Καπετάν Μανόλη Κριαρά,
Σου άρεσε αυτός ο τίτλος, αν και δυσκολεύτηκες να τον αποδεχθείς.
Έλεγες : Οι καπετάνιοι είναι στα βουνά και στις θάλασσες. Εγώ από πού κι ως πού καπετάνιος ; ! Μα εσύ, Μανόλη, ήσουν καπετάνιος με τον λόγο και τον λογισμό και με την πένα σου χάραζες ρότες για όλους εμάς, για όλους τους έλληνες.
Υπήρξες δάσκαλος σοφός του γένους των Ελλήνων.
Μα και όταν ήσουν συγκυβερνήτης στη ‘’ Βενθεσικύμη’’, στα ήρεμα νερά του Μαραθιού, καπετάνιος δεν ήσουνα; !
Εξάλλου γιος ναυτικού ήσουνα.
Ήσουν καπετάνιος στη θάλασσα της γλώσσας μας.
Καπετάν Μανόλη Κριαρά,
Αγάπησες, αγαπήσατε, μαζί με την αείμνηστη σύντροφό σου, την Τιτίκα, το χαρούδι της ζωής σου, όπως την έλεγες, πολύ τα Χανιά..
Και, όταν ερχόσουν στα Χανιά, ήθελες να επισκέπτεσαι το σπίτι, στο οποίο έμενες τα χρόνια που έζησες στην πόλη μας, εκεί κοντά στον Τοπανά, το Δημοτικό Σχολείο, στο οποίο εφοίτησες, και ανάμεσα στους δασκάλους σου ξεχώριζες τον Παντελή Βαβουλέ, δίπλα στο Ναυτικό Μουσείο Χανίων, το σημερινό καφέ Μελτέμι,
το Γυμνάσιο, στο οποίο εφοίτησες, το Γυμνάσιο Αρρένων Χανίων.
Με την ευκαιρία αυτή πρέπει να αναφερθεί ότι, της Πολιτείας θελούσης, το 1ο Λύκειο Χανίων, σύντομα, θα φέρει το ονοματεπώνυμό σου : Λύκειο Χανίων Εμμανοήλ Κριαράς..
Αυτό το όνομα έχει προτείνει ως ονομασία του σχολείου αυτού στο Υπουργείο Παιδείας ο Σύλλογος διδασκόντων στο Σχολείο.
Ήθελες να επισκέπτεσαι τον Χρυσόστομο, να στέκεσαι στο πλατύσκαλο και να αναπολείς την ημέρα εκείνη που ο αγαπημένος σου φιλόλογος Ιωάννης Μοσχόπουλος υποδέχθηκε τον Ψυχάρη, τους τάφους των Βενιζέλων και το μέρος, όπου ο Σπύρος Καγιαλές, εννέα χρόνια προτού να γεννηθείς, έδειξε πώς το αντρικό σώμα γίνεται ιστός της σημαίας.
Ή θελες να επισκέπτεσαι στις Μουρνιές το σπίτι που γεννήθηκε ο δημιουργός της Μεγάλης Ελλάδας, το Θέρισο, όπου, ένα χρόνο προτού να γεννηθείς, ένας άλλος καπετάνιος, αυτός που γεννήθηκε στις Μουρνιές, έκανε τη δική του Επανάσταση, τα μοναστήρια του Ακρωτηρίου, και ιδίως της Αγίας Τριάδας, την Ορθόδοξο Ακαδημία της Κρήτης, στο Κολυμπάρι, για να συνομιλείς με τον, αείμνηστο τώρα, δεσπότη Ειρηναίο Γαλανάκη.
Ήθελες να επισκέπτεσαι το Μαράθι και τις παραλίες του, τα Σφακιά, και ιδίως την Ανώπολη, τόπο καταγωγής των προγόνων σου.
Καπετάν Μανόλη Κριαρά,
Από μικρό παιδί σου είχαν κάνει εντύπωση οι Ακρωτηριανοί που διαλαλούσαν την πραμάτεια τους στα Χανιά : ‘’ Ακρωτηριανοί συκάλοι. Ακρωτηριανοί χοχλιοί.’’
Σου άρεσε το τοπίο του Ακρωτηρίου και τα όμορφα χρώματα που έδιναν σ ‘αυτό οι ανθισμένοι ασπαλάθοι.
Επιθυμία σου ήταν να ταφείς στα Χανιά και ιδιαίτερα στο Ακρωτήρι.
Και η επιθυμία σου έγινε πράξη!
Ο Δήμος Ακρωτηρίου, επί δημαρχίας Αντώνη Γιαννακάκη, με πρόεδρο του Δημοτικού Συμβουλίου τον Χαράλαμπο Τσαγράκη,σε ανακήρυξε επίτιμο δημότη Ακρωτηρίου και αργότερα σου παραχώρησε τάφο στο κοιμητήριο Στερνών, δίπλα στον ομαδικό τάφο-μνημείο των δέκα εκτελεσθέντων Στερνιανών από τους θηριώδεις Ναζί.
Καπετάν Μανόλη Κριαρά,
Από εδώ, από το Ακρωτήρι, θα μπορείς να βιγλίζεις τις Σφακιανές Μαδάρες, από τις οποίες κατάγεσαι, να στρέφεις το βλέμμα σου προς τον Πειραιά, που σε γέννησε, να ατενίζεις προς τη Μήλο, που σου έδωσε τα πρώτα εφόδια για τη ζωή σου, να πετάς πάνω από την πόλη των Χανίων, που σου έδωσε την εγκύκλιο μόρφωση, για να έχεις φιλολογικές συζητήσεις με τον Νικόλαο Τωμαδάκη και τον Στυλιανό Καψωμένο, συμμαθητές, συνεργάτες και αργότερα συναδέλφους σου.
Από εδώ θα μπορεί να μεταφέρεται η σκέψη σου στην Αθήνα, όπου σπούδασες, στα υπόγεια της Ακαδημίας Αθηνών, όπου πολύ κοπίασες, και να φτάνει στη Θεσσαλονίκη, την πόλη που αγάπησες και την τίμησες πολύ ζώντας σ ‘αυτή το μεγαλύτερο μέρος του βίου σου.
Και από τη Θεσσαλονίκη η σκέψη σου θα φτάνει σ ‘όλη την ελληνική επικράτεια.
Αλλά και στην Πόλη, στο Παρίσι, στο Βερολίνο και στη Ρώμη.
Καπετάν Μανόλη Κριαρά,
Η ψυχή σου εδώ στο Ακρωτήρι θα ηρεμήσει και το σώμα σου θα ξεκουρασθεί.
Και όταν θα έλθει η σύντροφός σου, η αείμνηστη Τιτίκα, και η αγαπημένη σου μητέρα, θα συνεχίσετε εδώ, στους ουρανούς της Κρήτης, ως αστέρια πλέον, να δίνετε σ’ όλους μας το ανέσπερο φως σας.
Και κάπου κάπου θα μας υπενθυμίζετε :
‘’Ας πάψουμε να καμαρώνουμε για την καταγωγή μας και ας κοιτάξουμε τη νεοελληνική πραγματικότητα.’’
Αυτή τη νεοελληνική πραγματικότητα, Δάσκαλε Μανόλη Κριαρά, φίλε καλέ και αγαπημένε, που σε είχε πικράνει πολύ, όπως πολύ έχει πικράνει και όλους τους Έλληνες.
Καπετάν Μανόλη Κριαρά,
Από εκεί που θα είσθε, εσύ και το χαρούδι της ζωής σου, η αγαπημένη μας Τιτίκα, να εύχεσθε για όλους μας καλύτερες μέρες και όλως ιδιαιτέρως για τη Μαρίνα, το κορίτσι που τόσο πολύ και οι δυο σας αγαπήσατε και τόσο πολύ και αυτό σας αγάπησε.
Και την αγάπη της την έκανε πράξη.
Καπετάν Μανόλη Κριαρά,
‘’ Μακαρία η οδός η πορεύει σήμερον.’’
…………………………………………………………………………………………
Κώστας Δ. Μουτζούρης, φιλόλογος, φίλος του Εμμανουήλ Κριαρά
[Διαβάστηκε κατά την ταφή του Εμμανοήλ Κριαρά, στον Ιερό Ναό της Ευαγγελίστριας Στερνών, την Τετάρτη 27 Αυγούστου 2014, στις 19.00.]