Του Γεράσιμου Λιβιτσάνου
Oι τραπεζίτες θα βγάζουν στο σφυρί τη λαϊκή κατοικία, θα πάρουν κρατικές επιδοτήσεις και θα έχουν 10ετή φορολογική απαλλαγή ύψους 300 εκατ. ευρώ.
Ερώτηση κρίσεως: Πόσο πιθανό είναι μια νομοθετική ρύθμιση που προέκυψε α) μετά από διαπραγμάτευση και συναλλαγή με του «θεσμούς» και τους εκπροσώπους των τραπεζιτών, β) που την εισηγείται η κυβέρνηση, γ) που θα την υπερψηφίσει η Νέα Δημοκρατία και μάλλον το ΚΙΝ.ΑΛ, να προστατεύει – όντως – την λαϊκή κατοικία από τους πλειστηριασμούς;
Ο ορθολογισμός σε συνδυασμό με την εμπειρία λέει: “Καθόλου πιθανό”.
Ο πρώτος λόγος είναι πως πρόκειται για πολιτικές δυνάμεις που σε κομβικά πολιτικά διλήμματα απέδειξαν έμπρακτα τι «βαραίνει στην ζυγαριά» όταν από την μία βρέθηκε η «σταθερότητα του χρηματοπιστωτικού συστήματος» και από την άλλη τα λαϊκά συμφέροντα.
Ο δεύτερος λόγος είναι …η πρακτική αριθμητική. Υπάρχει ένα καταλογισμένο χρέος δεκάδων δις ευρώ. Από το χρέος αυτό δεν διαγράφεται ουσιαστικά ούτε ένα ευρώ. Καλείται λοιπόν να «διαμοιραστεί» το κόστος του ανάμεσα στα τραπεζικά ιδρύματα και στα φυσικά πρόσωπα που είναι οφειλέτες. Ανάμεσα δηλαδή στις Τράπεζες που στα χρόνια της κρίσης ενισχύθηκαν με ανακεφαλαιοποιήσεις και με τον αναβαλλόμενο φόρο, από τη μια και από την άλλη στα λαϊκά στρώματα που καταστράφηκαν με την ανεργία, τα λουκέτα, την φορολογία και τις μειώσεις μισθών και συντάξεων. Ακόμη, λοιπόν, και αν το κόστος μοιράζονταν 50% – 50%, πάλι άδικο θα ήταν. Όμως δεν συμβαίνει ούτε αυτό. Τα πράγματα είναι πολύ χειρότερα.
Ας μην κατηγορηθούμε όμως ότι κάνουμε δίκη προθέσεων κι ας δούμε ορισμένα από τα βασικά δεδομένα:
- Το σύνολο των χρεών είτε θα αποπληρωθούν, είτε θα καλυφθούν με πλειστηριασμούς. Στην εξίσωση μπαίνει και το κράτος που σε συγκεκριμένες κατηγορίες δανειοληπτών που θα μπουν σε ρύθμιση θα τους ενισχύει – λέει – οικονομικά. Δηλαδή, για να το… μεταφράσουμε, μέρος του κρατικού προϋπολογισμού θα κατευθυνθεί στα τραπεζικά ιδρύματα, στο όνομα της ενίσχυσης των λαικών οικογενειών. Αυτό σε ετήσια βάση εκτιμάται στα 200 εκατομμύρια ευρώ και σε 150 εκατομμύρια για την τρέχουσα χρονιά.
- Στο όριο των 130.000 ευρώ δανεισμού για υπαγωγή στην ρύθμιση συμπεριλαμβάνονται και οι τόκοι και τα έξοδα εκτέλεσης της τελευταίας τετραετίας. Έτσι αυτόματα όλα τα δάνεια με ανεξόφλητο κεφάλαιο περίπου 90.000 τίθενται εκτός ρύθμισης και τα σπίτια οδηγούνται στον πλειστηριασμό. Μάλιστα σύμφωνα με όσα δήλωσε στην Βουλή η Χαρούλα Απαλαγάκη γ.γ της Ένωσης Ελληνικών Τραπεζών στις διατάξεις του νέου νόμου θα υπαχθουν μόλις 150.000 δανειολήπτες. Δηλαδή ούτε το 70% όσων κάλυπτε ο νόμος Κατσέλη.
- Σύμφωνα με την θέση το Δικηγορικού Συλλόγου της Αθήνας όπως κατατέθηκε στην αρμόδια διαρκή επιτροπή της Βουλής ενώ στον παλιό νόμο υπήρχε πρόβλεψη για όριο επιβίωσης του δανειολήπτη στον νέο νόμο δεν υπάρχει. Δηλαδή δεν ορίζεται να έχει ο δανειολήπτης ένα εύλογο εισόδημα για να επιβιώσει στην καθημερινότητα του εφόσον υπολογιστεί η δόση που υποχρεώνεται να καταβάλλει. Επίσης σημειώνεται:
- Η ρύθμιση για την προστασία της πρώτης κατοικίας συμπληρώνεται και με μία ακόμη τροπολογία που η κυβέρνηση κατέθεσε αλλά δεν φρόντισε να διαφημίσει. Πρόκειται για την παράταση για 10 ολόκληρα χρόνια της απαλλαγής των πιστωτικών ιδρυμάτων από τον λεγόμενο «αναβαλλόμενο φόρο». Σύμφωνα με την έκθεση του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους οι απώλειες του κράτους από αυτή την ρύθμιση θα είναι 30 εκατομμύρια ετησίως από το 2020 έως και το 2030. Δηλαδή 300 εκατομμύρια ευρώ επιπλέον προς τις τράπεζες αφού ουσιαστικά ανανεώνεται για δέκα ακόμη χρόνια το καθεστώς που ισχύει σήμερα.
- Σύμφωνα με όσα είπε στην Βουλή ο υπουργός Οικονομίας Γιάννης Δραγασάκης οι τράπεζες εκτιμούν ότι οι λεγόμενοι «στρατηγικοί κακοπληρωτές» είναι το 25% των οφειλετών. Η κυβέρνηση δήλωσε ότι δεν μπορεί να ελέγξει την ακρίβεια του ισχυρισμού. Αυτό όμως πρακτικά σημαίνει ότι το ¼ των δανειοληπτών έχουν ήδη προγραφεί και αυτό το ποσοστό εξαρχής είναι δεδομένο ότι θα οδηγηθεί στους πλειστηριασμούς χωρίς κανείς να μπορεί να εμποδίσει τις τράπεζες να αυξήσουν αυτό το ποσοστό όσο τις συμφέρει. Άλλωστε όπως δήλωσε ο Γ.Δραγασάκης μετά την ψήφιση του νόμου η ευθύνη για την επίλυση του προβλήματος των κόκκινων δανείων ανήκει στα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα.
- Ξεκάθαρος για το τι αποτέλεσμα θα επιφέρουν οι ρυθμίσεις για την πρώτη κατοικία ήταν και ο Ηλίας Πλασκοβίτης σύμβουλος της Τράπεζας της Ελλάδας υποστηρίζοντας ότι από τις διατάξεις που προτείνονται «δεν θα υπάρχει δυσμενές αποτέλεσμα για το τραπεζικό σύστημα». Μάλιστα εξέφρασε τον προβληματισμό του αν στα κριτήρια επιλεξιμότητας των δανειοληπτών που θα υπαχθούν στις ρυθμίσεις θα περιλαμβάνεται και ο εγγυητής του δανείου. Κάτι που αν τελικά υλοποιηθεί θα περιορίσει προφανώς ακόμη περισσότερο τις δυνατότητες δανειοληπτών να ενταχθούν σε ρυθμίσεις.
Από τα παραπάνω το συμπέρασμα που προκύπτει είναι εμφανές: Αυτό που η κυβέρνηση αποκαλεί «συμβιβασμό» μεταφέρει το κόστος με το οποίο έπρεπε να επιβαρυνθούν οι τράπεζες, στους φορολογούμενους.
Το τρίπτυχο Κρατικές Ενισχύσεις-Διατήρηση Αναβαλλόμενου Φόρου – Πλειστηριασμοί αποτελεί εγγύηση διατήρησης των «κεκτημένων» για τις Τράπεζες. Ταυτόχρονα αποτελεί και εγγύηση της «αφαίμαξης» των λαϊκών στρωμάτων για τις επόμενες δεκαετίες. Αυτά ενώ οι πλειστηριασμοί ελλοχεύουν. Μετά από όλα αυτά, ας εσείς ήσασταν τραπεζίτες, δεν θα πανηγυρίζατε;