Ο κ. Γιάννης Λιονάκης, πρόεδρος του Συλλόγου Πρόληψης Τροχαίων Ατυχημάτων Κρήτης, είναι γνωστός για τις γνώσεις του σε σχέση με τα ζητήματα οδικής ασφάλειας στην Κρήτη και πανελλαδικά. Πολλές φορές οι παρεμβάσεις του έχουν δημιουργήσει θόρυβο και έχουν συζητηθεί. Όμως στην Κρήτη η αναγκαία αλλαγή για να έρθει φαίνεται χρειάζεται πολλούς νεκρούς.
Μιλήσαμε με τον κ. Λιονάκη, με αφορμή τη δημοσιότητα που έχει λάβει το ζήτημα των τροχαίων το τελευταίο διάστημα, αναφορικά με στοιχεία που φαίνεται ότι διαφεύγουν της προσοχής των πολιτών. Όπως, το γεγονός ότι στα Χανιά ο κίνδυνος για θανατηφόρο τροχαίο είναι διπλάσιος από κάθε άλλη περιοχή της Κρήτης.
Επίσης, τα Χανιά είναι ο πρώτος νομός πανελλαδικά σε αριθμό νεκρών σε τροχαία με μηχανές και μηχανάκια. Αποτελούν σημαντικά στοιχεία που θα πρέπει να κινητοποιήσουν τις αρχές σε παγκρήτιο επίπεδο.
Η Κρήτη επίσης αποτελεί εξαίρεση στον πανελλαδικό κανόνα αφού η συντριπτική πλειοψηφία των ατυχημάτων συμβαίνει τις μεταμεσονύκτιες ώρες όταν στην υπόλοιπη Ελλάδα πολλά ατυχήματα συμβαίνουν και στο χρονικό διάστημα μεταξύ 5 το απόγευμα και 9 το βράδυ. Αυτό, σύμφωνα με τον κ. Λιονάκη αποδεικνύει ότι οι Κρητικοί μεθούν και μετά οδηγούν για να πάνε σπίτια τους. Και αυτό αποδεικνύεται και από το γεγονός ότι 70% των θανάτων συμβαίνει σε απόσταση μικρότερη των 20 χιλιομέτρων από το σπίτι των θυμάτων.
Όμως η συζήτησή μας δεν έμεινε εκεί.
Ο κ. Λιονάκης δε λαϊκίζει. Παραδέχεται ότι παρά την έκρηξη δημοσιότητας που έχει λάβει το θέμα των τροχαίων στην Κρήτη το τελευταίο διάστημα, φέτος, σε σχέση με την αντίστοιχη χρονική περίοδο πέρυσι, καταγράφεται μία σημαντική μείωση στον αριθμό των θανατηφόρων τροχαίων. Από τους 68 νεκρούς έχουμε πέσει στους 41.
Αναφέρεται επίσης στην κακή οδηγική συμπεριφορά και των τουριστών που έρχονται στην Ελλάδα και προσαρμόζονται γρήγορα στους “κανόνες” που ισχύουν στη χώρα μας αλλά και στην απουσία υποδομών στην Κρήτη που έχουν μεγάλο κόστος. Υπενθύμισε ότι πριν 2 χρόνια είχε εγκριθεί ένα πολύ σημαντικό κονδύλι για βελτιώσεις στον ΒΟΑΚ ύψους 265.000.000 ευρώ όμως δίχως να το πάρει κανείς χαμπάρι τα λεφτά τελικά ποτέ δε δόθηκαν και χρησιμοποιήθηκαν για οδικά έργα σε άλλες περιοχές της χώρας. Μίλησε για το καλό παράδειγμα του Ρεθύμνου σημειώνοντας ότι “αν φτιάξεις καλό γήπεδο θα παιχθεί καλή μπάλα”.
Όμως το πιο σημαντικό στοιχείο, σύμφωνα με τον κ. Λιονάκη, αφορά τα τεράστια κόστη των τροχαίων για την οικονομία. 400.000.000 ευρώ κοστίζουν τα τροχαία στην Κρήτη ετησίως, κι όμως οι πολιτικοί δεν κάνουν όσα θα έπρεπε για να μειωθεί ο αριθμός τους. Σύμφωνα με τον κ. Λιονάκη αυτό συμβαίνει γιατί η πλειοψηφία τους λειτουργεί ακόμα με πελατειακά κριτήρια και ένα έργο όπως ο ΒΟΑΚ δε φέρνει ψήφους.
Διαβάστε αναλυτικά τι είπε o κ. Λιονάκης στη συνέντευξη που μας έδωσε:
Διπλάσια η πιθανότητα θανατηφόρου τροχαίου στα Χανιά
ΕΡ.: Διαβάσαμε μία συνέντευξη που δώσατε στην εφημερίδα “ΠΑΤΡΙΣ” Ηρακλείου όπου σημειώσατε ένα στοιχείο το οποίο διαφεύγει από τους πολλούς, ότι το 47% των θανατηφόρων τροχαίων ατυχημάτων φέτος στην Κρήτη έχουν συμβεί στα Χανιά. Νομίζω ότι είναι ένα στοιχείο που έχει την αξία του, γιατί όταν συζητάμε για μία κατάσταση που επικρατεί στην Περιφέρεια Κρήτης πρέπει να ρίξουμε μία ακόμα πιο προσεκτική ματιά σε αυτό που συμβαίνει ειδικά στα Χανιά. Τι λέτε εσείς;
Γιάννης Λιονάκης: Είπα επίσης ότι το 47% των θανάτων συμβαίνει σε μία περιοχή που κυκλοφορεί το 23% των οχημάτων. Αυτή είναι η σωστή διάσταση και αυτό πρέπει να τονισθεί. Στο Ηράκλειο κυκλοφορούν το 53% των οχημάτων της Κρήτης αλλά στα Χανιά κυκλοφορούν μόλις το 23% των οχημάτων. Στα Χανιά λοιπόν που κυκλοφορούν μόλις το 23% των οχημάτων έχουμε φέτος το 47% των θανατηφόρων ατυχημάτων. Η πιθανότητα των θανατηφόρων τροχαίων στα Χανιά είναι διπλάσια από τον μέσο όρο της Κρήτης, ακόμα και από του Ηρακλείου που παραδοσιακά έχει τα περισσότερα τροχαία. Αυτή είναι η σωστή προσέγγιση. Τα Χανιά επίσης είναι ο νομός με τους περισσότερους νεκρούς στην Ελλάδα με μηχανάκια και μηχανές.
Το πρόβλημα στη χώρα υπήρχε τις ώρες 5 με 9 το απόγευμα με εξαίρεση την Κρήτη
ΕΡ.: Επίσης στην ίδια συνέντευξη είχατε αναφέρει ένα άλλο ενδιαφέρον στοιχείο. Ότι 19 από τους 32 νεκρούς (ως το χρονικό σημείο που δόθηκε η συνέντευξη) έχασαν τις ζωές τους τις μεταμεσονύκτιες ώρες. Όμως τα στοιχεία της Ελληνικής Αστυνομίας αναφέρουν ότι ναι μεν ο αριθμός των νεκρών τις μεταμεσονύκτιες ώρες στην Ελλάδα είναι ο πιο υψηλός με 171 νεκρούς, αλλά υψηλό αριθμό νεκρών έχουμε και τις ώρες 5 το απόγευμα με 9 το βράδυ. Άρα, στην Κρήτη, τι ακριβώς συμβαίνει και δεν εντασσόμαστε σε αυτό τον κανόνα που ισχύει πανελλαδικά;
Γ.Λ.: Ναι, είναι γεγονός ότι οι ώρες 5 με 9 είναι κακές ώρες αλλά αυτό δεν ισχύει στην Κρήτη! Διαχρονικά στη χώρα μας το πρόβλημα το μεγάλο υπήρχε στις ώρες 5 με 9 το απόγευμα με εξαίρεση την Κρήτη.
ΕΡ.: Γιατί συμβαίνει όμως αυτό;
Γ.Λ.: Γιατί εμείς μεθοκοπούμε και μπαίνουμε στο αυτοκίνητο και πάμε στο σπίτι μας. Γι’ αυτό άλλωστε και το 70% των θανάτων γίνεται με απόσταση 20 χιλιομέτρων από το σπίτι του καθενούς.
Μείωση του αριθμού των νεκρών σε τροχαία στην Κρήτη σε σχέση με πέρυσι
ΕΡ.: Μεταξύ 2008 και 2014 έχει καταγραφεί μία μείωση των τροχαίων ατυχημάτων στην Ελλάδα περίπου σε ποσοστό 48%. Όμως στην Κρήτη από το 2011 και έπειτα βλέπουμε μία αύξηση της τάξης του 15%.
Γ.Λ.: Έχουμε κι εμείς μείωση στον αριθμό των τροχαίων. Από το 2008 έως το 2012 είχαμε κατά μέσο όρο 56 νεκρούς. Από το 2012 μέχρι και πέρυσι είχαμε κατά μέσο όρο 64 νεκρούς. Έχουμε λοιπόν αύξηση. Φέτος όμως έχουμε μείωση σε σχέση με το αντίστοιχο διάστημα πέρυσι. Έχουμε 41 νεκρούς ενώ πέρυσι στο αντίστοιχο διάστημα είχαμε 68. Τώρα βέβαια δεν ξέρεις ποια θα είναι η επόμενη στιγμή, τι θα γίνει σε 5 λεπτά…
Η κατάσταση βελτιώνεται σε άλλες περιφέρειες, όχι στην Κρήτη
ΕΡ.: κ. Λιονάκη, η Κρήτη είναι σίγουρα μέσα στις πρώτες περιφέρειες πανευρωπαϊκά σε αριθμό θανατηφόρων τροχαίων, αλλά υπάρχουν και άλλες περιφέρειες στην Ελλάδα με υψηλό αριθμό νεκρών όπως η Δυτική Ελλάδα, το Νότιο Αιγαίο και η Πελοπόννησος.
Γ.Λ.: Τα πράγματα όμως αλλάζουν σε άλλες περιοχές. Η Ιονία Οδός λόγου χάρη θα μειώσει σε μεγάλο βαθμό τα τροχαία ατυχήματα και θα το δείτε.
ΕΡ.: Οπότε εσείς θεωρείται ότι εξαιρετικά σημαντικός παράγοντας είναι η κατάσταση του οδικού δικτύου.
Γ.Λ.: Εννοώ ότι η Αττική Οδός που έχουμε πολλές συγκρούσεις επειδή εκεί κινειται ο μισός στόλος οχημάτων της χώρας, η Ρόδος με την πολύ υψηλή τουριστική κίνηση και το κομμάτι από το Αντίριο, αυτά τα κομμάτια ήταν που δίναν προβλήματα. Αυτή την ώρα και εκεί τακτοποιείται το ζήτημα. Η Αθήνα έχει πτωτικές τάσεις, εδώ όμως η υστέρηση των υποδομών και το γεγονός ότι δε σταματάμε να μπεκροπίνουμε, δε θα αλλάξουν εύκολα τα πράγματα.
Οι τουρίστες θεωρούν ότι μπορούν να κάνουν τα πάντα στην Ελλάδα
ΕΡ.: Υπάρχει και ο παράγοντας του τουρισμού; Στην Κρήτη έχουμε την καλοκαιρινή περίοδο διπλασιασμό του πληθυσμού.
Γ.Λ.: Δε μπορεί κάποιος να παραγνωρίσει αυτό το στοιχείο. Άλλωστε έχουμε και δύο αλλοδαπούς νεκρούς που οδηγούσαν γουρούνες. Και δε μπορεί να παραγνωρίσει κάποιος και το πρόβλημα που υπάρχει με την οδηγική συμπεριφορά των τουριστών οι οποίοι έρχονται σε ένα δύσκολο περιβάλλον με διαφορετικές οδηγικές συνήθειες και οι οποιοι προσπαθώντας να ενταχθούν στο κλίμα θεωρούν ότι μπορούν να κάνουν τα πάντα. Και έχουμε πολλές φορές δει ότι οι τουρίστες οδηγούν πολύ χειρότερα απο εμάς. Εδώ ο Έλληνας θα κάνει μία αναστροφή μεσάνυχτα, αυτοί θα το κάνουν συνέχεια.
“Χάθηκαν 265.000.000 ευρώ για οδικά έργα στην Κρήτη και δεν άνοιξε μύτη”
ΕΡ.: Μας είχατε πει σε παλαιότερη συνέντευξη ότι η Κρήτη δίνει στα τέλη κυκλοφορίας περίπου 113.000.000 ευρώ
Γ.Λ.: Έχουν φύγει πολλά από τα οχήματα και έχει μειωθεί το ποσό. Είχα πει ότι αν τα τελευταία 10 χρόνια χρησιμοποιούσαν τα λεφτά των τελών κυκλοφορίας στους δρόμους θα είχε φτιαχθεί ο μισός ΒΟΑΚ.
ΕΡ.: Αλλά δε δίνονται κ. Λιονάκη. Μόλις το 1/10 των χρημάτων που δίνουμε στα τέλη κυκλοφορίας επιστρέφουν για έργα.
Γ.Λ.: Πολλές φορές ούτε αυτά κ. Αγγελάκη. Για παράδειγμα πριν 2 χρόνια, επειδή πρέπει να λέγονται αυτά, 265.000.000 ευρώ που είχαν προβλεφθεί για βελτιώσεις οδικής ασφάλειας για τον ΒΟΑΚ – ένα πρωί πριν 2 χρόνια – τα βούτηξαν από εδώ πέρα και τα έστειλαν να ολοκληρωθούν οδικοί άξονες στην υπόλοιπη χώρα. Και δεν άνοιξε μύτη. Αυτά είναι τα σοβαρά θέματα.
“Αν φτιάξεις καλό γήπεδο θα παιχθεί καλή μπάλα”
ΕΡ.: κ. Λιονάκη όμως παρατηρούμε ότι υπάρχουν και περιπτώσεις πόλεων στην Ελλάδα και στην Κρήτη που κάνουν βήματα μπροστά και αλλάζει και η συμπεριφορά και των ίδιων των πολιτών όταν βελτιώνεται η κατάσταση. Ας πούμε στο Ρέθυμνο δημιουργήθηκαν πεζόδρομοι, έγιναν σημαντικές βελτιώσεις, υπήρξε στρατηγικό σχέδιο και άλλαξε και η συμπεριφορά των πολιτών σε σχέση με την οδηγική ασφάλεια.
Γ.Λ.: Ισχύει αυτό που είπα. Αν φτιάξεις καλό γήπεδο θα παιχθεί καλή μπάλα. Αν είναι χάλια θα είναι χάλια και οι παίκτες και το ποδόσφαιρο που θα δεις. Το Ρέθυμνο είναι μία πόλη η οποία εδώ και πολλά χρόνια το είδε το θέμα και καλά κάνει και καλλιεργεί την πεζή βιώσιμη κινητικότητα που δεν το έχει γράψει επίσης κανένας. Μπορεί να μη γουστάρει κάποιος τον δήμαρχο αλλά κάνανε πέντε σημαντικά πράγματα.
400.000.000 ευρώ το κόστος ετησίως στην Κρήτη από τα τροχαία
ΕΡ.: κ. Λιονάκη, ποιο το πραγματικό κόστος στην οικονομία από τα τροχαία ατυχήματα; Υπάρχουν μετρήσιμα στοιχεία που αποδεικνύουν ότι οικονομικά συμφέρει το κράτος να διασφαλίσει ότι δε θα συμβαίνουν τροχαία;
Γ.Λ.: Στην Κρήτη είναι περίπου στα 400.000.000 ευρώ το κόστος ετησίως. Για να καταλάβει τα μεγέθη ο κόσμος, σε τροχαίο που είχαμε προχθές εδώ στο Ηράκλειο φώναξαν τον γιατρό να χειρουργήσει στο ΠΑΓΝΗ, είχε εσωτερική αιμορραγία ο τραυματίας, είχε χτυπήσει στο θώρακα. Χρειάστηκε 62 φιάλες αίμα, η εγχείρηση κράτησε περίπου 8 ώρες και μόνο τα αιμοστατικά που χρειάστηκαν για την ώρα του χειρουργείου κόστισαν 102.000 ευρώ. Χωρίς τίποτα άλλο. Μόνο το αίμα και τα αιμοστατικά 102.000 ευρώ. Αφήστε το κόστος για τις εντατικές και την παραμονή στο νοσοκομείο. Έτσι για να καταλάβουμε τα μεγέθη.
Πρέπει οι πολιτικοί να παρατήσουν το πελατειακό σύστημα. Το θέμα των υποδομών είναι πολιτικό
ΕΡ.: Μα κ. Λιονάκη αν 400.000.000 ευρώ χάνονται ετησίως στην Κρήτη από τα τροχαία, δεν καταλαβαίνω γιατί οι πολιτικοί και οι αυτοδιοικητικοί φορείς δεν προωθούν με πιο μεγάλη δυναμική πιο ουσιαστικές λύσεις στα ζητήματα ασφάλειας. Μία πίεση χρησιμοποιώντας αυτά τα στοιχεία θα έπρεπε να είχε επιφέρει λύσεις εδώ και πολλά χρόνια γιατί ειναι και μία αιμορραγία οικονομική.
Γ.Λ.: κ. Αγγελάκη, δεν έχει ψήφους αυτό το έργο. Γιατί να πιέσει κάποιος; Υπάρχουν σήμερα άνθρωποι που είναι ευκατάστατοι και έχουν φτιάξει εξοχικά σε δύσβατες περιοχές. Υπάρχει δήμαρχος που δε θα τους πάει άσφαλτο ως το σπίτι τους; Γιατί τους πάει άσφαλτο; Γιατί έχει ενδιαφέρον σε σταυρούς. Ο Βόρειος Οδικός Άξονας δεν έχει όφελος. Ο δρόμος στο χωριό μου στα Φαλάσσαρνα στην Κίσσαμο στα Εννιά Χωριά δεν έχει ψήφους. Πρέπει να αλλάξουν οι πολιτικοί, να παρατήσουν το πελατειακό σύστημα, να αρχίσουν να πράττουν πολιτικά, με ανθρωπισμό και έχοντας υπόψη τους τους πολίτες τους. Το θέμα των υποδομών είναι πολιτικό.