Γράφει ο Βαγγέλης Πάλλας
Δημοσιογράφος ΑΠΕ-ΜΠΕ
Ένας ισπανικός δήμος αναλαμβάνει δωρεάν ολόκληρη τη διαδικασία για κάθε δημότη που επιθυμεί να διαγραφεί από τα εκκλησιαστικά μητρώα!
Χωρίς αμφιβολία, η ισπανική Καθολική Εκκλησία συγκαταλέγεται στις αντιδραστικότερες εκκλησίες της Ευρώπης, καθώς σε μεγάλο βαθμό βρίσκεται ακόμα προσκολλημένη στην εποχή της δικτατορίας τού Φράνκο, της οποίας υπήρξε ο κυριότερος στυλοβάτης. Ταυτόχρονα, αποτελεί σημαντική πολιτική δύναμη, η οποία μάλιστα ενεπλάκη ανοιχτά στις εθνικές εκλογές τού περασμένου Μαρτίου: η Σύνοδος των Επισκόπων κάλεσε τον ισπανικό λαό να καταψηφίσει το Σοσιαλιστικό Κόμμα. Επιπλέον, καθ’ όλη τη διάρκεια του 2007, οι επίσκοποι πρωτοστατούσαν στις διαδηλώσεις που οργάνωσε η Δεξιά ενάντια σε διάφορα μέτρα της κυβέρνησης των Σοσιαλιστών, όπως η αναγνώριση των (Δημοκρατικών) θυμάτων του Εμφυλίου (επιπλέον, την ίδια ακριβώς ημέρα η Εκκλησία, σε συνεργασία με το Βατικανό, αγιοποίησε τους ιερωμένους που στρατεύτηκαν στο πλευρό τού Φράνκο και βρήκαν τον θάνατο κατά τη διάρκεια του Εμφυλίου), η θέσπιση του Συμφώνου Ελεύθερης Συμβίωσης, ο προαιρετικός χαρακτήρας τού μαθήματος των θρησκευτικών στα δημόσια σχολεία, αλλά και η εισαγωγή τού μαθήματος Στοιχεία Δημοκρατικού Πολιτεύματος…
Φυσικά, όλα αυτά έχουν εξοργίσει πολλούς Ισπανούς, κυρίως στις νεότερες ηλικίες, οι οποίοι διακόπτουν κάθε σχέση με την Καθολική Εκκλησία (οι πολιτικοί γάμοι και το «πολιτικό βάπτισμα» φτάνουν πλέον το 44% του συνόλου). Όμως, στις αρχές Μαρτίου, κι ενώ η προεκλογική εκστρατεία βρισκόταν στο αποκορύφωμα της, η RivasVaciamadrid, ένας Δήμος στα περίχωρα της Μαδρίτης προχώρησε πολύ περισσότερο, δίνοντας, σε όσους από τους κατοίκους του το επιθυμούν, την ευκαιρία να προβούν σε μια ηχηρή κι οριστική ρήξη με αυτόν τον αντιδραστικό θεσμό: η Υπηρεσία τού Δημιουργία την Υπεράσπιση των Δημόσιων Ελευθεριών και δικαιωμάτων αναλαμβάνει δωρεάν ολόκληρη τη διαδικασία διαγραφής κάθε δημότη που επιθυμεί να διαγραφεί από τα εκκλησιαστικά μητρώα βαπτίσεων. Με αυτή τη συμβολική ενέργεια άρνησης διακόπτεται και η τελευταία σχέση που τον συνδέει με την Καθολική Εκκλησία.
Έως τώρα, αυτή η διαδικασία ήταν εξαιρετικά δύσκολη, καθώς οι υπηρεσίες της Εκκλησίας χρονοτριβούν όσο περισσότερο μπορούν στη διεκπεραίωση παρόμοιου αιτήματος, με αποτέλεσμα να απαιτούνται διαρκείς οχλήσεις στη συνέχεια ζητούν γνωμοδότηση της Ισπανικής Υπηρεσίας Προστασίας των Προσωπικών Δεδομένων (!!!) η οποία φυσικά χορηγείται πάντα, ασκούν έφεση με αυτήν και, σε τελευταίο στάδιο, αρνούνται να προβούν στη διαγραφή με το επιχείρημα ότι τα εκκλησιαστικά μητρώα είναι ντοκουμέντα ιστορικού χαρακτήρα, οπότε και απαγορεύεται κάθε αλλοίωση τους. Συνεπώς, ο αιτών θα πρέπει να προσφύγει στη δικαιοσύνη, με την ταλαιπωρία και το κόστος (έως και 1.500 ευρώ) που συνεπάγεται αυτή η ενέργεια. Έτσι, δεν είναι καθόλου παράξενο ότι μέχρι το 2006 ελάχιστα άτομα κατέφευγαν σε αυτή τη δαιδαλώδη διαδικασία (γύρω στα 50 κάθε χρόνο). Το 2007, τη χρονιά που στην Καθολική Εκκλησία επικράτησε ο πολιτικός παροξυσμός, αυτός ο αριθμός αυξήθηκε στους 287.
Μέσα σε λίγους μήνες μονάχα, 150 κάτοι¬κοι της Rivas έχουν υποβάλλει αίτηση διαγρα¬φής, ενώ η δημοτική υπηρεσία έχει παράσχει ενημέρωση και σε άλλους 2000 πολίτες από ολόκληρη τη χώρα που σχεδιάζουν να ξεκινήσουν αυτή τη διαδικασία. Ο ίδιος ο Δήμαρχος εκφράζει την -ευχάριστη- έκπληξη του για τις εξελίξεις. Εξάλλου, όλα αυτά άρχισαν εντελώς τυχαία. Τον περασμένο Φεβρουάριο, μια εβδομηνταεπτάχρονη, η Χούλια Αντόν, ρώτησε σε μια συγκέντρωση τον Δήμαρχο για τη δυνατότητα υποστήριξης του διαβήματος της από τον Δήμο-εκείνος την παρέπεμψε στη Δημοτική Υπηρεσία για την Υπεράσπιση των Δημόσιων Ελευθεριών και Δικαιωμάτων, η οποία μέχρι εκείνη τη στιγμή ασχολούνταν κυρίως με ζητήματα ρατσι¬σμού και διακρίσεων λόγω φύλου.
Η Χούλια Αντόν είχε ιδιαίτερους λόγους να διακόψει και την παραμικρή σχέση με την Καθολική Εκκλησία, από την οποία μάλιστα είχε βαφτιστεί δύο φορές! Η δεύτερη βάπτιση της, σε ηλικία 11 ετών, έγινε για λόγους προπαγάνδας τού καθεστώτος -παρουσία της συζύγου τού Φράνκο-όταν το κορίτσι κηρύχθηκε «ορφανό» μετά τη σύλληψη και φυλάκιση των γονιών του.
Από εκείνη τη στιγμή, και μετά την τεράστια προβολή αυτής της υπόθεσης από τα μέσα ενημέρωσης σε ολόκληρη τη χώρα, η υπηρεσία ασχολείται κατά κύριο λόγο με αυτό το νέο κοινωνικό φαινόμενο. Μάλιστα, προς μεγάλη τους έκπληξη, οι υπάλληλοι διαπιστώνουν ότι μεγάλο ποσοστό των αιτούντων είναι ηλικιωμένοι, οι οποίοι βίωσαν με τον χειρότερο δυνατό τρόπο τις πιο μαύρες στιγμές της Καθολικής Εκκλησίας. Η πλέον χαρακτηριστική είναι η περίπτωση μιας ογδονταεξάχρονης, η οποία έχει προσβληθεί από προχωρημένο καρκίνο και είχε ζητήσει να υποβληθεί σε ευθανασία: μόλις έμαθε ότι είχε αυτή τη δυνατότητα, δήλωσε ότι επιθυμεί να ζήσει για να δει τη στιγμή που θα διαρραγεί κι η τελευταία σχέση της με αυτόν τον θεσμό.
Δεν είναι δύσκολο να φανταστεί κανείς ότι η Rivas είναι μια ασυνήθιστη πόλη: αν και βρί¬σκεται σε μια περιφέρεια όπου κυριαρχεί συντριπτικά η Δεξιά, έχει ισχυρότατη δημοκρατική παράδοση (κατά τη διάρκεια του Εμφυ¬λίου ισοπεδώθηκε από τα στρατεύματα του Φράνκο) και τα τελευταία 16 χρόνια διοικείται από έναν συνασπισμό κομμουνιστών και Πράσινων. Μεγάλο ποσοστό των 66.000 κατοίκων της είναι σχετικά νεαρής ηλικίας στην πόλη τους τράβηξε η κοινωνική πολιτική της δημοτικής αρχής (το ένα τρίτο των κατοικιών της πόλης αποτελείται από κοινωνική κατοικία ή από κατοικίες με επιδοτούμενο ενοίκιο με κοινωνικά κριτήρια, γεγονός ιδιαίτερα σημαντικό στη χώρα με τη μεγαλύτερη «φούσκα» ακινήτων στην Ευρώπη και με τα πλέον δυσθεώρητα ενοίκια σε σχέση με την αμοιβή των εργαζόμενων), η έμφαση που δίνεται στο περιβάλλον (μαζικές αναδασώσεις και προστασία περιοχών), η έμφαση στην ποιοτική δημόσια παιδεία (από τα 31 σχολεία, μονάχα ένα είναι ιδιωτικό-καθολικό, σε αντίθεση με την υπόλοιπη χώρα όπου η Καθολική Εκκλησία ελέγχει μεγάλο τμήμα της εκπαίδευσης μέσω των ιδιωτικών σχολείων της) και η έμφαση της δημοτικής αρχής στην προστασία των ελευθεριών και των δικαιωμάτων.