Σε δυσάρεστη «μόδα» έχει αρχίσει να εξελίσσεται η απλήρωτη εργασία, καθώς χιλιάδες εργαζόμενοι σε όλη τη χώρα είτε έχουν μήνες να πληρωθούν είτε πληρώνονται με κουπόνια από τους εργοδότες τους.
Τα συνδικαλιστικά σωματεία κάνουν λόγο για «σύστημα» που έχει καθιερωθεί από εργοδότες που με πρόσχημα την κρίση και λόγω της απουσίας ελεγκτικών μηχανισμών, αφήνουν απλήρωτους τους εργαζόμενους τους ή τους απασχολούν χωρίς ένσημα και ασφάλιση.
Σύμφωνα με τα στοιχεία του Ινστιτούτου Εργασίας της ΓΣΕΕ, περίπου 1.200.000 εργαζόμενοι αμείβονται με καθυστέρηση από τρεις έως και 12 μήνες, ενώ ιδιαίτερα διαδεδομένο είναι το φαινόμενο της πληρωμής σε είδος, γεγονός που θυμίζει συνθήκες Μεσαίωνα.
Στο Ρέθυμνο, σύμφωνα με τον πρόεδρο του Εργατικού Κέντρου Γιώργο Νικολιδάκη, το φαινόμενο των κουπονιών δεν φαίνεται να υφίσταται – τουλάχιστον όχι σε έκταση – ωστόσο και στο νομό μας πολλοί είναι αυτοί που εργάζονται και παίρνουν «έναντι», που έχουν να πληρωθούν ακόμη και ένα χρόνο ή δουλεύουν «δοκιμαστικά» για λίγο καιρό σε κάποιο κατάστημα, χωρίς να πληρωθούν ποτέ. Όπως τονίζει μάλιστα ο ίδιος, ειδικά στην τουριστική σεζόν, υπάρχουν μαγαζιά που μπορεί να βγάλουν τη μισή σεζόν με υπαλλήλους «δοκιμαστικά». Μία εβδομάδα ο ένας, μια εβδομάδα ο άλλος, περνάει ο καιρός, ο εργοδότης κάνει τη δουλειά του και ο εργαζόμενος δουλεύει τελικά…αφιλοκερδώς.
«ΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΟΝΤΑΙ ΤΟΝ ΦΟΒΟ»
«Γενικά στις επιχειρήσεις του ιδιωτικού τομέα, είτε πρόκειται για ταβέρνες, είτε για ξενοδοχεία, είτε για εμπορικά καταστήματα, η ‘μαύρη’ και η απλήρωτη εργασία ‘ανθούν’. Υπάρχουν εργαζόμενοι που έχουν να πληρωθούν κανονικά μέχρι και τρία χρόνια και ζουν με τα ‘έναντι’», σημειώνει μιλώντας στην Κρητική Επιθεώρηση ο πρόεδρος του Εργατικού Κέντρου Ρεθύμνου.
Υπάρχουν, δε, σύμφωνα με τον ίδιο εμπορικά καταστήματα που βγάζουν τη σεζόν με τους «δοκιμαστικούς» υπαλλήλους, χωρίς να πληρώσουν ούτε ένα ευρώ, «παρά το ότι ο νόμος λέει ότι ο εργαζόμενος θα πρέπει να ασφαλίζεται από την πρώτη μέρα της εργασίας του», τονίζει ο κ. Νικολιδάκης.
Οι εργοδότες εκμεταλλεύονται τον φόβο του καθενός που έχει ανάγκη τη δουλειά, έχει την ελπίδα ότι κάποτε θα πληρωθεί και από φόβο υπομένει να δουλεύει χωρίς να πληρώνεται. Παράλληλα, συμπληρώνει ο κ. Νικολιδάκης, «ο κύκλος σε μια πόλη σαν το Ρέθυμνο είναι μικρός και δεν θα προχωρήσουν εύκολα σε καταγγελία εργαζόμενοι που δεν πληρώνονται ή δουλεύουν ανασφάλιστοι. Και σε αυτήν την κατάσταση οδηγεί η παντελής απουσία των ελεγκτικών μηχανισμών. Που είναι η προστασία του κοινωνικού κράτους στον εργαζόμενο;»
ΕΛΑΧΙΣΤΕΣ ΚΑΤΑΓΓΕΛΙΕΣ
Ο ένας στους δέκα θα προχωρήσει σε καταγγελία στην Επιθεώρηση Εργασίας τονίζει ο πρόεδρος του ΕΚΡ. «Η Επιθεώρηση Εργασίας διαπιστώνει απλά το γεγονός, δεν έχει άλλη αρμοδιότητα, και το μόνο που μπορεί να γίνει ενώπιόν της είναι να έρθουν σε συμφωνία εργοδότης και εργαζόμενος. Αλλά αυτή η συμφωνία μπορεί να αθετηθεί και έτσι ο εργαζόμενος που θέλει να δικαιωθεί πρέπει να καταφύγει στα πολιτικά δικαστήρια και είναι λίγοι αυτοί που το κάνουν γιατί το κόστος είναι μεγάλο».
Αυτή η κατάσταση οδηγεί σε ένα γαϊτανάκι σε βάρος του εργαζόμενου, με κάποιους «να κάνουν τους λεβέντες με τα χρήματα των υπαλλήλων τους, να κάνουν επενδύσεις ή να ανοίγουν νέα μαγαζιά και οι υπάλληλοί τους να είναι απλήρωτοι», όπως τονίζει ο κ. Νικολιδάκης.
ΤΙ ΣΥΜΒΑΙΝΕΙ ΣΕ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΟ ΕΠΙΠΕΔΟ
Ειδικότερα, σύμφωνα με τα στοιχεία του Ινστιτούτου Εργασίας της ΓΣΕΕ, υπάρχουν εργοδότες που απασχολούν εργαζόμενους καταβάλλοντάς τους ως αμοιβή δωρεάν διαμονή σε ξενοδοχεία ή ημερήσια σίτιση, ενώ σε πολλές άλλες περιπτώσεις επιχειρήσεις λιανεμπορίου καταβάλλουν μέρος του μισθού των εργαζομένων τους με κουπόνια αγοράς τροφίμων και άλλων προϊόντων. Μάλιστα, το φαινόμενο δεν αφορά μόνο σε σουπερμάρκετ αλλά και σε άλλες επιχειρήσεις του λιανεμπορίου που καταβάλλουν έως και το ένα τρίτο των μηνιαίων αποδοχών των υπαλλήλων τους με τη μορφή κουπονιών αγοράς τροφίμων από σουπερμάρκετ.
Επίσης, προσλαμβάνουν νέους και νέες κυρίως κάτω των 25 ετών, ακόμη και με μηναία σύμβαση 4ωρης απασχόλησης με 180 ευρώ, δηλαδή 2,25 ευρώ ημερομίσθιο, ενώ την ίδια ώρα, περίπου 1.000.000 εργαζόμενοι δεν λαμβάνουν, όπως επιβάλλει ο νόμος, επίδομα αδείας.
Ακόμη, αυξάνονται συνεχώς οι περιπτώσεις όπου οι εργοδότες δίνουν 100 ή 200 ευρώ το μήνα, αντί για μισθό, λέγοντας πως θα καταβάλλουν μελλοντικά τα υπόλοιπα.
Σημειώνεται, τέλος, ότι σύμφωνα με τα στοιχειά του συστήματος Εργάνη, σημαντικό μερίδιο στην αγορά εργασίας καταλαμβάνουν οι ευέλικτες μορφές απασχόλησης. Ειδικότερα, από τις 423.174 αναγγελίες προσλήψεων που έγιναν από τον Ιανουάριο έως τον Απρίλιο του 2014 οι 232.383 αφορούσαν συμβάσεις πλήρους απασχόλησης, οι 140.527 σε συμβάσεις μερικής απασχόλησης και υπόλοιπες 50.264 σε εκ περιτροπής απασχόληση.
ΧΑΡΑ ΒΗΛΑΡΑ / goodnet.gr