Του Χάρη Φλουδόπουλου
Η διασύνδεση της Κρήτης είναι ένα από τα σημαντικότερα ενεργειακά έργα των επόμενων ετών αφού η υλοποίησή της, αναμένεται να ωφελήσει πολλαπλά το ηλεκτρικό σύστημα της χώρας. Για αυτό το λόγο άλλωστε ο ΑΔΜΗΕ στο τελευταίο 10ετές πρόγραμμα ανάπτυξης του δικτύου συμπεριέλαβε για την Κρήτη, δύο διασυνδέσεις, ένα πρώτο “fast track” έργο εξοικονόμησης που θα διασφαλίσει άμεση εξοικονόμηση κόστους για την ηλεκτροδότηση του νησιού και ένα δεύτερο μεγαλύτερο που εντάσσεται στους ευρύτερους σχεδιασμούς για την ανάπτυξη και εκμετάλλευση των ΑΠΕ του νησιού αλλά και για την ηλεκτρική διασύνδεση με Κύπρο και Ισραήλ.
Προ ημερών λοιπόν και αφού το πρόγραμμα του ΑΔΜΗΕ εγκρίθηκε από τη Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας, που αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση για την επισημοποίηση των πλάνων του διαχειριστή, η μικρή διασύνδεση της Κρήτης (διασύνδεση εξοικονόμησης) εντάχθηκε στη λίστα των ελληνικών έργων του περίφημου πακέτου Γιουνκέρ.
Ως εδώ καλά
Το πρόβλημα ξεκινά από το γεγονός ότι η έλλειψη συντονισμού των συναρμόδιων υπουργείων Ενέργειας (Σκουρλέτης) Ανάπτυξης (Σταθάκης) είχε ως αποτέλεσμα να υποβληθεί στο πακέτο Γιουνκέρ λάθος… έργο.
Και εξηγούμαστε: Στη λίστα με τα έργα όπως αυτή διέρρευσε από το υπουργείο οικονομίας υπεβλήθη το έργο του ΑΔΜΗΕ ύψους 200 εκατ. ευρώ Διασύνδεση ΕΡ 150kV 1X200MVA Κρήτη – Πελοπόννησος (“Διασύνδεση Εξοικονόμησης”).
Η συγκεκριμένη πρόταση όντως είχε υποβληθεί στο παρελθόν από τον ΑΔΜΗΕ αλλά περιλαμβανόταν στην αρχική πρόταση του διαχειριστή, οποίος μετά τη διαβούλευση τροποποίησε την πρώτη εισήγηση, προτείνοντας δύο διασυνδέσεις εξοικονόμησης εναλλασσόμενου ρεύματος. Όπως χαρακτηριστικά αναφέρεται στο εγκεκριμένο από τη ΡΑΕ κείμενο πρόκειται για τη Διασύνδεση ΕΡ 150kV 2X200MVA (~2X140MW) Κρήτη – Πελοπόννησος.
Καθοριστικό ρόλο για την αλλαγή αυτή έπαιξε όπως αναφέρθηκε πριν η δημόσια διαβούλευση που έγινε επί των αρχικών προτάσεων. Σε αυτήν λοιπόν γνωστοποιήθηκε από τη ΔΕΗ ο κίνδυνος να υπάρξει πρόβλημα με την ασφάλεια τροφοδοσίας του νησιού, αφού στο επόμενο διάστημα η εταιρεία θα πρέπει προχωρήσει σε σημαντικό αριθμό αποσύρσεων μονάδων παραγωγής που λειτουργούν στην Κρήτη.
Όπως χαρακτηριστικά τονίζει η ΔΕΗ στην επιστολή της “Η διασύνδεση της Κρήτης είναι ζωτικής σημασίας για την εύρυθμη λειτουργία του ηλεκτρικού συστήματος. Λόγω της ιδιαίτερης σημασίας του έργου για την ασφάλεια τροφοδοσίας του νησιού, θεωρούμε ότι είναι κρίσιμη η τήρηση του χρονοδιαγράμματος υλοποίησης της διασύνδεσης. Η καθυστέρηση υλοποίησης της διασύνδεσης παρασύρει και μεταβάλλεις το σύνολό του τον ενεργειακό σχεδιασμό τόσο της Κρήτης όσο και της Χώρας γενικότερα ενώ δημιουργεί αβεβαιότητα στο στρατηγικό σχεδιασμό της ΔΕΗ και πιο συγκεκριμένα στη μελλοντική εκμετάλλευση των υφιστάμενων μονάδων καθώς και στις νέες μονάδες που θα απαιτηθούν μελλοντικά στον νησί”.
Σύμφωνα με τη ΔΕΗ την 31 Δεκεμβρίου 2019 λήγει η εξαίρεση που έχουν εξασφαλίσει παλιές μονάδες της ΔΕΗ στην Κρήτη και άρα περίπου 601MW ή αλλιώς το 78,3% της συνολικής ισχύος του νησιού τίθεται σε καθεστώς περιοριστικών όρων ενώ από το 2021 θα ισχύσουν ακόμη αυστηρότεροι όροι που ουσιαστικά θέτουν εκτός λειτουργίας τις μονάδες, εφόσον δεν γίνουν επενδύσεις σε αυτές.
Λάθος καλώδιο
Οι σημαντικές ανάγκες της Κρήτης, όπως αποτυπώθηκαν στην επιστολή της ΔΕΗ οδήγησαν ώστε να τροποποιηθεί η πρόταση του ΑΔΜΗΕ και τελικά η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας να εγκρίνει δύο καλώδια για τη διασύνδεση εξοικονόμησης της Κρήτης.
Ωστόσο η… λεπτομέρεια αυτή διέφυγε της προσοχής των αρμοδίων κυβερνητικών στελεχών που υπέβαλαν τη λίστα των ελληνικών έργων στο πακέτο Γιουνκέρ την πρώτη πρόταση για ένα καλώδιο.
Εξάλλου θα πρέπει να σημειωθεί ότι το πακέτο Γιουνκέρ μπορεί να χρηματοδοτήσει έργα υπό την προϋπόθεση ότι αυτά περιλαμβάνουν απαραιτήτως ιδιωτικά κεφάλαια. Σε διαφορετική περίπτωση αποκλειστικά κρατικά έργα που υποβάλλονται δεν είναι επιλέξιμα. Αλλά αυτό το πρόβλημα όπως φαίνεται θα επιλυθεί με τη μερική ή την πλήρη ιδιωτικοποίηση του ΑΔΜΗΕ, που οριστικοποιείται μέχρι τέλος του μήνα με την υπογραφή του νέου μνημονίου για το κλείσιμο της αξιολόγησης.
Τώρα σε ό,τι αφορά την τύχη της διασύνδεσης της Κρήτης και τη λάθος υποβολή σχεδίων από την πλευρά της κυβέρνησης, το πιθανότερο είναι να επιδιωχθεί η επανυποβολή ή η τροποποίηση της πρότασης, ούτως ώστε να εξασφαλιστούν τα απαραίτητα για την υλοποίηση του έργου κεφάλαια του πακέτου…