Πριν επιχειρήσουμε να απαντήσουμε στον γιατί ξανά ΣΥΡΙΖΑ , αξίζει ν’ αναφέρουμε δύο πολύ σημαντικά στοιχεία. Πρώτο· την απάντηση –γιατί ΣΥΡΙΖΑ– τις πιο πολλές φορές δεν την δίναμε εμείς οι εκπρόσωποι του ΣΥΡΙΖΑ, αλλά ο ίδιος ο κόσμος. Δεύτερο το «είμαστε από τον ΣΥΡΙΖΑ» λειτουργούσε συνήθως ως διαβατήριο ως το καλύτερο αν όχι και το μόνο ικανό σύνθημα για ν’ ανοίξουν οι πόρτες και οι καρδιές, στα καφενεία, στα σπίτια, στα μαγαζιά.
Ας ξεκινήσουμε λοιπόν να καταγράψουμε συνοπτικά αυτό το διάλογο. Γιατί να στηρίξω τον ΣΥΡΙΖΑ; Γιατί αξίζει την εμπιστοσύνη μου; Γιατί η αριστερά και ιδιαίτερα η ριζοσπαστική αριστερά πρώτα διάβασε, προέβλεψε, κι έπειτα μίλησε και προειδοποίησε τους πολίτες με σαφήνεια.
Μιλήσαμε έγκαιρα για το βάθος της κρίσης, για την τρομερή της ένταση και τη μεγάλη της διάρκεια, για τις ανυπόφορες συνέπειες. Την ώρα που Παπανδρέου και Βενιζέλος, κορόιδευαν για την ανάπτυξη, που τάχα από το 2009 και κάθε έξι μήνες θαρχόταν, χαρακτηρίζοντάς μας κινδυνολόγους και Κασσάνδρες. Δυστυχώς είχαμε δίκιο.
Μιλήσαμε για το εύρος της κρίσης. Όταν μιλούσαν για την ελληνική ιδιαιτερότητα και για τους τεμπέληδες έλληνες, εξηγούσαμε γιατί βρισκόμαστε μπροστά σε μια καθολική κρίση του συστήματος και πως έρχεται η σειρά και για άλλους λαούς και χώρες. Οι χώρες που μας προτείνανε ως καλά παραδείγματα η Ιρλανδία, η Πορτογαλία, η Ισπανία, σήμερα διαλύονται, θύματα της ίδιας πολιτικής που σαν να ήταν πειραματόζωο εφάρμοσαν στην Ελλάδα.
Μιλήσαμε για λογιστικό έλεγχο του χρέους και δραστική περικοπή του μεγαλύτερου μέρους του. Μας έλεγαν πως είμαστε ανεύθυνοι καθώς κάτι τέτοιο θα μας εξέθετε διεθνώς και θα οδηγούσε σε χρεοκοπία. Το έκαναν με δυο χρόνια καθυστέρηση, αφού πληρώσαμε δεκάδες δισ. στους τοκογλύφους, με ανώδυνο τρόπο για τις ύαινες των αγορών και τις τράπεζες, με οδυνηρό για το λαό μας. Καταγγείλαμε ότι το κούρεμα που θα κάνουν θ’ αφήσει αλώβητους τους τραπεζίτες και θα ληστέψει ασφαλιστικά ταμεία και μικροκαταθέτες. Ο Βενιζέλος άφριζε υποσχόμενος ότι οι τράπεζες θα πληρώσουν και ότι μικοομολογιούχοι και ταμεία δεν θα χάσουν ούτε ευρώ. Χυδαία ψέματα, καθώς έφαγαν ακόμη και τα χρήματα των πανεπιστημίων –υποχρεωτικά αποταμιευμένα, δυο και τρεις μήνες πριν– σε δηλητηριασμένα ήδη ομόλογα. Και ταυτόχρονα, 50 δισ. στις τράπεζες για να ρεφάρουν κι ακόμη παραπάνω. Προειδοποιήσαμε, χτυπάνε τώρα τον δημόσιο τομέα, αυτόν που οι ίδιοι έκαναν προβληματικό και αμέσως μετά θα τσακίσουν και τους εργαζόμενους του ιδιωτικού. Πέσαμε μέσα.
Είπαν, σε όλα ψέματα. Είπαμε σ’ όλα την αλήθεια. Φθάνει όμως αυτό; Ασφαλώς και δεν φθάνει. Δεν αρκεί να προβλέπεις το μέλλον. Είναι σίγουρα χρήσιμο. Δίνει, για παράδειγμα, μεγάλη αξιοπιστία στο σήμα κινδύνου που ο ΣΥΡΙΖΑ συνεχώς εκπέμπει: «Να τους συντρίψει ο λαός και με τους αγώνες του μετά τις εκλογές. Είναι απαραίτητο να διαβάζεις το μέλλον, αλλά το σπουδαίο είναι να μπορείς να το γράφεις εσύ. Να το καθορίζεις με βάση τις ανάγκες των πολλών και όχι τα πλούτη των λίγων.
Για να το πετύχει αυτό ο ΣΥΡΙΖΑ, προσπάθησε παντού. Βρέθηκε παντού, στο πλευρό των απελπισμένων, των ανθρώπων χωρίς φωνή και ελπίδα, αλλά και στο πλάι των αγανακτισμένων κι όσων αγωνίζονται ενάντια στη νεοφιλελεύθερη λαίλαπα. Δίπλα στη μπάρα που σηκώθηκε στα ληστρικά διόδια. Για να μην περάσουν τα χαράτσια, για να μην κοπεί σε κανένα σπίτι το ρεύμα. Στις κρίσιμες μάχες της Υγείας και της Παιδείας. Στο πλευρό των ανέργων στις μεγάλες απεργίες των ΜΜΕ, της Χαλυβουργίας και των άλλων εργοστασίων, στους υπό κατάργηση ζωτικής σημασίας φορείς του δημόσιου τομέα. Στους μεγάλους οικολογικούς αγώνες για τη σωτηρία του Ελληνικού, του Ελαιώνα, της Πεντέλης, του Αχελώου, του Αποπηγαδιού, των Αγίων Αποστόλωνν και της Σπίνας. Στις μεγάλες γενικές απεργίες με τα εκατομμύρια του λαού στο δρόμο. Κόντρα στη βία των ΜΑΤ και τα χημικά, στις πλατείες της αγανάκτησης και της άμεσης δημοκρατίας. Στις παρελάσεις, με το μέρος της οργής. Στις κινήσεις αλληλεγγύης, σε Έλληνες και μετανάστες, στα χαριστικά παζάρια, στις συλλογικές κουζίνες, στο εναλλακτικό εμπόριο και το κίνημα της πατάτας.
Ο ΣΥΡΙΖΑ ήταν παντού παρών. Αλλά για τον ΣΥΡΙΖΑ ούτε και αυτό δεν φτάνει. Ο λαός με τους αγώνες του αντιστάθηκε, έδειξε έναν άλλο δρόμο, υποχρέωσε τον άθλιο δικομματισμό, τα μνημονιακά δεκανίκια του και τον τραπεζίτη πρωθυπουργό να καταθέσουν τα όπλα, προκηρύσσοντας εκλογές. Αυτό είναι μια κατάκτηση του λαού. Η διαφαινόμενη διάλυση του διπολικού συστήματος και των κομμάτων του είναι μεγάλη νίκη για τους ξεσηκωμένους πολίτες. Εδώ, όμως, ακριβώς είναι που η αριστερά πρέπει να αναλάβει τις ευθύνες της.
Η πρόταση του ΣΥΡΙΖΑ για κοινή δράση και ενιαία εκλογική κάθοδο όλων των κομμάτων της αριστεράς απορρίφθηκε. Η πρόταση να συνυπολογιστούν οι διαφορές που πράγματι υπάρχουν, αλλά να μην αγνοηθούν και τα πολύ σημαντικά για τη ζωή των ανθρώπων σημεία, που όλη η Αριστερά θα μπορούσε να συμφωνήσει, δεν έγινε δυστυχώς δεκτή. Όμως η πρόταση αυτή δεν αποσύρεται, παραμένει πάνω στο τραπέζι. Και είναι πιο ισχυρή, ενισχυμένη από τη λαϊκή ψήφο. Αν οι συνεργάτες του μνημονιακού τρόμου δεν βρουν ούτε και με τη βοήθεια του καλπονοθευτικού συστήματος τους 151 πρόθυμους για την καταστροφή, η πρόταση του ΣΥΡΙΖΑ θα πυρπολήσει τις ψυχές των ανθρώπων. Αλλά κι αν τους βρουν, γρήγορα τα σχέδιά τους θ’ αλλάξουν.
Γιατί, κι αυτό είναι το εντυπωσιακό. Η πρόταση για την ενότητα και την κυβέρνηση της αριστεράς, υιοθετείται πια κι από ανθρώπους που μέχρι χθες ψήφιζαν ΠΑΣΟΚ ή και δεξιά ακόμη. Πώς εξηγείται αυτό;
Υπάρχουν οι πρώτες ενδείξεις ότι κάτι αρχίζει να κινείται, ακόμη πιο βαθιά, στη συνείδηση των ανθρώπων. Δεν είναι μόνο η σκληρή αντιπολίτευση του ΣΥΡΙΖΑ στο δικομματισμό, δεν είναι μόνο η παρουσία του, το ολοκληρωμένο και πιο τεκμηριωμένο απ’ όλα πρόγραμμά του. Είναι που οι απελευθερωτικές αξίες, της ανανεωτικής ριζοσπαστικής αριστεράς, αρχίζουν να μπαίνουν σαν οξυγόνο στο μυαλό και στην καρδιά των ανθρώπων. Η αλληλεγγύη και η συλλογικότητα απέναντι στη μοναξιά και τον ατομισμό, η ισοτιμία των φυλών αλλά και των δύο φύλων, ο σεβασμός στη διαφορετικότητα, ότι δηλαδή βρίσκεται στον αντίποδα του ρατσισμού και του φασισμό· η δημιουργία και η ειρήνη απέναντι στον επεκτατισμό και τον πόλεμο, η προστασία της ανθρώπινης ζωής και της φύσης, απέναντι στα υπερκέρδη. Νέες αξίες και μια νέα συνείδηση που με όπλο τον πολιτισμό και όχι την κατανάλωση, διαμορφώνεται ιδιαίτερα στους νέους.
Όσο αυτά θα ξαναβρίσκουν τη θέση τους στην καρδιά και το μυαλό των ανθρώπων, τόσο πιο πολύ τα θεμέλια αυτού του χρεοκοπημένου συστήματος θα τρίζουν. Τόσο πιο γρήγορα θα αναγεννηθεί η ελπίδα.
Νίκος Τζάρας- δικηγόρος
Μέλος ΚΣΕ ΣΥΡΙΖΑ