Απάντηση έδωσε στη δημοσιότητα ο καλλιτεχνικός διευθυντής του ΔΗΠΕΘΕΚ κ. Μιχάλης Αεράκης, σχετικά με την επιστολή που δημοσιοποίησε η δημοτική παράταξη πρωτοβουλία πολιτών «Πρώτα ο Άνθρωπος» με επικεφαλής τον Γιάννη Σαρρή.
Στην επιστολή αναφέρονται τα εξής:
Μου προξένησαν πολύ μεγάλη εντύπωση και έκπληξη τα όσα γράφτηκαν στις 7/9 από τον κ. Σαρρή, που εκπροσωπεί τη Δημοτική Κίνηση «Πρωτοβουλία Πολιτών – Πρώτα ο Άνθρωπος».
Η επιστολή του κ. Σαρρή σε ότι με αφορά ως καλλιτεχνικό διευθυντή περιλαμβάνει πολλές ανακρίβειες και λάθος πληροφορίες, που θα μπορούσε να τις είχε αποφύγει, εάν είχε την πρόνοια – πριν γράψει – να απευθυνθεί στο ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ.Κ. και να ζητήσει ενημέρωση. Όσον αφορά την καλλιτεχνική του ενημέρωση, η πόρτα του γραφείου μου ήταν πάντα ανοιχτή.
Αλλά εκτός από αυτή την αμέλεια, ο κ. Σαρρής αποφάσισε να κάνει αφ’ υψηλού κριτική σε ένα θεσμό του οποίου σχεδόν ποτέ δεν έχει παρακολουθήσει τις δραστηριότητες.
Ακόμα και η εκπρόσωπος του συνδυασμού του, την οποία εκείνος τοποθέτησε, απουσιάζει πάρα πολύ συχνά από τις συνεδριάσεις του διοικητικού συμβουλίου του Θεάτρου. Πώς μπορεί κάποιος να έχει άποψη με αυτές τις συνθήκες;
Ανέλαβα την ευθύνη του θεάτρου ΜΑΣ το 2000 με πλήρη συναίσθηση της μεγάλης ιστορίας του θεσμού, που είχε ξεκινήσει πολλά χρόνια με την ίδρυση της Ε.ΘΕ.Κ. Σεβαστοί άνθρωποι της εποχής εκείνης για πρώτη φορά στην Ελλάδα άναψαν το σπίρτο για να φωτιστεί θεατρικά ολόκληρη η περιφέρεια.
Ο σεβασμός μου αποδεικνύεται από το γεγονός ότι σε όλα αυτά τα χρόνια ποτέ δεν χρησιμοποίησα το θέατρο αυτό για να προωθήσω την δική μου καλλιτεχνική ανέλιξη. Αντίθετα, επέλεξα να μην εμφανιστώ ποτέ είτε ως ηθοποιός, είτε ως σκηνοθέτης ή με άλλη ιδιότητα και έθεσα την δημιουργικότητά μου αποκλειστικά στην υπηρεσία και την πρόοδο του ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ.Κ.
Από την πρώτη μέρα που ανέλαβα, το σχέδιό μου ήταν ξεκάθαρο. Ονειρεύτηκα ένα θέατρο «δυνατό προς τα μέσα και φημισμένο προς τα έξω». Αυτή τη «μαγική» ισορροπία την υπηρέτησα επί 17 χρόνια, χωρίς να παρεκκλίνω χιλιοστό. Γι αυτό έχω το δικαίωμα να είμαι υπερήφανος που σήμερα – σε πείσμα των καιρών – είμαστε από εκείνους που κρατάμε αναμμένο το κερί του θεάτρου. Σε μια εποχή που ο θεσμός των ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ. έχει απαξιωθεί – κρίμα και ντροπή – η Κρήτη δίνει το θεατρικό παρόν όχι μόνο στο αγαπημένο μας νησί, αλλά και από άκρη σε άκρη σε όλη την Ελλάδα και στο εξωτερικό.
Ο κ. Σαρρής μιλάει για «έλλειμμα δημόσιας κριτικής». Πολύ παράδοξη παρατήρηση εφόσον ζούμε σε μια ελεύθερη χώρα όπου κανείς δεν εμποδίζεται να ασκήσει κριτική.
Ο κ. Σαρρής μιλάει για «έλλειμμα διαφάνειας ως προς την επιλογή του καλλιτεχνικού διευθυντή». Προφανώς αγνοεί τους νόμους και τους κανόνες διαφάνειας, κάτι ανεπίτρεπτο για επικεφαλής ενός δημοτικού συνδυασμού. Παιδί της Δημοκρατίας και της διαφάνειας, είναι η αξιοκρατία.
Το 2014 το Δ.Σ. με πρόεδρο τον κ. Δημήτρη Λειψάκη, με βάσει την υπ’ αριθμόν 2773/28-2-2014 έγκριση του Γενικού Γραμματέα Αποκεντρωμένη Διοίκησης Κρήτης και με όρους που αναφέρονται στον εσωτερικό κανονισμό λειτουργίας του ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ. Κρήτης, προκηρύσσει πανελλήνιο διαγωνισμό για τη θέση του καλλιτεχνικού διευθυντή. Η θητεία είναι τριετής, με συμβάσεις που θα συνάπτονται κατά έτος. Αυτά έλεγε ο νόμος και αυτά έγιναν. Κατατέθηκαν 22 αιτήσεις και το Δ.Σ. – πάντα όπως απαιτεί ο νόμος – έκανε την επιλογή του. Από τότε μέχρι σήμερα με το νέο Δ.Σ. της σημερινής Δημοτικής Αρχής και μέχρι τις 16/4/2017 που έληξε η θητεία μου ως καλλιτεχνικός διευθυντής, έπραττε κάθε χρόνο αυτά που λέει ο νόμος. Πού βρίσκεται λοιπόν το «πρόχειρο» και η «έλλειψη διαφάνειας»; Είναι λαϊκισμός να επικαλούμαστε έλλειμμα διαφάνειας σε μία διαδικασία που γίνεται δημόσια, με απόλυτη διαφάνεια και βάσει νόμων.
Ο κ. Σαρρής λέει ότι είναι παγκόσμια πρωτοτυπία κάποιος να είναι επικεφαλής ενός θεσμού επί 17 έτη. Εκείνος αναφέρει το θέμα ως μομφή. Για εμένα όμως τα 17 χρόνια είναι έπαινος και αναγνώριση της προσφοράς μου. Ας λογαριάσει κανείς πόσες δημοτικές αρχές πέρασαν, πόσα διοικητικά συμβούλια και πρόεδροι, πόσες κυβερνήσεις και υπουργοί πολιτισμού. Τί στο καλό, όλοι ήταν δικοί μου άνθρωποι;
Ο κ. Σαρρής προτείνει το ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ.Κ. να στηρίξει και να μεταφέρει τεχνογνωσία στις ερασιτεχνικές ομάδες, σεβόμενο τον αυτόνομο χαρακτήρα τους. Προφανώς δεν γνωρίζει ότι το 2004 ιδρύθηκε η Ερασιτεχνική Πειραματική Ομάδα του ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ. Από τότε μέχρι σήμερα πλήθος συμπολιτών μας έχουν θητεύσει και κάτι έχουν ωφεληθεί, θέλω να πιστεύω. Εξάλλου πολλά από αυτά τα παιδιά έχουν επανδρώσει ερασιτεχνικές ομάδες. Πέραν αυτής της πληροφορίας, όποια ομάδα ή σχολική κοινότητα μας έχει ζητήσει βοήθεια τους έχει δοθεί απλόχερα.
Θέλω ακόμα να σας πω ότι από το 2007, έχουμε δημιουργήσει το Παιδικό Θεατρικό Εργαστήρι με 160 παιδιά από 6 έως 18 ετών. Προφανώς και εκεί κάτι έχουμε προσφέρει. Κάθε χρόνο τιμούμε και μία προσωπικότητα του θεάτρου όπως τον Κατράκη, τον Μινωτή, τον Καλλέργη, τη Μερκούρη, τον Κούνδουρο, το Ρίτσο και άλλους πολλούς.
Μακάρι όλα αυτά και πολλά άλλα να μπορούσαμε να τα κάνουμε σε όλη την Κρήτη. Προτάσεις πάντως έχω καταθέσει.
Ο κ. Σαρρής αμφισβητεί την προσφορά του ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ στην Κρήτη και του διαφεύγει ότι – πέραν των μεγάλων πόλεων – και η ενδοχώρα, και τον χειμώνα και το καλοκαίρι, μας γνωρίζει με εισιτήρια προσιτά, με σημαντικά έργα και σπουδαίους καλλιτέχνες. Μας γνωρίζουν επίσης οι άνω ων 65 ετών, τα ΑΜΕΑ, οι μαθητές, οι φοιτητές, οι πολύτεκνοι. Μας γνωρίζουν όλες οι κοινωνικές ομάδες, μας γνωρίζουν στις φυλακές και στα γηροκομεία, στα μουσεία και στις εκκλησίες. Αυτά οφείλατε να τα γνωρίζετε κ. Σαρρή πριν γράψετε αυτήν την επιστολή.
Με βάση τη φιλοσοφία μου, ή καλύτερα το όνειρό μου, εκτός από την προσφορά μας στην Κρήτη, είχα πάντα στόχο να κάνουμε γνωστό το θέατρο ΜΑΣ και έξω από τα σύνορα του νησιού μας. Για πρώτη φορά το θέατρο ΜΑΣ στην Επίδαυρο, πολλές παρουσίες και πρεμιέρες στο Ηρώδειο, στις Βρυξέλλες με το έργο του Νίκου Καζαντζάκη «Αναφορά στο Γκρέκο», στον τάφο του Καζαντζάκη για πρώτη φορά
παρουσία του Αρχιεπισκόπου μας Μακαριώτατου κ. Ειρηναίου με ότι σημαίνει αυτό, για πρώτη φορά θέατρο στη Γαύδο καθώς και στην Κύπρο αρκετές φορές.
Γι αυτό και τις παραστάσεις μας τις αναζητούν και τις παρακολουθούν σημαντικοί άνθρωποι των γραμμάτων και τεχνών σε όλη την Ελλάδα. Επειδή πιστοί στο σχέδιο μας, δεν λείψαμε ποτέ από κοντά τους. Μας έμαθαν από την σταθερή και αδιάλειπτη παρουσία μας και σεβάστηκαν την αξιοπιστία και την αισθητική μας. Αν τώρα ο κ. Σαρρής φαντάζεται ένα «περίκλειστο» ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ.Κ. χωρίς κύρος και εξωστρέφεια, τότε επιλέγει την ομφαλοσκόπηση και τον μαρασμό.
Ο κ. Σαρρής αναρωτιέται για την ανταποδοτικότητα του ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ.Κ. στους πολίτες. Αν τα χρήματα που δίνουν οι δημόσιοι φορείς πιάνουν τόπο. Ίσως όμως πρέπει να σκεφτεί ότι πέραν της δικής μας πόλης, ο πολιτισμός είναι μια αξία που δεν έχει σύνορα και απευθύνεται σε όλους τους πολίτες. Ο πολιτισμός είναι ένα παράσημο για κάθε τόπο που επιμένει να την καλλιεργεί. Μέσω του πολιτισμού κερδίζει τον ευρύτερο σεβασμό.
Αλλά κ. Σαρρή και όσα αναφέρετε για τα οικονομικά, οι πληροφορίες σας είναι ελλιπείς. Πράγματι στο φετινό προϋπολογισμό έχουν εγγραφεί επιχορηγήσεις ύψους 314.000€, μόνο που μέχρι σήμερα έχουν έρθει στο ταμείο μόνο 110.000€. Αυτό που σας διαφεύγει, είναι το δεδομένο ότι μία ανώνυμη εταιρεία δεν μπορεί να στηρίζεται μόνο στις επιχορηγήσεις, αλλά οφείλει να έχει έσοδα από πωλήσεις. Να έχει έναν αξιόπιστο κύκλο εργασιών. Μακάρι τα χρήματα που δίνει η Πολιτεία να ήταν τόσα που να μην χρειάζεται ούτε ένα ευρώ από τους πολίτες για να απολαμβάνουν το αγαθό του θεάτρου. Θα έπρεπε λοιπόν ο επιστολογράφος που ασκεί υψηλή κριτική, να μας πει με ποιον τρόπο φαντάζεται ότι η Ανώνυμη Εταιρεία Δημοτικό Περιφερειακό Θέατρο Κρήτης θα κάνει το απαιτούμενο ύψος πωλήσεων με τα ελάχιστα χρήματα που περισσεύουν και με τι έσοδα. Λαβή για προβληματισμό: αρκεί η δυναμική της αγοράς της Κρήτης να υποστηρίξει εξολοκλήρου θεατρικές παραγωγές του βεληνεκούς του σημερινού ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ.Κ ή και μικρότερες; Θα είναι βιώσιμο για το θέατρο; Επιτρέψτε μου να αμφιβάλω βάσιμα.
Αγαπητέ κύριε Σαρρή, το να χαράξεις την καλλιτεχνική πορεία ενός θεάτρου δεν είναι εύκολη υπόθεση. Χρειάζονται γνώσεις και εμπειρία. Η επιπόλαιη και επιδερμική κριτική καμία βοήθεια δεν μπορεί να προσφέρει.
Εν κατακλείδι επιτρέψτε μου ακόμα να σας πω: ό,τι έχω υπηρετήσει όλα αυτά τα χρόνια ως καλλιτεχνικός διευθυντής του ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ Κρήτης, δεν ήταν σε προσωπικό επίπεδο ή μια προσωπική διαδρομή, αλλά το όνειρό μου για την σχέση του θεάτρου και της κοινωνίας.
Μιχάλης Αεράκης
πρώην καλλιτεχνικός διευθυντής ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ Κρήτης