Έπειτα από σχεδόν δύο δεκαετίες ταλαιπωρίας για δεκάδες χιλιάδες νοικοκυριά, που είχαν την ατυχία να αγοράσουν την κατοικία τους δανειζόμενοι από τις τράπεζες σε ελβετικό φράγκο, η κυβέρνηση φέρνει στη Βουλή νομοθετική ρύθμιση για τα συγκεκριμένα δάνεια, επιχειρώντας να δώσει οριστική λύση σε ένα από τα πλέον ακανθώδη ζητήματα που κλήθηκε να διαχειριστεί.

Η ρύθμιση που προωθεί το οικονομικό επιτελείο αφορά περίπου 85.000 δανειολήπτες, οι οποίοι είδαν τις οφειλές τους να εκτινάσσονται μετά την απότομη ανατίμηση του ελβετικού νομίσματος το 2015.

Επί της ουσίας όλα τα δάνεια θα μετατραπούν σε ευρώ με βάση την τρέχουσα ισοτιμία της ΕΚΤ (περίπου 1 CHF = 0,93 €). Στη συνέχεια το κράτος θα καλύψει μέρος της συναλλαγματικής διαφοράς που προέκυψε από τη μεταβολή ισοτιμιών — δηλαδή την απώλεια που είχαν οι δανειολήπτες ενώ σε ορισμένες περιπτώσεις θα υπάρχει και “κούρεμα” της οφειλής.

Η επιδότηση αυτή θα λειτουργεί σαν “μαξιλάρι”, βελτιώνοντας την ισοτιμία κατά 15% έως 50%, ανάλογα με εισοδηματικά κριτήρια, ενώ θα καθορίζεται με κοινωνικά και εισοδηματικά κριτήρια, δίνοντας μεγαλύτερη ενίσχυση σε ευάλωτα νοικοκυριά και μικρομεσαίους δανειολήπτες.

Σύμφωνα με το οικονομικό επιτελείο, ο σχεδιασμός έχει διπλό στόχο: αφενός την ανακούφιση των δανειοληπτών, μέσω μείωσης της μηνιαίας δόσης και απαλλαγής από τον συναλλαγματικό κίνδυνο και αφετέρου την ενίσχυση της σταθερότητας του τραπεζικού συστήματος, μετατρέποντας επισφαλή δάνεια σε βιώσιμες συμβάσεις σε ευρώ.

Ποιους αφορά

Δικαίωμα ένταξης στη ρύθμιση θα έχουν:

• Ενήμερα ή οριακά καθυστερημένα δάνεια (καθυστέρηση έως 90 ημέρες)
• Δάνεια με εμπράγματες εξασφαλίσεις, όπως κύρια κατοικία
• Οφειλές που είχαν αρχικά συναφθεί σε ελβετικό φράγκο και παραμένουν ενεργές

Αντίθετα, εκτός ρύθμισης μένουν δάνεια που έχουν χαρακτηριστεί μη εξυπηρετούμενα (παρουσιάζουν καθυστέρηση μεγαλύτερη των 90 ημερών) ή όσα δεν πληρούν τα εισοδηματικά/περιουσιακά όρια (π.χ. υψηλά εισοδήματα, δεύτερη κατοικία κ.α) που θα οριστούν με υπουργική απόφαση.

Συνολικά η ρύθμιση προβλέπει:

• Μετατροπή των δανείων σε ευρώ με βάση την ισοτιμία αναφοράς της ΕΚΤ
• Σταθερό επιτόκιο από 2,3% έως 2,9%, ανεξάρτητα από τη διακύμανση της αγοράς
• Εξάλειψη του συναλλαγματικού κινδύνου
• Διατήρηση των εξασφαλίσεων, όπως υποθήκες ή εγγυήσεις
• “Κούρεμα” οφειλής με κοινωνικά κριτήρια για ευάλωτες ομάδες

Ωστόσο, η ρύθμιση ενσωματώνει και ρήτρα αυστηρής τήρησης καθώς στην περίπτωση που ο δανειολήπτης δεν καταβάλλει τις δόσεις του, η οφειλή επαναφέρεται στο αρχικό ύψος, πριν από τη μετατροπή.

Παραδείγματα ρυθμίσεων

Παράδειγμα 1 – Μετατροπή με επιδότηση:

Δάνειο 150.000 CHF, σημερινή οφειλή 130.000 CHF → 120.900 € με βάση την ισοτιμία.
Κρατική επιδότηση 30% της διαφοράς (~15.000 €) → νέα οφειλή 105.900 €, επιτόκιο
2,5%, δόση 563 €/μήνα.

Παράδειγμα 2 – “Κούρεμα” για ευάλωτους:

Δάνειο 100.000 CHF, σημερινή οφειλή 95.000 CHF (88.350 € με βάση την ισοτιμία).
Κοινωνικό “κούρεμα” 40% → τελική οφειλή 53.000 €, επιτόκιο 2,3%, δόση 230 €/μήνα.

Παράδειγμα 3 – Εξωδικαστική ρύθμιση χωρίς επιδότηση:

Δάνειο 200.000 CHF, σημερινή οφειλή 175.000 CHF (162.750 € με βάση την ισοτιμία).
Επιτόκιο 2,9%, διάρκεια 25 έτη, δόση 765 €/μήνα.

Παράδειγμα 4 – Συνδυασμός επιδότησης 20% + σταθερό επιτόκιο

Δάνειο 120.000 CHF, σημερινή οφειλή με βάση την ισοτιμία 92.000 €
Επιτόκιο 2,4%, δόση 480 €/μήνα

Η αιτιολογική έκθεση της ρύθμισης έχει ήδη διαβιβαστεί στους εμπλεκόμενους φορείς (τράπεζες, ΤτΕ, ενώσεις δανειοληπτών) και θα ακολουθήσει η σχετική διαβούλευση.

Το νομοσχέδιο αναμένεται να κατατεθεί στη Βουλή μέσα στις επόμενες εβδομάδες, με στόχο να τεθεί σε εφαρμογή στις αρχές του 2026.

Με τη νέα ρύθμιση, η κυβέρνηση φιλοδοξεί να βάλει οριστικό τέλος σε μια εκκρεμότητα που ταλανίζει χιλιάδες οικογένειες από τα μέσα της δεκαετίας του 2000, όταν οι τράπεζες προωθούσαν μαζικά στεγαστικά σε ελβετικό φράγκο λόγω των χαμηλών επιτοκίων.

Η ξαφνική ανατίμηση του νομίσματος το 2015 –μετά την άρση του “πλαφόν” από την Ελβετική Κεντρική Τράπεζα– εκτόξευσε τις οφειλές έως και 40% πάνω από το αρχικό κεφάλαιο, οδηγώντας πολλούς δανειολήπτες σε οικονομική ασφυξία και πολυετείς δικαστικές διαμάχες.

Τραπεζικοί κύκλο εκτιμούν ότι στην περίπτωση που το κυβερνητικό σχέδιο στευφθεί με επιτυχία, θα σημάνει το τέλος ενός μακροχρόνιου τραπεζικού και κοινωνικού αδιεξόδου, αποκαθιστώντας εν μέρει τις απώλειες των δανειοληπτών και ενισχύοντας τη σταθερότητα του τραπεζικού συστήματος.