Μετά από τρεις αναβολές, λόγω της πανδημίας, πραγματοποιήθηκε στα Ανώγεια, στις 8, 9 και 10 Αυγούστου 2022, το συνέδριο για τα τοπωνύμια της Κρήτης, το οποίο συνδιοργάνωσαν το Κέντρο Κρητικής Λογοτεχνίας και ο Δήμος Ανωγείων.
Η επιτυχία των εργασιών του συνεδρίου ξεπέρασε τις προσδοκίες των οργανωτών.
Τις εργασίες του συνεδρίου ευλόγησε, ως εκπρόσωπος του Σεβασμιοτάτου Μητροπολίτη Ρεθύμνου και Αυλοποτάμου κ. Πρόδρομου Ξενάκη, ο ιερέας των Ανωγείων κ. Ανδρέας Κεφαλογιάννης.
Τους συνέδρους καλωσόρισε ο δήμαρχος Ανωγείων κ. Σωκράτης Κεφαλογιάννης και διαβάστηκε ο χαιρετισμός του προέδρου της Επιστημονικής Επιτροπής κ. Χριστόφορου Χαραλαμπάκη.
Από μέρους του Κέντρου Κρητικής Λογοτεχνίας τους συνέδρους καλωσόρισε ο αντιπρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου κ. Γιώργης Καράτζης.
Το συνέδριο ήταν αφιερωμένο:
Στη μνήμη του Νικολάου Κοντοσόπουλου, γλωσσολόγου και κρητολόγου, επίτιμου δημότη Βρυσών Αποκορώνου, φίλου και λάτρη της Κρήτης, της παράδοσης και της γλώσσας της,
Στη μνήμη της Ευαγγελίας Πετρουγάκη, φιλολόγου, ποιήτριας, συγγραφέως και μέλους του Κέντρου Κρητικής Λογοτεχνίας με μεγάλη προσφορά σ’ αυτό,
Στη μνήμη του καθηγητή Ευτυχίου Τωμαδάκη, κρητικού και κρητολάτρη, δασκάλου και ερευνητή,
Και στη μνήμη του Κωνσταντίνου Μαστρογιαννάκη, φιλολόγου, πρώην λυκειάρχη, συγγραφέως, ερευνητή και ανθρώπου της ανιδιοτελούς προσφοράς.
Το συνέδριο ήταν και σπονδή στους γλωσσολόγους, κρητολόγους, φιλολόγους και ερευνητές, οι οποίοι αγωνίστηκαν για την ανάδειξη του γλωσσικού και τοπωνυμικού πλούτου, της ιστορίας, της αρχαιολογίας και της λαογραφίας του νησιού μας: Χατζηδάκη, Ξανθουδίδη, Άμαντο, Πλάτωνα, Κουκουλέ, Τωμαδάκη, Πλατάκη, Κριαρά, Μανούσακα, Σπανάκη, Σταυρινίδη, Παπαγρηγοράκη, Αλεξίου, Πάγκαλο, Πιτυκάκη, Φραγκούλη, Ξανθινάκη, Εκκεκάκη, Μανουρά, Γιανναδάκη κ. ά.
Το συνέδριο ήταν και εύφημος μνεία στους επιστήμονες και ερευνητές, οι οποίοι προσέφεραν και συνεχίζουν να προσφέρουν:
Δετοράκη, Καψωμένο, Θωμόπουλο, Μηνά, Σηφάκη, Χαραλαμπάκη, Τσικριτσή, Γιακουμάκη, Παπαδογιαννάκη, Αποστολάκη κ. ά.
Το συνέδριο ήταν και απόδοση τιμής στον κ. Γεώργιο Σμπώκο, δάσκαλο και πρώην δήμαρχο Ανωγείων, συγγραφέα, καταγραφέα και θησαυριστή των τοπωνυμίων των Ανωγείων και του Ψηλορείτη, τον άνθρωπο που πρόσφερε στα κοινά και αγωνίστηκε να συγκεντρώσει, αγοράζοντας πολλές φορές με δικά του χρήματα, λαογραφικό υλικό, για να μην … φύγει από τα Ανώγεια.
Στον άνθρωπο που συνέβαλε στην πνευματική ανάπτυξη των Ανωγείων, στον άνθρωπο της δράσης, της δημιουργίας και της ανιδιοτελούς προσφοράς.
Οι εργασίες του συνεδρίου διεξήχθησαν κανονικά, σύμφωνα με το πρόγραμμα.
Η Δ΄ Συνεδρία ήταν η απόδοση τιμής στον κ. Γεώργιο Σμπώκο, η οποία έγινε σε κλίμα συγκίνησης.
Τον λόγο πήρε και η αντιπεριφερειάρχης Ρεθύμνου κ. Μαρία Λιονή.
Από τις ανακοινώσεις που υπήρχαν στο πρόγραμμα δεν έγιναν δύο ενώ έγινε μία εμβόλιμη.
Στη λήξη των εργασιών του συνεδρίου ο πρόεδρος της Οργανωτικής Επιτροπής του συνεδρίου έκανε αναφορά στις κατά καιρούς προσπάθειες για τη σύνταξη του Τοπωνυμικού Λεξικού της Κρήτης, οι οποίες δεν καρποφόρησαν, και πρότεινε στον Δήμο Ανωγείων να συνεργασθούν το Κέντρο Κρητικής Λογοτεχνίας, ο Δήμος Ανωγείων και ο πρόεδρος της Επιστημονικής Επιτροπής του συνεδρίου κ. Χριστόφορος Χαραλαμπάκης, επίτιμος καθηγητής Γλωσσολογίας στο ΕΚΠΑ, και να στείλουν επιστολή στον Περιφερειάρχη Κρήτης κ. Σταύρο Αρναουτάκη, στον οποίο να εξηγούν τους λόγους της αναγκαιότητας του Λεξικού των Τοπωνυμίων της Κρήτης και να ζητήσουν να αγκαλιάσει το εγχείρημα η Περιφέρεια Κρήτης και να το εντάξει σε κάποιο επενδυτικό πρόγραμμα. Εννοείται πως η συνεργασία με όλους τους πνευματικούς φορείς, που έχουν τοπωνυμικό υλικό, είναι απαραίτητη. Δεν περισσεύει κανένας.
Τοπωνυμικές συλλογές και καταγραφές τοπωνυμίων στην Κρήτη υπάρχουν πολλές.
Και αυτές είναι εργασίες παλαιότερων μεγάλων τέκνων της Κρήτης αλλά και πολλών συγχρόνων. Και βέβαια τα πρακτικά συνεδρίων για τα τοπωνύμια.
Έχει φτάσει η ώρα, και δεν μπορεί να πάρει αναβολή, να προχωρήσουμε σ’ αυτό, που πολλοί είχαν ονειρευτεί, είχαν προτείνει και κάποιοι είχαν επιχειρήσει, χωρίς να το ολοκληρώσουν.
Μετά τη λήξη των εντός της αιθούσης εργασιών του συνεδρίου, οι σύνεδροι μετέβησαν σύμφωνα με το πρόγραμμα, με λεωφορείο, στη Νίδα, λίγο πριν από το Οροπέδιο της Νίδας, όπου έγιναν τα αποκαλυπτήρια πέτρινου μνημείου, μεγάλης πέτρας, πάνω στην οποία έχει σμιλευθεί το ποίημα Νίδα του Γιώργη Καράτζη.
Στη Νίδα ξενάγησαν τους συνέδρους η κ. Ζαχαρένια Κεφαλογιάννη, υπεύθυνη του Κ.Π.Ε Ανωγείων, ο κ. Χαράλαμπος Φασουλάς, επιστημονικός υπεύθυνος του Γεωπάρκου Ψηλορείτη, ο δήμαρχος Ανωγείων κ. Σωκράτης Κεφαλογιάννης και ο επίτιμος έφορος Αρχαιοτήτων κ. Ιωάννης Βολανάκης.
Τα Πρακτικά του συνεδρίου θα τυπωθούν μέσα στο 2022 και το κόστος της έκδοσης θα καλύψει η εταιρεία ΚΑΡΑΤΖΗ Α. Ε..
Ευχαριστούμε όλους όσοι με οποιονδήποτε τρόπο βοήθησαν στην οργάνωση, πραγματοποίηση και επιτυχία του συνεδρίου.
Τον Δήμο Ανωγείων, συνδιοργανωτή του συνεδρίου, για τη φιλοξενία του.
Τον Δήμαρχο Ανωγείων για την άριστη συνεργασία που είχαμε.
Την Αντιπεριφέρεια Ρεθύμνου για τη συνδρομή της.
Τους χορηγούς.
Τους εισηγητές, την οργανωτική, την επιστημονική, την τιμητική επιτροπή , τα προεδρεία που συντόνισαν τις συνεδρίες και την Ειρήνη Ανδρεαδάκη και Ζαχαρένια Κεφαλογιάννη που ήταν στην γραμματεία.
Τον χορηγό της έκδοσης, την ΚΑΡΑΤΖΗ Α. Ε., και τον κ. Γεώργιο Καράτζη για τη μεσολάβησή του.
Και όλως ιδιαιτέρως την κ. Ζαχαρένια Κεφαλογιάννη, η οποία σήκωσε όλο το έργο της γραμματείας και ήταν ο δικός άνθρωπος, ο φύλακας-άγγελός μας, και τις τρεις μέρες του συνεδρίου.
Κώστας Μουτζούρης – πρόεδρος της Οργανωτικής Επιτροπής του συνεδρίου και πρόεδρος του Κέντρου Κρητικής Λογοτεχνίας.