Μετά από εβδομάδες απειλών, η Δύση επέβαλε την Τρίτη τις πρώτες της κυρώσεις στη Ρωσία. Προς το παρόν όμως οι ενέργειες αυτές θα έχουν περιορισμένο αντίκτυπο τόσο στη ρωσική όσο και στη δυτική οικονομία.
Στοχεύοντας τον ρωσικό χρηματοπιστωτικό τομέα, οι κυρώσεις «είναι σύμφωνες με τη στρατηγική των σταδιακών μέτρων που διαφυλάσσουν τον ενεργειακό τομέα», δήλωσε ο Olivier Dorgans, δικηγόρος που ειδικεύεται στις οικονομικές κυρώσεις στη δικηγορική εταιρεία «Ashurst», ενώ δεν παρέλειψε να τονίσει την απόφαση της Γερμανίας να αναστείλει τον αγωγό φυσικού αερίου Nord Stream 2.
Η Δύση πλήττει τον ρωσικό χρηματοπιστωτικό τομέα
Η ΕΕ και η Βρετανία έχουν βάλει στο στόχαστρο τον ρωσικό χρηματοπιστωτικό τομέα με τα πρώτα τους μέτρα.
Η Βρετανία επέβαλε την Τρίτη κυρώσεις σε πέντε ρωσικές τράπεζες, μεταξύ των οποίων η Rossiya και η Promsvyazbank.
Η ΕΕ αναμενόταν να δημοσιεύσει αργότερα κατά τη διάρκεια της ημέρας ή την Τετάρτη τον κατάλογο των ιδρυμάτων που πλήττονται από τη δέσμευση περιουσιακών στοιχείων λόγω του ρόλου τους στη χρηματοδότηση των ρωσικών στρατιωτικών δραστηριοτήτων.
«Οι τράπεζες που αποτελούν στόχο των βρετανικών κυρώσεων είναι σχετικά μικρές», δήλωσε ο Dorgans, σημειώνοντας ότι πολλά ρωσικά κεφάλαια έχουν ήδη επαναπατριστεί ως προληπτικό μέτρο.
Το πάγωμα περιουσιακών στοιχείων αρκετών Ρώσων ολιγαρχών και ατόμων που εμπλέκονται στην κρίση στην Ουκρανία θα έχει επίσης περιορισμένο αντίκτυπο στη ρωσική οικονομία.
Αλλά αν η ΕΕ κάνει πράξη την απειλή της να αποκλείσει τη Ρωσία από τις ευρωπαϊκές κεφαλαιαγορές για την αναχρηματοδότηση του χρέους της, αυτό θα επιβαρύνει την αξία του ρωσικού ρουβλίου και έτσι θα συμπιέσει την αγοραστική δύναμη των απλών Ρώσων να αγοράζουν εισαγόμενα αγαθά.
Οι δυτικές τράπεζες έχουν περιορισμένη έκθεση σε ρωσικά χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, σύμφωνα με ανώτερο αξιωματούχο της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας.
Ωστόσο, αρκετές δυτικές τράπεζες έχουν δραστηριότητες στη χώρα, συμπεριλαμβανομένης της ιταλικής UniCredit, της αυστριακής Raiffeisen και της γαλλικής Societe Generale μέσω της θυγατρικής της Rosbank.
Ο μεγαλύτερος αντίκτυπος θα ήταν αν η Ουάσιγκτον αποφάσιζε να απαγορεύσει τις συναλλαγές σε δολάρια με τη Ρωσία ή αν η Ρωσία αποκλειόταν από το Swift, το διεθνές σύστημα τραπεζικών συναλλαγών. Αυτό θα καθιστούσε αδύνατες τις περισσότερες οικονομικές συναλλαγές με τη Ρωσία.
Σοκ στις πρώτες ύλες
Πέρα από τη συμβολική αναστολή του αγωγού Nord Stream 2, ο οποίος δεν είχε ακόμη τεθεί σε λειτουργία, η Δύση έχει μέχρι στιγμής αποφύγει να θέσει τον ενεργειακό τομέα στο στόχαστρό της.
Οι κυρώσεις «δεν φτάνουν ακόμη εκεί που πονάει, είναι ένα συνεκτικό βήμα σε σχέση με την υπεράσπιση των ευρωπαϊκών οικονομικών συμφερόντων», δήλωσε ο Dorgans.
Η επιβολή κυρώσεων στον ρωσικό ενεργειακό τομέα θα ήταν ένα υπολογισμένο ρίσκο για την ΕΕ, καθώς εισάγει το 40% του φυσικού αερίου της από τη Ρωσία.
Αυτό δίνει στη Μόσχα ένα μοχλό πίεσης, καθώς ενώ η Ευρώπη μπορεί να είναι σε θέση να επιβιώσει χωρίς ρωσικές εισαγωγές κατά τους επόμενους μήνες, το να τα βγάλει πέρα χωρίς ρωσικό αέριο μακροπρόθεσμα θα προκαλούσε πιθανότατα σοβαρές οικονομικές διαταραχές.
Οι χώρες που εξάγουν φυσικό αέριο, όπως οι Ηνωμένες Πολιτείες και το Κατάρ, έχουν περιορισμένες δυνατότητες να αυξήσουν απότομα τις αποστολές προς την Ευρώπη.
Η σύγκρουση έχει ήδη βάλει φωτιά στις τιμές των εμπορευμάτων.
«Η Ρωσία διαδραματίζει κρίσιμο ρόλο στις παγκόσμιες αγορές εμπορευμάτων –της αντιστοιχεί περίπου το 10% της παγκόσμιας αγοράς πετρελαίου», δήλωσε η Fitch Ratings πρόσφατα.
Οι τιμές του αργού πετρελαίου σχεδόν χτύπησαν τα 100 δολάρια ανά βαρέλι την Τρίτη, ένα επίπεδο που δεν είχε παρατηρηθεί από το 2014.
Είναι επίσης σημαντικός εξαγωγέας παλλαδίου, νικελίου και αλουμινίου, το οποίο έχει φλερτάρει με τα υψηλά επίπεδα τιμών ρεκόρ.
«Αυτές οι αγορές βασικών εμπορευμάτων λειτουργούν σε μια σφιχτή ισορροπία προσφοράς και ζήτησης, που τις καθιστά ιδιαίτερα ευαίσθητες στη γεωπολιτική αβεβαιότητα και στους κινδύνους από την διαταραχή της αλυσίδας εφοδιασμού», δήλωσε η Fitch.
Η Ρωσία είναι επίσης ο κορυφαίος εξαγωγέας σιταριού στον κόσμο και μαζί με την Ουκρανία αντιπροσωπεύουν το ένα τέταρτο των συνολικών εξαγωγών του βασικού σιτηρού.
Έτσι, λοιπόν, αυτές οι αυξήσεις των τιμών σε τέτοιου είδους προϊόντα θα επηρεάσουν τους καταναλωτές, πλήττοντας την αγοραστική τους δύναμη, όταν ο πληθωρισμός έχει ήδη γίνει η κύρια ανησυχία για τους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής.
Η αναγνώριση των αποσχισθεισών περιοχών της Ουκρανίας από τη Ρωσία θα αυξήσει «έντονα» την οικονομική αβεβαιότητα για την ΕΕ, δήλωσε την Τρίτη ο Επίτροπος Οικονομίας της ένωσης, Πάολο Τζεντιλόνι.