Ο κάθε δρόμος έχει τη δική του ιστορία. Ή, για να είμαστε ακριβείς η ονομασία του κάθε δρόμου έχει ιστορία. Που δεν την ξέρομε. Παπαγαλίζομε μόνο τα ονόματα. Και λέμε, όταν μας ρωτούν, πού βρίσκονται οι οδοί
Και όμως! Ονομάσθηκαν έτσι για να μην τους ξεχάσομε! Τους σημαντικούς ανθρώπους που αρκετοί από αυτούς έδωσαν την ζωή τους για να είμαστε σήμερα ελεύθεροι, ή άλλοι ξεχώρισαν σε γράμματα και επιστήμες.
Αξίζει να ασχοληθούμε με τις ονομασίες αυτές.
Οδός Μελετίου Πηγά στην Νέα Χώρα κοντά στο παρκάκι. Πήρε το όνομα η οδός από τον Μελέτιο Πηγά, μεγάλη εκκλησιαστική προσωπικότητα του 16ου αιώνα. Διετέλεσε Πατριάρχης Αλεξάνδρειας. Γεννήθηκε το 1549 στον Χάνδακα και μετά την βασική εκπαίδευση συνέχισε τις σπουδές του στην Ιταλία. Περισσότερα για τον Μελέτιο Πηγά μπορείτε να διαβάσετε στο έξοχο βιβλίο τόμος Β΄ του Γεωργίου Ι. Παναγιωτάκη «Επιφανείς Κρήτες ανά τους αιώνες».
Οδός Μελετίου Μεταξάκη:Πήρε το όνομα από τον Μελέτιο Μεταξάκη κατά κόσμο Εμμανουήλ Μεταξάκη. Μεγάλη μορφή της Ορθοδοξίας. Η εκκλησιαστική του διαδρομή κάλυψε τα ακόλουθα στάδια: Μητροπολίτης Κιτίου Κύπρου 1910-1918, Αριεπίσκοπος Αθηνών 1918-1920, Οικουμενικός Πατριάρχης 1921 – 1923 και τέλος Πατριάρχης Αλεξανδρείας 1926 – 1935 (τόμος Β΄ Παναγιωτάκη)
Οδός Κόρακα: Πήρε το όνομα από τον Μιχαήλ Κόρακα (1797 – 1821().
«Έπρεπε στην ψηλότερη κορφή του Ψηλορείτη το μνήμα σου να γίνει και να σ’ αφήσουν ανοικτή πολεμική θυρίδα τη νύχτα να σηκώνεσαι τον τάφο σου ν’ αφήνεις για να φυλάεις και νεκρός ακόμα την πατρίδα» Ι. Κωνσταντινίδης οι στίχοι
Το πραγματικό του όνομα ήταν Μιχαήλ Καρούζος από την Πόμπια της Μεσσαράς. Ονομάστηκε Κόρακας από τον τρόπο που έπεφτε πάνω στους Τούρκους. Αφορμή για να χαϊνέψει στάθηκε η εκτέλεση του Αγά Αλήκου που δρούσε στην περιοχή Αμέσως μετά βγήκε στα βουνά χαΐνης και ξεκίνησε η επαναστατική του δράση που διήρκεσε μέχρι το τέλος της ζωής του. Στην επανάσταση του 1821 πολέμησε αρχικά υπό τον Μιχαήλ Κουρμούλη, κατόπιν συγκρότησε δικά του επαναστατικά σώματα ενώ το 1826 πολέμησε μαζί με τον Γεώργιο Καραϊσκάκη στην πολιορκία της Ακρόπολης. Περισσότερα για τον Μιχαήλ Κόρακα μπορείτε να διαβάσετε και πάλι από τον Β΄ τόμο του βιβλίου «Επιφανείς Κρήτες ανά τους αιώνες του Γεωργίου Ι. Παναγιωτάκη απ’ όπου πήραμε και μεις τα στοιχεία που γράφομε
Οδός Περίδου: Πήρε το όνομα από τον Παρθένιο Περίδη (1812-1903). Από το χωριό Ρογδιά της Κισσάμου. Μοναχός και στη συνέχεια ηγούμενος της Μονής Γωνιάς, επαναστάτης και πρόεδρος κατά διαστήματα της Γενικής Συνέλευσης της Κρήτης κατά την επανάσταση του 1866-69.
Οδός Παρθενίου Κελαΐδή: Ονομάστηκε έτσι προς τιμήν του Κληρικού και αγωνιστή επί μισό αιώνα. Κατά κόσμο Παναγιώτη Κελαϊδή. Γεννήθηκε το 1830 στο χωριό Μουρί Σφακίων και έγινε μοναχός το 1853 στη Μονή Γωνιάς στο Κολυμπάρι. Μετείχε στην επανάσταση του 1866-69 και ήταν πρωτεργάτης της. Μετά το τέλος της επανάστασης απελάθει στην Τεργέστη. Το 1877 μετέβει στην Κρήτη για να οργανώσει νέα επανάσταση το 1878 πήγε ως εφημέριος της Ελληνικής Κοινότητας στο Λιβόρνο της Ιταλίας οπου γνωρίσθηκε με τον Σπ. Ζαμπέλιο. Σχετική οδός Ζαμπελίου υπάρχει στο Παλιό Λιμάνι
Οδός Κριάρη: Κωνσταντίνος Κριάρης τέταρτος κατά σειρά γυιός του Γεωργίου γεννήθηκε το 1798 στο Κουστογέρακο Σελίνου. Συμμετείχε στην επανάσταση του 1821 ως οπλαρχηγός του χωριού του, υπό τις διαταγές του αδελφού του Ιωάννη. Έλαβε επίσης μέρος στην επανάσταση του 1841 και 1843. Στα βουνά ως Χαϊνης έμεινε ως το 1858. Το 1866 ως 1869 ως αρχηγός Σελίνου έλαβε μέρος στις σπουδαιότερες μάχες του νομού. Τον Αύγουστο του 1866 επιτέθηκε κατά των Τούρκων της Καντάνου και των Τουρκοκρητικών και τους εκδίωξε απ’ την περιοχή. Η δράση του συνεχίζεται μεγάλη και περιγράφεται στο βιβλίο που αναφέραμε για τους προηγούμενους επαναστάτες.
Το σύγγραμμα αυτό αποτελείται από δύο τόμους και είναι καταπληκτικό σε περιεχόμενο ποιότητα και φωτογραφίες σπάνιες «Επιφανείς Κρήτες ανά τους αιώνες» Γεωργίου Ι. Παναγιωτάκη. Σε επόμενα φύλλα της εφημερίδας μας θα συνεχίσομε και με άλλες οδούς και στοιχεία και άλλων συγγραφέων.
Και στο βιβλίο του Πάρι Κελαϊδή που αναφέρεται στα «12 αρχοντόπουλα του Βυζαντίου» βρίσκομε οδούς από τα ονόματα των Βυζαντινών όπως είναι η οδός Σκορδύλη στον λόφο Καστέλλι. Θα τα πούμε εκτενέστερα σε άλλο φύλλο και αφού πρώτα καταγράψομε τις οδούς και βρούμε τα στοιχεία που αντιστοιχούν στα ονόματα
Άννα Κωνσταντουδάκη – Αγγελάκη