Του Απόστολου Λουλουδάκη
«Αυτή η καταπίεση, κοινωνικά οργανωμένη, αποτελεί ένα απ’ τα χαρακτηριστικά κάθε σχέσης της εξουσίας»
– Νίκος Πουλαντζάς, ‘Πολιτική Εξουσία και Κοινωνικές Τάξεις’
Αν και η ετήσια Διάλεξη στη Μνήμη του Νίκου Πουλαντζά εγκαινιάστηκε τον Δεκέμβριο του 2008 δεν ξέρουμε αν θα συνεχιστεί να πραγματοποιείται , με προσκεκλημένους/ες διακεκριμένους/ες διανοούμενους/ες από διαφορετικές χώρες, πάνω σε ένα θέμα της επιλογής τους. Η Διάλεξη αυτή δεν εστιάζει αποκλειστικά στο έργο του Νίκου Πουλαντζά, αλλά στο πλήθος των θεμάτων και των θεωρητικών προσεγγίσεων που αυτό καλύπτει, όπως ο μαρξισμός, ο σοσιαλισμός και η κοινωνική χειραφέτηση, ο παγκόσμιος καπιταλισμός, ο ρόλος του κράτους, οι κοινωνικές τάξεις, η πολιτική οικονομία, η πολιτική οικολογία, τα κοινωνικά κινήματα κ.λπ. Η θεματολογία της Διάλεξης έτσι καλύπτει θέματα που έχουν όχι μόνο θεωρητικό ενδιαφέρον αλλά και ιδιαίτερη χρησιμότητα στην πολιτική πράξη.
Το λέμε αυτό επειδή η δήλωση του πρόσφατα εκλεγεντα Προέδρου του Σύριζα στην Κ Ε.:
«Γιατί όσο εκείνοι θα κάνουν δήθεν αριστερή πολιτική με τεράστια κείμενα γεμάτα αόριστες σάλτσες –πολιτική του Pummaro-, η δική μας Αριστερά θα επαναφέρει το κράτος δικαίου και τα εργασιακά δικαιώματα στην Ελλαδα, θα παρεμβαίνει στη Στέγη, στο Κλίμα, στη Φτώχεια, στα Δικαιώματα», μάλλον την έκανε γιατί ως πρώην ομογενής και τώρα γηγενής δεν ξέρει ή δεν τον πληροφόρησαν, αν και η άγνοια δεν βοήθησε ποτέ κανένα όπως είχε πει ο Κάρλ Μαρξ, ότι το ΙΝΠ πραγματοποιεί και δημοσιεύει πρωτογενή έρευνα, κείμενα πολιτικής και άλλες αναλύσεις πάνω σε ένα ευρύ φάσμα θεμάτων, εντός και πέραν των ανωτέρω θεματικών/πυλώνων. Μερικές από τις πρωτοβουλίες-κλειδιά στον τομέα αυτό είναι η ετήσια έρευνα Νεολαία.
Συνήθειες, αντιλήψεις & πολιτική συμπεριφορά, που δημοσιεύεται κάθε χρόνο περί τον μήνα Μάρτιο από το 2020, και η ετήσια έρευνα Συνθήκες εργασίας στην Ελλάδα. Εμπειρίες και απόψεις για την αγορά εργασίας, που δημοσιεύεται κάθε χρόνο περί τον μήνα Νοέμβριο επίσης από το 2020. Στην ίδια κατηγορία εντάσσεται το ερευνητικό πρόγραμμα για την Ενέργεια, το οποίο περιλαμβάνει και πρωτογενή έρευνα για την ενεργειακή φτώχεια στην Ελλάδα καθώς και μια σειρά κειμένων πολιτικής για την κλιματική κρίση, τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και τις ενεργειακές κοινότητες.
Δύο άλλες περιοδικές εκδόσεις του ΙΝΠ περιλαμβάνουν τις Εκλογικές Τάσεις, μια ανάλυση των πολιτικών ερευνών στην Ελλάδα που δημοσιεύεται κάθε 2-3 μήνες από το 2019, καθώς και το Με ευρυγώνιο φακό, την εξαμηνιαία διαδικτυακή έκδοση του ΙΝΠ για τις διεθνείς και ευρωπαϊκές τάσεις, που δημοσιεύεται κάθε χρόνο τον Ιούνιο και τον Δεκέμβριο, από το 2020.
Τώρα όμως με την παραίτηση του Επιστημονικού Διευθυντή Ινστιτούτου Νίκος Πουλαντζάς και άλλων μελών του για λόγους που εξηγούν στις επιστολές παραίτησης των θα πρέπει το Ινστιτούτο να ενημερώσει αν θα συνεχίσει με την ίδια θεματολογία ή θα ασχοληθεί με συνταγές μαγειρικής που είναι πιο εύπεπτες σύμφωνα με τον νέο Πρόεδρο.
Βέβαια παραμένει ο Πρόεδρος του Δ.Σ του ΙΝΠ, καθηγητής της αλλοδαπής Κ. Δουζίνας που στο τελευταίο του άρθρου παρατηρεί μεταξύ άλλων :
Για να πετύχει η ανασυγκρότηση, πρέπει να στηριχτεί στην ανάλυση της κοινωνικής αναπαραγωγής στον ύστερο καπιταλισμό της «γενικής διάνοιας» και της λειτουργίας της ιδεολογίας την εποχή των οριζόντιων δικτυώσεων. Την προηγούμενη περίοδο εγκαταλείφθηκε η θεωρητική μελέτη και ανάλυση του κοινωνικού γίγνεσθαι, των ταξικών και επαγγελματικών διαστρωματώσεων. Η επιστημονική κατανόηση αντικαταστάθηκε από μια επιδερμική επικοινωνιακή στρατηγική. Μόνο η μελέτη και η έρευνα θα εξηγήσουν ποια κοινωνικά στρώματα αντιπροσωπεύει η Αριστερά, αντιστοιχίζοντας την κομματική πολιτική με τις κοινωνικές εξελίξεις.
