Του Λευτέρη Καρχιμάκη *
Το νέο δόγμα πυρόσβεσης μας υπόσχεται μόνο γρηγορότερη προσβολή των πύρινων μετώπων από τα εναέρια μέσα.
Ξεκίνησε η αντιπυρική περίοδος και όλοι είμαστε προετοιμασμένοι για άλλο ένα πολύ δύσκολο καλοκαίρι, αφού η κυβέρνηση μέσω του προγράμματος «Αιγίς» επέλεξε να μας παραπέμψει στο εγγύς ή απώτερο μέλλον. Η πατρίδα μου, το Λασίθι, δοκιμάστηκε από μία μεγάλη φωτιά στις αρχές Απριλίου και η εικόνα στην υπόλοιπη χώρα δεν αφήνει κανένα περιθώριο αισιοδοξίας.
Το Σαββατοκύριακο 27-28/4 πολλές πυρκαγιές ανά τη χώρα ανάγκασαν τον υπουργό Πολιτικής Προστασίας σε μια ακόμη έκτακτη σύσκεψη και σε αναρτήσεις για τη μη καύση υπολειμμάτων σε καλλιέργειες. Η Ελλάδα, παρά τις εξαγγελίες, βαδίζει προς το καλοκαίρι με μπαράζ πυρκαγιών πολύ νωρίτερα του αναμενομένου και ενώ όλα τα πυρομετεωρολογικά δεδομένα αναφέρονται σε ένα πολύ δύσκολο καλοκαίρι.
Οι ελλείψεις σε προσωπικό στην Πυροσβεστική παραμένουν τρανταχτές και το νέο δόγμα πυρόσβεσης μας υπόσχεται μόνο γρηγορότερη προσβολή των πύρινων μετώπων από τα εναέρια μέσα. Κυριαρχεί μόνο η καταστολή και δεν γίνεται καμία κουβέντα για την πρόληψη των πυρκαγιών με άλλες, περισσότερο αποτελεσματικές τελικά μεθόδους.
Εμείς φωνάζουμε «πρόληψη-πρόληψη-πρόληψη» αλλά βλέπουμε τα πολλά υποσχόμενα προγράμματα Antinero άνω των 400 εκατ. ευρώ να μην προχωρούν ικανοποιητικά. Οπως διαβάζουμε, πολλοί καθαρισμοί θα ολοκληρωθούν ακόμα και τον Ιούλιο, όταν δηλαδή οι συνθήκες για το ξέσπασμα μιας πυρκαγιάς θα είναι οι χειρότερες δυνατές. Παράλληλα, οι δασικές υπηρεσίες παραμένουν επίσης υποστελεχωμένες και πολλά δάση της χώρας παραμένουν σε εγκατάλειψη με αποτέλεσμα να μη γίνονται εργασίες που τα καθιστούσαν λιγότερο ευάλωτα στο παρελθόν. Αρκεί μόνο να αναφέρουμε μελέτη του WWF σύμφωνα με την οποία η αναλογία κονδυλίων είναι περίπου στο 80% για την καταστολή και την πυρόσβεση και μόλις στο 20% για την πρόληψη. Επιστημονικές μελέτες και καλές πρακτικές από άλλα γειτονικά κράτη υπάρχουν, όμως οι υπεύθυνοι της Πολιτικής Προστασίας δείχνουν να κωφεύουν, ανακοινώνοντας πάντοτε αποσπασματικά μέτρα και προχωρώντας σε επικοινωνιακές συσκέψεις και ανακοινώσεις.
Οπως έγραψε πρόσφατα στην «Εφημερίδα των Συντακτών» ο τέως υπαρχηγός της Πυροσβεστικής, Ανδριανός Γκουρμπάτσης, ένα νέο δόγμα θα σήμαινε η «Πολιτεία να ρίξει το βάρος και να χρηματοδοτήσει την πρόληψη με τα 2/3 της συνολικής προϋπολογισθείσας δαπάνης για την πυροπροστασία και το υπόλοιπο 1/3 στην καταστολή. Εως σήμερα, από το 1998 που με τον Ν. 2612/1998 ανατέθηκε η δασοπυρόσβεση (καταστολή των δασικών πυρκαγιών) στο Π.Σ. και η πρόληψη αυτών στη Δασική Υπηρεσία, συμβαίνει το αντίθετο. Επίσης, στο νέο δόγμα πρέπει να ενταχθεί και ο κοινός μεταξύ Πυροσβεστικής και Δασικής Υπηρεσίας επιχειρησιακός σχεδιασμός, κάτι που απαραδέκτως δεν γίνεται».
Μια τέτοια κραυγαλέα προεκλογική φιέστα ήταν η παρουσίαση του προγράμματος «Αιγίς». Μαθαίνουμε για ένα τεράστιο πρόγραμμα ύψους 2,1 δισ. ευρώ που δεν αμφισβητώ ότι θα αφήσει προίκα στην πυροπροστασία της χώρας μας για τα επόμενα χρόνια. Οταν κι εφόσον όμως ολοκληρωθεί. Γιατί οι δεκάδες fast track διαγωνισμοί που προκηρύσσονται για σύγχρονα μέσα, εξοπλισμούς και τεχνολογίες θα κάνουν αρκετό καιρό να ολοκληρωθούν κι αρκετά από τα όσα παραγγελθούν θα είναι έτοιμα να ριχτούν στη μάχη ίσως και μετά το 2025, δηλαδή σε 2 χρόνια από σήμερα και βλέπουμε. Ειδικά όσον αφορά τα περίφημα νέα Canadair, δύσκολα θα τα δούμε στη χώρα μας πριν από το 2028, με τις πιο απαισιόδοξες προβλέψεις να μιλούν ακόμα και για το 2030.
Οι αντιπυρικοί δρόμοι δεν έχουν καν ανοιχτεί, τα περιφερειακά σχέδια πυροπροστασίας μοιάζουν να είναι στον αέρα και η καμπάνια για τους κινδύνους καύσης των υπολειμμάτων καλλιεργειών εξαντλείται σε αναρτήσεις, χωρίς την εκπόνηση ενός σχεδίου αξιοποίησης αυτών των πολύτιμων υπολειμμάτων που θα εμπεδώσουν μια άλλη πρακτική μακριά από την παραδοσιακή και εξόχως απειλητική.
Μέχρι τότε, ο κ. Μητσοτάκης μάς λέει να προετοιμαστούμε για το δυσκολότερο ίσως καλοκαίρι μέχρι το επόμενο, προεξοφλεί την καταστροφή για να καλυφθεί επικοινωνιακά, παρουσιάζοντας τεχνάσματα που θυμίζουν την ατάκα «Εχει φύγει το παιδί», όταν αναρωτιόμαστε πού βρίσκεται κάποια παραγγελία…
*Υπ. ευρωβουλευτής ΠΑΣΟΚ-Κίνημα Αλλαγής, λέκτορας Ευρωπαϊκής Πολιτικής και Διαχείρισης Κρίσεων, Παν. Leiden, Ολλανδία