωρίζεται ως αυτό που πραγματικά είναι, μία μεγάλη ευκαιρία, μία πολύτιμη εμπειρία ζωής με “νόημα” που έχει πραγματικά “αξία”. Είναι μία εμπειρία που μπορείς να ζήσεις με ασφάλεια από το σπίτι σου, και θα έπρεπε να είμαστε ευγνώμονες γι’ αυτό. Μία ιστορία που θα μπορείς να λες στα παιδιά σου, μαζί με άλλες ιστορίες για τα πολλά ταξίδια που έκανες. Μπορεί να είναι μια θετική εμπειρία. Ένα ακόμα ταξίδι, σε ένα διαρκώς ανικανοποίητο wanderlust.
Ο άνθρωπος της πανδημίας έψαξε για τη σοφία όχι μόνο σε βιβλία αλλά και στα social media. Αναζητήθηκαν γέροντες και σοφοί επιστήμονες, αλλά και «αληθινές φωνές». Περίμενε να ακούσει τι έχουν να πουν, θέλησε να ακολουθήσει τις ψύχραιμες και όλο ηρεμία συμβουλές τους.
Στην εποχή του κορωνοϊού ένας μειλίχιος συνταξιούχος καθηγητής νοσηλευτικής μπορεί να γίνει διάσημος influencer.
Ο Dr. John Cambell μέσα σε λίγες ημέρες και με τα βίντεό του για τον κορωνοϊό έγινε μία αναγνωρίσιμη περσόνα παγκοσμίως. Ο αριθμός των subscribers από τις λίγες χιλιάδες εκτοξεύθηκε στις πολλές εκατοντάδες χιλιάδες ενώ τα βίντεο στα οποία μιλά για τον κορωνοϊό με έναν ήρεμο και καθηγητικό τρόπο συγκεντρώνουν πολλές εκατοντάδες χιλιάδες views.
Η πανδημία του κορωνοϊού είναι μία ευκαιρία για να γίνεις διάσημος. Και σήμερα, ο διάσημος είναι πάντα σπουδαίος, αν και κάποιος που είναι σπουδαίος μπορεί να μην είναι διάσημος. Πάντως, το να είσαι διάσημος είναι σπουδαίο από μόνο του και άλλωστε είναι ωραίο να αναγνωρίζουν τη σπουδαιότητά σου ακόμα και αν αυτή προκύπτει από το γεγονός ότι είσαι διάσημος.
Η Rachel Leary δημιούργησε ένα σύντομο βίντεο στο TikTok όπου χορεύει στο ρυθμό μίας χορευτικής έκδοσης της μουσικής του δελτιού ειδήσεων του BBC. Το βίντεο έγινε παγκόσμιο τρεντ και αυτή διάσημη μέσα σε λίγες ημέρες.
Η πανδημία είναι μία ευκαιρία.
Μπορεί οι άνθρωποι να μη μπορούν να ταξιδέψουν, μπορεί να μη μπορούν να βγουν καν έξω από το σπίτι τους, όμως οι ιστορίες και η εικόνα τους συνεχίζει να ταξιδεύει σε όλο τον κόσμο εξαιρετικά γρήγορα στις ψηφιακές λεωφόρους. Ο ιός δεν έθεσε σε κανένα περιορισμό αυτή την κίνηση. Αντιθέτως, συντέλεσε στην επιτάχυνσή της.
Ο ψηφιακός κόσμος είναι ο κόσμος στον οποίο ο άνθρωπος μπορεί να κυκλοφορεί ελεύθερα δίχως περιορισμούς στην κίνησή του και με ασφάλεια για την υγεία του επειδή μπορεί να τελεί διαρκώς υπό επιτήρηση και να κρατά πάντα τις αποστάσεις του. [25]
Κάποιοι πάντως αναγνωρίζουν ότι τίποτα δε διαρκεί για πάντα.
O κορωνοϊός βιώνεται ως ένα ακόμα trend που όλοι περιμένουν ότι κάποια στιγμή θα τελειώσει. Αγοράζουν προϊόντα για να τους υπενθυμίζουν την εμπειρία τους. Σα τουρίστες της πανδημίας θέλουν να έχουν σουβενίρ από την εποχή της. [26,27,28,29]
Κάποιοι ήδη έχουν αρχίσει να βαριούνται και περιμένουν απλά το επόμενο τρεντ… Ήρθε, με τη δολοφονία του Τζωρτζ Φλόιντ. Σύντομα, το hashtag #blacklivesmatter κυριάρχησε στα social media. Όμως η πανδημία διαρκεί. Και η αύξηση των κρουσμάτων την μετατράπει ξανά σε τρεντ. [30]
Διαφήμιση μέσα στην πανδημία του κορωνοϊού – Νόημα έχει το μήνυμα, όχι το προϊόν
Η πανδημία του κορωνοϊού είναι ένα παγκόσμιο τρεντ με αντοχή στον χρόνο. Τα hashtags που αφορούν τον ιό κυριαρχούν. Παράγουν δισεκατομμύρια likes και shares. Η συζήτηση στα social media για την πανδημία ποσοστικοποιείται, αποκτά αξία. Από εκεί και πέρα είναι ζήτημα χρόνου η αξιοποίηση από τις εταιρείες, όπως κάνουν άλλωστε με κάθε άλλο τρεντ.
Οι στρατηγικές στο μάρκετινγκ προσαρμόζονται αναλόγως.
Το hashtag #stayhome #staysafe έγινε σλόγκαν εταιρειών που ήθελαν έτσι να προβάλλουν μία εικόνα κοινωνικής υπευθυνότητας προς τους πολίτες-καταναλωτές και να οικειοποιηθούν το κοινωνικό ρεύμα που διαμορφωνόταν.
Τώρα, οι εταιρείες νοιάζονται πρωτίστως για την υγεία των καταναλωτών. Κι ένα διαφημιστικό με ένα καλοπαρουσιασμένο μήνυμα μπορεί εύκολα να γίνει viral δημιουργώντας με μηδενικό κόστος, εξαιτίας της οικειοθελούς αναπαραγωγής του από τους χρήστες, τεράστια θετική δημοσιότητα για την εταιρεία.
Εν μέσω πανδημίας, η αγορά ενός προϊόντος πρέπει να μετατρέπεται σε μία πράξη αλληλεγγύης. Αν αγοράσεις μία μάσκα από την εταιρεία Forever 21 δωρίζεις άλλη μία σε ένα άτομο που την έχει ανάγκη. Η ατομική κατανάλωση μετατρέπεται σε μία πράξη προσφοράς προς το κοινωνικό σύνολο.
Είναι win – win. Όλοι κερδίζουν.
Υπενθυμίζεται ότι «είμαστε όλοι μαζί σε αυτό», ενώ δίνονται συμβουλές για μέτρα προστασίας που πρέπει να λαμβάνουν οι πολίτες. Η Budweiser προσέφερε 5 εκατομμύρια δολλάρια στον Ερυθρό Σταυρό, η Burger King προσέφερε 1 εκατομμύριο γεύματα σε παιδιά που πεινάνε, άλλοι αγοράζουν γάντια και άλλα υλικά προστασίας και τα δωρίζουν σε νοσοκομεία. Ιδιωτικές εταιρείες δωρίζουν γάντια στα υποστελεχωμένα και υποχρηματοδοτούμενα δημόσια νοσοκομεία.
Η πραγματικότητα του κορωνοϊού εντάχθηκε στον όλο αισιοδοξία λόγο της διαφήμισης. Υπήρχε άλλωστε σχετική εμπειρία.
Η χρησιμοποίηση από την Gucci της εικόνας της Ellie Goldstein, ενός κοριτσιού με σύνδρομο Down για την προώθηση των νέων προϊόντων της, είναι η εικόνα που «άρεσε» περισσότερο από οποιαδήποτε άλλη έχει ανεβάσει η εταιρεία στα social media. Πρόκειται για την ίδια εταιρεία που πλήρωσε αδρά για να μπει δίπλα στη φωτογραφία του θανάτου από πνιγμό του μικρού προσφυγόπουλου Αϊλάν διαφήμισή της που δείχνει μοντέλο με τσάντα της εταιρείας σε παραλία σε στάση παρόμοια με το νεκρό παιδί. [31, 32]
Η Nike το 2018 ξεκίνησε μία διαφημιστική καμπάνια με τον σταρ του Αμερικάνικου ποδοσφαίρου Colin Kaepernick. Ο Κaepernick είχε λυγίσει το γόνατο κατά τη διάρκεια του εθνικού ύμνου σε αγώνα το 2016 διαμαρτυρόμενος με αυτό τον τρόπο ενάντια στην αστυνομική βία στις ΗΠΑ.
Ο Κaepernick έχασε το συμβόλαιο με την ομάδα που έπαιζε και η Νike ήρθε αντιμέτωπη με διαμαρτυρίες και απειλές για μποϊκοτάζ, όμως βρέθηκε και στο επίκεντρο του παγκόσμιου ενδιαφέρον και κέρδισε επαίνους για τη στάση της που μεταφράστηκε σε μία εκρηκτική άνοδος των πωλήσεων. Οι καταναλωτές επιβράβευσαν την Nike για τη στήριξη του Kaepernick. [33, 34]
Σύμφωνα με μία έρευνα που πραγματοποιήθηκε το 2018 σε 35 χώρες, το 64% των καταναλωτών θα επιβράβευαν εταιρείες που συμμετέχουν σε κάποιου είδους κοινωνικού ακτιβισμού. Η ταύτιση με την κοινωνική ευθύνη και διαμαρτυρία δημιουργεί μεγάλες ευκαιρίες για αυξημένη κερδοφορία.
Κάθε κρίση γεννά μία ευκαιρία, όμως η συγκεκριμένη κρίση οδήγησε στην παραγωγή ενός τεράστιου όγκου υλικού με παρόμοια μορφή.
Στο επίκεντρο βρίσκεται ο άνθρωπος, ο απλός άνθρωπος και η εμπειρία του.
Στις πολλές διαφημίσεις της περιόδου του κορωνοϊού προκύπτουν μια σειρά κοινά μοτίβα.
Πρωταγωνιστές είναι απλοί άνθρωποι, όχι σταρ. Οι σταρ αν θέλουν να έχουν πρωταγωνιστικό ρόλο, οφείλουν να φέρονται ως απλοί άνθρωποι.
Ο φόβος, η απόγνωση, η μοναξιά που αισθάνεται ο άνθρωπος μέσα στην πανδημία μετατρέπεται σε κάτι θετικό, καθώς βλέπουμε την νοσοκόμα να αφαιρεί τη μάσκα από το πρόσωπο και να παίρνει μια βαθιά ανάσα, τον νεαρό μουσικό να ανακαλύπτει ότι ο εγκλωβισμός μέσα στο σπίτι του δεν έχει μόνο αρνητικά αφού συντέλεσε στην όξυνση της δημιουργικής ικανότητάς του. Η ελπίδα αναδύεται, η ζωή θα συνεχιστεί καθώς βλέπουμε μία έγκυο γυναίκα να χαμογελά τρίβωντας την παραφουσκωμένη κοιλιά της. Η εταιρεία σπεύδει να προβάλλει το μήνυμά της:
«νοιαζόμαστε για εσάς», «παραμενουμε εδώ για εσάς», «θα αντέξουμε».
Στις διαφημίσεις αυτές πολλές φορές απουσιάζει η αναφορά στο προϊόν. Μεγαλύτερη σημασία έχει το μήνυμα, όχι το προϊόν. Το πιο αποτελεσματικό μήνυμα είναι αυτό που μιλάς για το προϊόν δίχως να αναφέρεις το όνομά του.
Η Coca – Cola προβάλλει εικόνες απλών ανθρώπων, ηρώων της ανθρωπότητας μέσα στην καθημερινότητα της πανδημίας, για να καταλήξει με ένα μήνυμα με άσπρα γράμματα με τη χαρακτηριστική της γραμματοσειρά που εμφανίζονται σε κόκκινο φόντο:
«Σας ευχαριστούμε που γεμίζεται το ποτήρι με καλωσύνη και ελπίδα».
https://www.youtube.com/watch?v=fp6UZ_I4zj0
Η Uber πάλι έφτασε στο σημείο να κυκλοφορήσει διαφημιστικό όπου ευχαριστεί τους πελάτες της επειδή δεν χρησιμοποιούν Uber.
Οι εταιρείες επιλέγουν αντί να πουλάνε προϊόντα να πουλάνε την εικόνα των απλών ανθρώπων που εργάζονται στις εταιρείες. Αυτοί αναδεικνύονται στους «ήρωες», που με την πολύτιμη εργασία τους διασφαλίζουν τη συνέχεια του συστήματος.
Βλέπουμε τους εργαζόμενους να εργάζονται τηρώντας τα μέτρα ασφαλείας, σε αργή κίνηση, ώστε να δοθεί η απαραίτητη δραματική έμφαση και η βαρύτητα που αρμόζει σε αυτό που αναγνωρίζεται ως μία πράξη ηρωισμού και θάρρους για όλη την κοινωνία.
Σα μια ταινία όπου οι ήρωες μόλις έχουν ολοκληρώσει ένα τεράστιο επίτευγμα, όπως όταν σε αργή κίνηση σμίξανε οι σύντροφοι στον Άρχοντα των Δακτυλιδιών μετά το τέλος της περιπέτειάς τους, ή σα την ταινία Αρμαγγέδον όταν οι ήρωές μας σε αργή κίνηση επιβιβάζονται στο διαστημόπλοιο για να σώσουν τον πλανήτη μας, αναγνωρίζουμε ότι θέλει θάρρος να εργάζεσαι για να υπηρετείς την κοινωνία εν μέσω πανδημίας, κι ότι όλες μας οι ελπίδες βασίζονται σε αυτούς.
Στις διαφημίσεις οι εργαζόμενοι διατηρούν την αισιοδοξία τους, χαμογελούν παρά τις αντιξοότητες γιατί είναι δυνατοί. Είναι υπεύθυνοι και φέρουν εις πέρας το έργο τους. Αναγνωρίζονται ως ήρωες και ως ήρωες γίνονται το πιο πολύτιμο προϊόν των εταιρειών. Πρεσβεύουν την εταιρεία που επειδή ταυτίζεται με το έργο των δυνατών, χαμογελαστών, ηρωικών εργαζόμενων δεν μπορεί παρά να είναι κι αυτή ηρωική.
Το προϊόν που φτάνει στα χέρια του καταναλωτή αποτελεί το έργο ηρώων, αποκτά λίγο από την ηρωική θετική ουσία. [35, 36, 37]
Ακόμη και αν οι ίδιες εταιρείες που παρουσιάζουν τους εργαζόμενους ως ηρωικούς ταυτόχρονα εργάζονται για την εξάλειψη της ανάγκης της εργασίας τους.
ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ:
17. Sarah Perez, Meditation and mindfulness apps continue their surge amid pandemic, https://techcrunch.com
18. Dawn Foster, Is mindfulness making us ill?, https://www.theguardian.com/lifeandstyle/2016/jan/23/is-mindfulness-making-us-ill
19. Shayla Love, Meditation Is a Powerful Mental Tool—and For Some People It Goes Terribly Wrong, https://www.vice.com
20. Ryan Daws, Health and fitness app downloads jumped 47% in Q2 as COVID-19 spread, https://developer-tech.com
21. Movies and TV shows about pandemics and disasters are surging in popularity on Netflix, https://www.businessinsider.com
22. Brenna Cohoon, Social media challenges spreading positivity during COVID-19, https://southblueprint.com
23. Nedda Samani, A Harvard psychologist explains why forcing positive thinking won’t make you happy, https://www.washingtonpost.com
24. Paul Greenwood, Why influencers are losing their influence, https://wearesocial.com
25. #inthistogether – Influencer Marketing & Crisis Communication: Guidance for Brands and Influencers, https://www.collabary.com
26. Kaitlyn Tiffany, Women Are Buying ‘Essential AF’ Shirts, Candles, and Wine Glasses, https://www.theatlantic.com
27. Jacob Gallagher, Coronavirus T-shirts: Funny or Offensive?, https://www.wsj.com
28. Signs of the Times: 6 unique souvenirs to remember the COVID-19 pandemic, https://studio5.ksl.com
29. Bettina Makalintal, Coronavirus Merch Is Here, But Who’s Buying It?, https://www.vice.com
30. Jessica Snouwaert, Companies like Netflix, McDonald’s, and Target are speaking out amid the George Floyd protests — and some are actually taking action, https://www.businessinsider.com
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ:
- Κορωνοϊός και τεχνολογία, το διπλό κύμα: Ζώντας στην πρώτη πανδημία της εποχής του απελευθερωμένου εαυτού και της εξ αποστάσεως λειτουργίας (1ο μέρος)
- Κορωνοϊός και τεχνολογία (2ο μέρος): Οι θεωρίες που κερδίζουν έδαφος
- Κορωνοϊός και τεχνολογία (3ο μέρος): Στην αναζήτηση ενός ασφαλούς καταφυγίου
- Κορωνοϊός και τεχνολογία (4o μέρος): Φτώχια και πανδημία, δύο φαινόμενα που μοιάζουν
- Κορωνοϊός και τεχνολογία (5ο μέρος): Από τον κορωνοϊό στον ιό της επιτήρησης
- Κορωνοϊός και τεχνολογία (6ο μέρος): Η πανδημία στην εποχή του καπιταλισμού της επιτήρησης και της οικονομίας της προσοχής
