Πρωτοφανείς ταραχές έχουν συγκλονίσει τις τελευταίες ημέρες την Ολλανδία, μία χώρα αρκετά φιλήσυχη, χωρίς ιστορικό εξτρεμισμού, αλλά και από τις πιο «ελεύθερες» του ευρωπαϊκού μπλοκ. Πολλοί έσπευσαν να μιλήσουν για αρνητές του κορωνοϊού, οι οποίοι σίγουρα υποκινούν επεισόδια, αλλά η αλήθεια βρίσκεται κάπου στη μέση.
Επεισόδια κατά των περιοριστικών μέτρων ξέσπασαν και στην Αυστρία, το Βέλγιο και την Ουγγαρία, ενώ μερικούς μήνες πριν είχαν σημειωθεί και στην Ισπανία και την Ιταλία – πριν ακόμα το δεύτερο κύμα της πανδημίας τούς χτυπήσει την πόρτα –, ακόμη και στην Κύπρο. Επεισόδια εμπλουτισμένα με γερές δόσεις συνωμοσιολογίας για το εμβόλιο, το 5G και τα… τσιπάκια.
Είναι όμως όλοι αυτοί οι διαδηλωτές αρνητές και συνωμοσιολόγοι; Κάτι παραπάνω από εμφανές είναι πως η ψυχική κόπωση από τα συνεχόμενα λοκντάουν οδηγεί μερίδα των ευρωπαϊκών πληθυσμών σε ξεσπάσματα βίας κατά των κυβερνήσεων και των σωμάτων ασφαλείας. Το 2021 αναμενόταν ότι θα ήταν χρονιά αισιοδοξίας με την έναρξη των εμβολιασμών, αλλά οι συνεχιζόμενες παλινωδίες, τα πισωγυρίσματα και οι εντάσεις ανάμεσα στις φαρμακευτικές εταιρείες και την Κομισιόν φαίνεται να έχουν κλονίσει την πίστη των Ευρωπαίων πολιτών.
Το σοκ της Ολλανδίας
Τι κρύβεται λοιπόν πίσω από την ξαφνική έκρηξη βίας στην Ολλανδία; Οι διαμαρτυρίες άρχισαν μόλις οι ολλανδικές αρχές ανακοίνωσαν ότι επιβάλλουν νυχτερινή απαγόρευση κυκλοφορίας, από τις 9 το βράδυ μέχρι τις 4.30 το πρωί, σε μία ακόμη προσπάθεια για την αναχαίτιση της πανδημίας.
Το αυστηρό λοκντάουν που είχε επιβληθεί στις 15 Δεκεμβρίου φαίνεται να έχει αποτέλεσμα, καθώς ο συνολικός αριθμός των κρουσμάτων μειώνεται. Ωστόσο είναι η πρώτη φορά που επιβάλλεται στην Ολλανδία απαγόρευση κυκλοφορίας μετά τη ναζιστική κατοχή στον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο.
Η κατάσταση αυτή δεν ταιριάζει στη μενταλιτέ – θα λέγαμε – των Ολλανδών.
Οι άνθρωποι που βγήκαν να τα σπάσουν – σημειώθηκαν σοβαρά επεισόδια σε πάνω από δέκα πόλεις – είναι κυρίως νέοι σε ηλικία, οι οποίοι οργανώθηκαν στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
Θα ήταν βιαστικό ίσως το να τους κατηγορήσει κάποιος για αρνητές του ιού. Είναι άνθρωποι που εμφανίζουν κόπωση από τα συνεχή περιοριστικά μέτρα, που δεν έχουν συνηθίσει σε απαγορεύσεις – τουλάχιστον αυτό υποστηρίζουν σε δηλώσεις τους. Μεταξύ αυτών, νέοι οι οποίοι βρήκαν απλώς την ευκαιρία να ξεσπάσουν, καταστρέφοντας ωστόσο ιδιωτική περιουσία. Ακόμα και ένα διαγνωστικό κέντρο που προσέφερε δωρεάν τεστ κορωνοϊού.
«Με ανησυχεί πολύ αυτή η αγριότητα που βλέπω» λέει η Ντιάν Φαν Γκάμερεν, επικεφαλής της αστυνομίας στην περιφέρεια του Χερτογκενμπός, επισημαίνοντας ότι πολλοί από τους ταραξίες κρατούν όπλα, βγάζουν μαχαίρια ή πετάνε τούβλα σε αστυνομικούς.
«Τα πραγματικά θύματα αυτής της συμπεριφοράς είναι οι αθώοι πολίτες» λέει η Φαν Γκάμερεν. Η ίδια πιστεύει ότι η απαγόρευση της κυκλοφορίας ήταν μόνο η αφορμή για ένα τόσο ασυνήθιστο ξέσπασμα βίας. Αυτοί οι άνθρωποι δεν θέλουν απλώς να διαφυλάξουν το δικαίωμα του συνέρχεσθαι, αλλά επιζητούν τη σύγκρουση.
Σημειώνεται πως η Ολλανδία αυτή τη στιγμή διοικείται από μια υπηρεσιακή κυβέρνηση με υπουργούς σε θέσεις – κλειδιά που έχουν κρατήσει τα χαρτοφυλάκιά τους μέχρι τις εκλογές του Μαρτίου, οι οποίες θα διεξαχθούν μετά το σκάνδαλο με τα οικογενειακά επιδόματα.
Αναταραχή και στο Βέλγιο
Σκληρή ήταν η απάντηση της αστυνομίας στη διαδήλωση κατά του λοκντάουν και στο Βέλγιο, χώρα με πολύ άσχημα στατιστικά ως προς την πανδημία. Συνελήφθησαν πάνω από 200 άτομα που διαδήλωναν στο κέντρο των Βρυξελλών κατά των περιοριστικών μέτρων, παρότι οι αρχές έχουν απαγορεύσει τις διαδηλώσεις εν μέσω ανησυχιών για τη διασπορά του κορωνοϊού.
Οι διαδηλωτές του Βελγίου δεν είναι αρνητές. Είναι κουρασμένοι. Ένας εκ των διοργανωτών, ο Jos Jr, σημείωσε σε ανάρτησή του στο Facebook ότι διαφωνεί με τα επεισόδια που σημειώνονται συχνά σε τέτοιες κινητοποιήσεις, επισημαίνοντας ότι εξακολουθεί να αντιμετωπίζει με έντονα κριτική διάθεση «κάποια υπερ-αυστηρά μέτρα, που δεν επιτρέπουν την επαναλειτουργία με ασφάλεια συγκεκριμένων τομέων».
Η Κομισιόν φάνηκε ανεπαρκής στο να θωρακίσει την υγεία των πολιτών μέσω του εμβολιασμού αλλά και την πίστη τους πως η πανδημία φτάνει στο τέλος της. Το «φάντασμα» της υγειονομικής κόπωσης πλανάται μαζί με την πιθανότητα ενός νέου, τρίτου, πανδημικού κύματος. Το ερώτημα πλέον είναι πού θα καταλήξει αυτό το νέο είδος εξτρεμισμού, όχι μόνο των αρνητών, αλλά και των κουρασμένων πολιτών.
Ακροδεξιά και διαδηλώσεις
Τι γίνεται όμως όταν η Άκρα Δεξιά προσπαθεί να καπηλευτεί την κούραση των πολιτών; Χιλιάδες διαδηλωτές συγκρούστηκαν την περασμένη Κυριακή στη Βιέννη με ηχηρή την παρουσία της αστυνομίας στο σημείο όπου πραγματοποιήθηκε μια απαγορευμένη διαδήλωση κατά των περιοριστικών μέτρων λόγω της πανδημίας.
Οι αρχές απαγόρευσαν πολλές διαμαρτυρίες που ήταν προγραμματισμένες, περιλαμβανομένης μιας του ακροδεξιού Κόμματος της Ελευθερίας, με το αιτιολογικό ότι οι διαδηλωτές σε γενικές γραμμές δεν έχουν τηρήσει τους κανόνες κοινωνικής αποστασιοποίησης και συχνά δεν φορούν μάσκες.
Οι «Νew Υork Τimes» βεβαιώνουν πως τα ακροδεξιά κινήματα διαδηλωτών συνδέει κάτι περισσότερο από μια κοινή ιδεολογία. Γερμανοί εξτρεμιστές έχουν ταξιδέψει στις Ηνωμένες Πολιτείες για να εξασκηθούν στη σκοποβολή και Αμερικανοί νεοναζί έχουν επισκεφθεί ομοϊδεάτες τους στην Ευρώπη. Άλλοι, από διάφορες χώρες του κόσμου, έχουν εκπαιδευτεί σε στρατόπεδα στη Ρωσία, στην Ουκρανία και στη Νότια Αφρική, αποκαλύπτει το ρεπορτάζ των «ΝΥΤ».