Του Θάνου Καμήλαλη
Ήταν 4 Μαϊου όταν το πρώτο lockdown τελείωνε και οι περιορισμοί άρχισαν σιγά σιγά να χαλαρώνουν. Σε μια πρωτόγνωρη κατάσταση, οι πολίτες έκατσαν, με ελάχιστα μάλιστα κρούσματα, σπίτια τους για δύο ολόκληρους μήνες, δίνοντας στην κυβέρνηση χρόνο για να αντιμετωπίσει τον ξαφνικό και εντελώς απρόβλεπτο αόρατο κίνδυνο που απειλούσε εμάς και τα αγαπημένα μας πρόσωπα. Οι πολίτες λοιπόν εκείνη τη μέρα, παρέδωσαν στην κυβέρνηση μία χώρα με μηδαμινή διασπορά. Η κυβέρνηση Μητσοτάκη πήρε αυτές τις θυσίες κάθε είδους, αυτήν την πρωτοφανή συμμόρφωση, αυτόν τον χρόνο, μας σήκωσε το μεσαίο δάχτυλο και τα πέταξε όλα στα σκουπίδια.
Είχαμε συνηθίσει τον Κυριάκο Μητσοτάκη να μας μιλάει μόνος του, σε προσωπικό τόνο, με πολύ «εγώ» και άλλο τόσο «εσείς πρέπει», σε καμιά δεκαριά «διαγγέλματα» κατά τη διάρκεια της πανδημίας. Σήμερα, Πέμπτη, την ημέρα της ομολογίας μιας παταγώδους αποτυχίας, αποφασίστηκε και η παρουσία του Σωτήρη Τσιόδρα, στον νέο του ρόλο ως πολιτικό αλεξίσφαιρο.
Προηγήθηκε ένα μήνυμα του Πρωθυπουργού το Σάββατο, για «ολοκληρωμένο σχέδιο δράσης», που ήταν απλά οριζόντιο λουκέτο σε Εστίαση και Πολιτισμό. Ήταν τόσο ολοκληρωμένο και μελετημένο αυτό το σχέδιο, που τη Δευτέρα οι Ζώνες κινδύνου στη χώρα έγιναν 3, από 2 που είχε σχεδιάσει ο Πρωθυπουργός να γίνουν την Τρίτη, με Θεσσαλονίκη και Σέρρες σε lockdown. Ήταν τοσο ολοκληρωμένο, που ο Μητσοτάκης επέτρεψε τη μεταφορά από νομό σε νομό και ο Χρυσοχοϊδης απειλούσε με πρόστιμα φωνάζοντας «σκάβετε τάφους». Ήταν τόσο ολοκληρωμένο, που έγινε αλαλούμ με τα δικαστήρια, με τα Λύκεια, μέχρι και με το take away στις περιοχές που ήδη μπήκαν σε καραντίνα. Πανικός. Αλλά από έναν Πρωθυπουργό που μας δήλωσε, στο προ-προηγούμενο μήνυμά του στα τέλη Σεπτεμβρίου, ότι ουσιαστικά παραιτείται και κάντε τα κουμάντα σας, τι να περιμένεις.
Εμφανίστηκε λοιπόν ο Κυριάκος Μητσοτάκης για να μας πει μια σειρά από αστειότητες σε μια πολύ σοβαρή κατάσταση. Εκεί που περιμέναμε ότι απλά θα αναφερθεί σε Γερμανία, Γαλλία, Ιταλία ως παραδείγματα, αυτός υποστήριξε ότι «παίρνουμε μέτρα νωρίτερα από άλλες ευρωπαϊκές χώρες που η πανδημία τους ξέφυγε». Έκανε δύο λαθοχειρίες τουλάχιστον, η πρώτη για τον τουρισμό, που τον αποσύνδεσε από την έξαρση κρουσμάτων του Οκτωβρίου – Νοεμβρίου, λες και το άτακτο άνοιγμα τις χώρας θα γέμιζε κατευθείαν τις ΜΕΘ. Η δεύτερη για τον «υπόκοσμο του διαδικτύου» αναφερόμενος σε καταγγελία του προέδρου της ΠΟΕΔΗΝ, Μιχάλη Γιαννάκου και έγγραφο που δημοσιεύτηκε στα «Νέα» με στοιχεία, όπου υποστηρίζεται το ότι οι μισοί θάνατοι αφορούν ασθενείς εκτός ΜΕΘ. Ξεχωρίζει πάντως το γελάκι στα περί «κυβερνητικών ευθυνών» και το «δεν μπορούμε να γεννήσουμε λωφορεία από το πουθενά.»
Όλη η διαχείριση της πανδημίας σε μία στιγμή, σε ένα χασκογέλασμα του Πρωθυπουργού. Επίταξη ιδιωτικών κλινικών, σύστημα μαζικών τεστ, μόνιμες προσλήψεις, ούτε σήμερα. Ξαφνικά η κατάσταση είναι έκτακτη και δεν συνοδεέυται από κανένα επιπλέον μέτρο. Πώς φτάσαμε ως εδώ; Ναι, ναι ξέρουμε, ο κόσμος, τα πάρτι, οι πλατείες, το Εφετείο και το κακό συναπάντημα. Δεν πάει ακριβώς έτσι. Mία φωτογραφια της στιγμής που προκαλεί το «ε και τι να κάνουμε» είναι εύκολη, απλοϊκή και καταντάει προπαγανδιστική. Πρέπει να πιάνεις το νήμα από την αρχή του. Γιατί το καλοκαίρι, ξέρετε, κάποιοι ανέυθυνοι κάνανε γραφικές φιέστες στο ηλιοβασίλεμα της Σαντορίνης φωνάζοντας διεθνώς «ανοιξαμε και σας περιμένουμε». Κάποιοι ανεύθυνοι έδιναν συνεντεύξεις με διακηρύξεις «πως νικήσαμε τον κορονοϊό».
Γιατί κάποιοι ανεύθυνοι άνοιγαν μαζικά τον τουρισμό χωρίς υποχρεωτικά τεστ, υποχωρώντας όπως μας είπαν διεθνή ΜΜΕ σε εκβιασμούς τουριστικών κολοσσών. Με έναν φανταστικό αλγόριθμο, αποφάσισαν να ελέγξουν το 12% περίπου των ατόμων που έμπαιναν στη χώρα. Γιατί κάποιοι ανεύθυνοι έκαναν λιγότερα τεστ τον Σεπτέμβριο απ’όσα τον Αύγουστο.
Γιατί κάποιοι ανεύθυνοι μας έλεγαν ότι στα σχολεία δεν κολλάει με μεγαλύτερα τμήματα που αύξησαν την Άνοιξη μέσα στην πανδημία, πετώντας έναν «μέσο όρο ατόμων ανά τμήμα στην Επικράτεια». Κι άλλοι πιο ανεύθυνοι επιστρατεύτηκαν με «επιστημονικό κύρος» να μας κάνουν παιδικές ζωγραφιές για να μας εξηγήσουν γιατί δεν κολλάει. Και μετά έδερναν και έβριζαν παιδιά και εκπαιδευτικούς που ζητούσαν περισσότερα μέτρα. Έχει μια ξεχωριστή σημασία νομίζω πια αυτό. Δεν ζητούσαν να κάθονται ή να παρτάρουν. Ζητούσαν περισσότερα μέτρα για τη δημόσια Υγεία.
Γιατί κάποιοι ανεύθυνοι έβλεπαν τις φωτογραφίες με τα γεμάτα μετρό και λεωφορεία και απαντούσαν, στα «σοβαρά» ότι «υπάρχει οργανωμένο σχέδιο μπαχαλάκηδων να βανδαλίζουν συρμούς του Μετρό». Γιατί κάποιοι ανεύθυνοι έλεγαν «τι να τα κάνουμε τα λεωοφορεία, θα κόψουμε συντάξεις αν πάρουμε» και άλλοι, όπως ο αρμοδιος Υπουργός, Κώστας Καραμανλής, ότι «ένα γεμάτο λεωφορεία με μάσκα είναι καλύτερο από μισογεμάτο χωρίς μάσκα». Ναι, κι ένας πολιτικός γόνος Υπουργός Μεταφορών είναι καλύτερος, λιγότερο επικίνδυνος από έναν πολιτικό γόνο Πρωθυπουργό ή Δήμαρχο Αθηναίων. Αλλά και οι 3 αποτυγχάνουν.
Γιατί κάποιοι ανεύθυνοι υπόσχονταν εμβόλια τον Δεκέμβριο και από την άνοιξη της καραντίνας, όταν τους έλεγες για μαζικά τεστ, απαντούσαν ότι «τώρα δεν χρειάζεται, μετά θα επιτεθούμε στον ιό, θα βάλουμε εφαρμογές, της Παναγιάς τα μάτια». Γιατί τους ρωτάς «πόσες ΜΕΘ έχουμε» και πετάνε, σαν να κάνουν κλήρωση του ΛΟΤΤΟ, ένα νούμερο που δεν ισχύει. Στη Θεσσαλονίκη ανακοίωσαν επιπλέον ΜΕΘ, χωρίς γιατρούς, που είχαν δοθεί μία εβδομάδα πριν και έβαλαν στη μέτρηση ΜΕΘ από Χαλκιδική και Καβάλα. Η πρόεδρος των Νοσοκομειακών Γιατρών της πόλης το κατήγγειλε ξεκάθαρα τη Δευτέρα, προειδοποιώντας ότι «θα χάνουμε ασθενείς λόγω Covid, χωρίς να έχουν Covid». Γιατί κάποιοι ανεύθυνοι έκαναν «μαζικά» τεστ στη δεύτερη μεγαλύτερη πόλη της χώρας για πρώτη φορά την περασμένη εβδομάδα, με ένα κλιμάκιο του ΕΟΔΥ να ελέγχει ουρές κόσμου στη Νέα Παραλία.
Γιατί κάποιοι ανεύθυνοι αρνήθηκαν επί 6 μήνες να συναντηθούν στο υπουργείο Υγείας με τους Νοσοκομειακούς Γιατρούς, αρνήθηκαν να προσλάβουν γενικά γιατρούς και νόμιζαν ότι θα ξεπεράσουν πανδημία με υποχρεωτικές μετακινήσεις. Γιατί κάποιοι ανεύθυνοι ακόμα δεν έχουν συνταγογραφήσει τα τεστ και γιατί μετατρέπουν τα δημόσια νοσοκομεία σε νοσοκομεία αποκλειστικά για Covid, αναστέλλοντας το 80% των τακτικών χειρουργείων. Σε έναν άλλο τρόπο διαχείρισης «κρίσης», με το που έγινε το θέμα με τον Πρύτανη της ΑΣΟΕΕ, διέρρευσαν άμεσα, πριν καν συμφωνήσουν οι Πρυτάνεις (που δεν συμφώνησαν), ότι θα προσλάβουν ακόμα 2.000 αστυνομικούς μόνο για τα πανεπιστήμια. Σε έναν άλλον τρόπο διαχείρισης κρίσης, ανακοίνωσαν 15.000 προσλήψεις στρατιωτικών στην επόμενη πενταετία. Μόνιμους, όχι ενοικιαζόμενο προσωπικό με συμβάσεις εξαμήνου.
Γιατί κάποιοι ανεύθυνοι αρνήθηκαν να τα βάλουν με τις αρχές της Εκκλησίας. Μάλιστα, και την επαινούσαν δημόσια, μέχρι πριν μια εβδομάδα και ανέχθηκαν τα κηρύγματα εναντίον των μασκών και του ιού. Γιατί άλλοι, πιο ανεύθυνοι, όπως η Γιαμαρέλλου και ο Μαγιορκίνης, έλεγαν στον κόσμο «επιστημονικά» ότι «με τη Θεία Κοινωνία δεν κολλάει» ή «ας μην κάνουμε αυτή τη συζήτηση».
Γιατί κάποιοι ανεύθυνοι έδωσαν 22 εκατομμύρια στα Μέσα Μαζικού Μητσοτακισμού για «επικοινωνιακή καμπάνια», που πραγματοποιείται προς ενημέρωση του κόσμου για την πανδημία, όταν ο κόσμος είναι κλειδωμένος σπίτι του. Καλά πήγε κι αυτό, έρευνες δείχνουν πολύ υψηλά ποσοστά άρνησης του ιού.
Πριν λοιπόν τα ρίξεις στον κόσμο, πρέπει να εξηγήσεις πως στον διάολο όλα τα παραπάνω πήγαν λάθος. Πριν πετάξεις ένα «μα η Γαλλία, η Γερμανία, η Ιταλία» πρέπει να μιλήσεις για Ελλάδα, συγκεκριμένα, όπου «δεν γίνονται» οι περισσότερες αίθουσες στα σχολεία, οι περισσότερες προσλήψεις γιατρών, η επίταξη και όχι ενοικίαση με διπλάσια νοσήλεια των ιδιωτικών κλινικών. Όπου ακόμα δεν έχει γίνει η συνταγογράφηση των τεστ. Στη συνέχεια, μπορούμε να συζητήσουμε και για χώρες όπως η Σλοβακία, που έκανε μαζικά τεστ στον μισό πληθυσμό της έγκαιρα.
Και δεν είναι ότι δεν τα έλεγε κανείς έγκαιρα. Όλη η αντιπολίτευση, όλος ο κόσμος που τα βίωνε αυτά έκανε κριτική, όχι άρνηση, τα ζητούσε, ξανά και ξανά. Η ίδια αντιπολίτευση και ο ίδιος κόσμος που έδωσαν συναίνεση στην κυβέρνηση να μας κλειδώσει όλους μέσα. «Ζαίοι και κομμούνια» όλοι; «Ψεκασμένοι ή κουρασμένοι» που μας αποκάλεσε όλους χυδαία ο Μητσοτάκης; Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας πάντως προειδοποιούσε για σφοδρότερο δεύτερο κύμα, ειδικά στις χώρες όπου το πρώτο αντιμετωπίστηκε έγκαιρα. Επιστήμονες εκτός της Επιτροπής, για την οποία δεν έχουμε πρακτικά, όπως η Αθηνά Λινού και ο Μανώλης Δερμιτζάκης, ζητούσαν συγκεκριμένα μέτρα σε κάθε τους δημόσια εμφάνιση. Άλλοι βέβαια, της Επιτροπής, μας έλεγαν «μην αγκαλιάζετε τα παιδιά σας στο σπίτι» και «αν είναι γεμάτο το λεωφορείο πάτε με τα πόδια».
Και δεν είναι ότι απαντούν σοβαρά σε όλα αυτά. Απαντούν με ύφος, με ψέματα, μέχρι και με χλεύη. «Θα πετούσαμε λεφτά σε ΜΕΘ αν βάζαμε παραπάνω» τόλμησε να πει ο κυβερνητικός εκπρόσωπος.
Θα πει κάποιος εδώ, «μα δεν έκαναν τίποτα απολύτως»; Έκαναν ναι. Μια μάσκα κι ένα παγουρίνο δώρο στα σχολέια. Ούτε καν δύο που είχαν υποσχεθεί, γιατί τους βγήκε σκαρτος ο διαγωνισμός και θα τον ολοκλήρωναν μέσα Νοεμβρίου. Ψήφισαν νόμο κατά των διαδηλώσεων. Έκαναν δοκιμαστικά Μεγάλο Περίπατο με πρόσχημα την πανδημία, το Συμβούλιο της Επικρατείας τους ακύρωσε τις αποφάσεις.
Ψήφισαν νόμο για απλήρωτες υπερωρίες, με πρόσχημα την καραντίνα. Ψήφισαν την άρση προστασίας της Πρώτης Κατοικιας, με ενοίκιο για όποιον χρεωκοπήσει, μιάμιση εβδομάδα πριν ξαναπνίξουν την οικονομία. Έχουν καταστρέψει έναν ολόκληρο κλάδο και τους ανθρώπους του, σχεδόν εκδικητικά, αυτόν του Πολιτισμού. Οι απολίτιστοι αρχοντοχωριάτες του «τσιμέντου» στην Ακρόπολη, του «κάηκε το πούσι» στις Μυκήνες και του τεμαχισμού των αρχαίων παγκόσμιας εμβέλειας στη Βενιζέλου. Ετοιμάζουν νόμο για κατάργηση, «υπό προϋποθέσεις» του 8ωρου, για 10ωρη εργασία με πληρωμή υπερωριών σε «ρεπό και άδειες» εντός εξαμήνου.Ετοιμάζονται να καθαιρέσουν πλαγίως την εισαγγελέα Διαφθοράς που τόλμησε να τους ελέγξει.
Ήταν 4 Μαϊου πριν από όλα αυτά. Έξι μήνες μετά είμαστε στα πρόθυρα του lockdown no.2. H δύσκολη ομολογουμένως εξίσωση στην ισορροπία δημόσιας Υγείας και Οικονομίας καταλήγει πολύ γρήγορα σε μια μουντζούρα. Και η πολιτική που εφαρμόζεται είναι του θανάτου. Οικονομικού, υγειονομικού, κοινωνικού, ψυχολογικού. Απέναντι σε αυτά. πρέπει να είμαστε με τη ζωή. Πάντα με τη ζωή. Με Υγεία, Παιδεία, Αξιοπρέπεια, Δικαιοσύνη, Δικαιώματα Οικονομικά και Κοινωνικά. Ανθρωπιά. Με τους πολλούς που υποφέρουν για να χασκογελάνε οι λίγοι, βλέποντας σαν κοράκια ακόμα μία ευκαιρία. Τι μπορείς να κάνεις; Τι πρέπει να κάνεις; Πρώτα από όλα, έστω και στο σημείο του νέου εγκλεισμού, να κοιτάξεις το πρόβλημα κατάματα χωρίς επικοινωνιακές φούσκες από τη μία, ψεκασμένες θεωρίες από την άλλη. Μετά βλέπουμε. Για τη ζωή.