Ελάτε τώρα, μην τρελαινόσαστε πραγματικά!
Αλήθεια είναι πως την Ιστορία την διδαχτήκαμε – οι περισσότεροι κατ’ ανάγκην – αποσπασματικά και κυρίως απομνημονευτικά. Ουδέποτε μπήκαμε στον πειρασμό ή έστω στην διαδικασία μιας επιστημονικής προσέγγισης της γνώσης που μας παρείχε και του σε τι αποσκοπούσε αυτή η γνώση, τόσο οι καθηγητές μας (με εξαίρεση τον Φίλιππο Γλίτση, εκεί στο Α τρίμηνο της 4ης τάξης), όσο κι εμείς σαν μαθητές. Γιαυτό μας φαίνονται αδιανόητα τα όσα παραθέτει ο Γιώργος και απορεί ο Σωτήρης.
Τα πράγματα δεν είναι όμως έτσι. Αν δεν κατανοήσουμε τον πολιτικό και κοινωνικό περίγυρο κάθε περιόδου θα εξακολουθούμε να “θαυμάζουμε” – θετικά ή αρνητικά δεν έχει σημασία – το αποτέλεσμα, χωρίς να βγάζουμε τα σωστά συμπεράσματα, τόσο για τα γεγονότα, όσο και για την χρησιμότητα των συμπερασμάτων αυτών στις σύγχρονες ανάγκες της χώρας. (Αν και διακρίνω στον Γιώργο μια απαξιωτική εκτίμηση για τους πολιτικούς μας του 2012 και στον Σωτήρη μια αποστροφή για τα τότε καθεστώτα).
Αυτό που θέλω να τονίσω είναι ότι στην αντιπαράθεση Δημοκρατία – Δικτατορία δεν διακρίνουμε ιστορικά και για την Ελλάδα άλλη διαφορά από τούτο: στο σύγχρονο ελληνικό κράτος ουδέποτε είχαμε ουσιαστική δημοκρατία – όπως ουσιαστικά εννοούμε τον όρο – αλλά μια κατ’ επίφαση πολιτική διακυβέρνηση που στήριζε μια οικονομική ολιγαρχία. Τα “ανασφαλή” συμφέροντα αυτής της ολιγαρχίας (εξ αιτίας της αιρετής διακυβέρνησης) επέβαλαν μια υστέρηση κατακτήσεων δικαιωμάτων που θα ήταν αναγκαία για την βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης του μη προνομιούχου πληθυσμού. Η επιβολή της δικτατορίας Μεταξά μείωσε την “ανασφάλεια” αυτών των συμφερόντων, έχοντας το καθεστώς υπό πλήρη έλεγχο, όπου βέβαια στην απαίτηση μια λαϊκής στήριξης θα ήταν διατεθειμένα να παραχωρήσουν αυτά που αρνούνταν πεισματικά σε ομαλότερες περιόδους.
Αντίστοιχα η χούντα των συνταγματαρχών, επιβεβλημένη όχι από ντόπια συμφέροντα, αναγκάζεται να αναζητά στους κόλπους της εξιλαστήριο θύμα, τέτοιου βεληνεκούς, που θα της επέτρεπε να ολοκληρώσει την αποστολή της. Και βρήκε σαν τέτοιο το θεσμικό πλαίσιο που την στήριξε στην αρχή, το οποίο γνώριζε πολύ καλά ότι δεν είχε και λαϊκό έρεισμα, την βασιλέια. Δεν έδιωξε τον βασιλέα, αλλά τον θεσμό, για να κερδίσει χρόνο.
Έτσι, μέσα από πράξεις πολιτικών σκοπιμοτήτων, ας μην δίνουμε συγχωροχάρτι στους επίορκους.
Θα σας αναφέρω μια ιστορία που μου την διηγήθηκε ο ίδιος ο παθών για μια περίοδο “δημοκρατίας” επί Ελευθερίου Βενιζέλου. Ο πατέρας του, επιφανές στέλεχος της Βενιζελικής παράταξης, τω καιρώ εκείνω, ζήτησε από τον Κυβερνήτη την ίδρυση δευτέρου Γυμνασίου στον νομό Χανίων και μάλιστα στην επαρχία Σελίνου (περιοχή Καντάνου). Ο Βενιζέλος το αρνήθηκε με το αιτιολογικό ότι δεν χρειάζεται μόρφωση ο απλός λαός γιατί αλλιώς πως θα τον κυβερνούσαν. Μετά ταύτα ο παθών – καίτοι ανήκε σε μεγάλη οικογένεια στρατιωτικών από τα Χανιά – προσχώρησε στο κίνημα, εντάχθηκε στο ΕΑΜ, πολέμησε στην Αντίσταση, καταδικάστηκε από το στρατοδικείο δις εις θάνατον – και γλύτωσε την εκτέλεση χάριν του θείου του στρατηγού, εν ενεργεία τότε, εξορίστηκε και αποκαταστάθηκε μετά την χούντα. Το όνομα αυτού: Ευτύχης Μπιτσάκης – αν σας λέει τίποτα.