Της Τριανταφυλλιάς Κωστοπούλου
Ο Ομοσπονδιακός Πρόεδρος της Γερμανίας θα επισκεφθεί την Ελλάδα από τις 29 έως τις 31 Οκτωβρίου. Θα είναι η τέταρτη επίσκεψη του Γερμανού Προέδρου στην Ελλάδα
Για την επίσκεψη αυτή στην Ελλάδα έχουν ειπωθεί και γραφτεί πολλά τις τελευταίες ημέρες.
Μεταξύ άλλων, έχουν τεθεί υψηλές προσδοκίες στον Ομοσπονδιακό Πρόεδρο. Η ελπίδα ότι ο Γερμανός Πρόεδρος κατά την επίσκεψη του στην Κάντανο μπορεί να επιδείξει έμπρακτη μεταμέλεια και να να αναθεωρήσει την πάγια θέση του γερμανικού κράτους, σχετικά με τις πολεμικές επανορθώσεις και αποζημιώσεις, είναι ίσως κάπως αφελής.
Τόσο στις ανακοινώσεις του Γραφείου του Ομοσπονδιακού Προέδρου όσο και στη συνέντευξη στην εφημερίδα „ΤΑ ΝΕΑ” (φύλλο Σαββατοκύριακου, 26-27 Οκτωβρίου 2024), ο Γερμανός Πρόεδρος έκανε σαφή δήλωση για το θέμα των πολεμικών επανορθώσεων: “Το ζήτημα των επανορθώσεων ως θέμα διεθνούς δικαίου είναι λήξαν για τη χώρα μας, αλλά το ζήτημα της ιστορίας μας δεν θα είναι ποτέ.”
Γιατί θα πρέπει να ελπίζουμε ότι θα προβεί σε αναθεώρηση αυτής της δήλωσης στην Κάντανο; Σίγουρα όχι επειδή κάποιοι ακτιβιστές θα είναι εκεί κρατώντας ένα πανό και φωνάζοντας συνθήματα.
Πριν από ένα μήνα, στις 29 Σεπτεμβρίου 2024, ο Πρόεδρος της Γερμανίας επισκέφθηκε την Ιταλία και συμμετείχε στην εκδήλωση μνήμης για την 80ή επέτειο της ναζιστικής σφαγής του Marzabotto.
Στις 29 Σεπτεμβρίου 1944, μονάδες των SS και της Βέρμαχτ περικύκλωσαν την περιοχή γύρω από το Monte Sole πάνω από το χωριό Marzabotto. Η σφαγή του Marzabotto, που διεξήχθη από μονάδες των SS εναντίον του ιταλικού άμαχου πληθυσμού το 1944, διήρκεσε πέντε ημέρες. Όταν αποχώρησαν, άφησαν πίσω τους κατεστραμμένα σπίτια, καμένη γη και 770 νεκρούς. Ανάμεσά τους 216 παιδιά και 316 γυναίκες. Η περιοχή παρέμεινε εγκαταλελειμμένη μετά τον πόλεμο. Μόλις στα τέλη της δεκαετίας του 1980 δημιουργήθηκε ένα πάρκο μνήμης.
Όπως ήταν αναμενόμενο, ο Σταϊνμάιερ στην ομιλία του στο Marzabotto ψέλλισε και ένα “ζητώ σήμερα τη συγχώρεσή σας”. “Ως Πρόεδρος της Γερμανίας, στέκομαι σήμερα μπροστά σας και νιώθω μόνο θλίψη και ντροπή. Υποκλίνομαι μπροστά στους νεκρούς. Εκ μέρους της χώρας μου, ζητώ σήμερα τη συγχώρεσή σας. Τα θύματα και εσείς, οι απόγονοι και οι συγγενείς, έχετε δικαίωμα να θυμάστε.”
«Ως Ομοσπονδιακός Πρόεδρος της Γερμανίας, σας υπόσχομαι: Θα κάνω ό,τι μπορώ για να διασφαλίσω ότι εμείς οι Γερμανοί θα εκπληρώσουμε αυτή την ευθύνη αξιοποιώντας το δώρο της συμφιλίωσης. Θα αγωνίζομαι γι’ αυτό κάθε μέρα». Και συνέχισε: «Γνωρίζουμε ότι η ελευθερία και η δημοκρατία πρέπει να προστατεύονται και να υπερασπίζονται, ότι ο υπερβολικός εθνικισμός οδηγεί στον πόλεμο. Ας συνεχίσουμε λοιπόν στο δρόμο της συμφιλίωσης και της φιλίας, προς ένα καλό μέλλον για τα παιδιά και τα εγγόνια μας σε μια ισχυρή, ενωμένη, δημοκρατική Ευρώπη».
Τι ακριβώς είναι αυτή η πολυδιαφημισμένη γερμανική υπευθυνότητα; Η Γερμανία αρνείται πεισματικά να καταβάλει οποιαδήποτε αποζημίωση στα θύματα ή στους απογόνους τους. Η γερμανική κυβέρνηση, συμπεριλαμβανομένου του σημερινού κοκκινοκίτρινο-πράσινου συνασπισμού, επικαλείται πάντα τη λεγόμενη κρατική ασυλία. Σύμφωνα με το Βερολίνο, αυτό ισχύει και για τα μαζικά εγκλήματα που διέπραξαν η Βέρμαχτ και τα SS.
Επανειλημμένα, τα ιταλικά δικαστήρια είχαν καταδικάσει την Ομοσπονδιακή Δημοκρατία να καταβάλει αποζημίωση στα θύματα και τους απογόνους τους. Επανειλημμένα το Βερολίνο είχε αντιταχθεί σε αυτό και είχε καταφύγει ακόμη και στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης για να επιτύχει τη λεγόμενη ετεροδικία, ακόμη και στην περίπτωση των πιο σοβαρών ναζιστικών εγκλημάτων που διέπραξαν η Βέρμαχτ και τα SS. Η σημερινή γερμανική κυβέρνηση («Συνασπισμός Αξιών») είχε τελικά επιτυχία.
Η ιταλική κυβέρνηση θα καταβάλλει τώρα αποζημιώσεις στα θύματα και τους απογόνους τους για τα γερμανικά ναζιστικά εγκλήματα πολέμου από τα κονδύλια της ΕΕ από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας ύψους 60 εκατομμυρίων ευρώ. Για την ακρίβεια, οι λαοί της Ευρώπης θα πληρώσουν αποζημιώσεις για τα εγκλήματα που διέπραξαν η Βέρμαχτ και τα SS. Το “60 εκατομμύρια” θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως ένα “κακόγουστο αστείο”. Ήδη επιδικάστηκαν για 780 υποθέσεις 800 εκατομμύρια ευρώ. Εκατοντάδες αγωγές εκκρεμούν για λογαριασμό περίπου 13.000 ατόμων που επίσης διεκδικούν αποζημιώσεις.
Δεν μπορούμε λοιπόν να περιμένουμε τίποτα περισσότερο και τίποτα λιγότερο από τον Σταϊνμάιερ στην Κάνδανο.
Όποιος πραγματικά εννοεί σοβαρά τη διεκδίκηση αποζημιώσεων και επανορθώσεων θα πρέπει να απευθύνει κάλεσμα στην ελληνική κυβέρνηση να απαιτήσει δυναμικά τις πολεμικές αποζημιώσεις από τη Γερμανία, όπως κάνει η ΠΕΑΕΑ-ΔΣΕ (Πανελλήνια Ένωση Αγωνιστών Εθνικής Αντίστασης και Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας) στην ανακοίνωσή της με αφορμή την επίσκεψη του Προέδρου της ΟΔΓ.
“Η κυβέρνηση να διεκδικήσει εδώ και τώρα τις πολεμικές αποζημιώσεις”
80 χρόνια “οι κυβερνήσεις της ΟΔ Γερμανίας αρνούνται πεισματικά να πληρώσουν τις πολεμικές αποζημιώσεις με τα αναίσχυντα ψέματα ότι έχουν πληρώσει και δεν υφίσταται τέτοιο ζήτημα.”
“Ογδόντα χρόνια μετά, όλες οι μεταπολεμικές κυβερνήσεις της χώρας μας ουδέποτε διεκδίκησαν στην πράξη, με επιμονή και σχέδιο ενεργειών, τις οφειλόμενες γερμανικές πολεμικές αποζημιώσεις και έχουν ακέραια την πολιτική ευθύνη για αυτό.”
…”η ελληνική κυβέρνηση να διεκδικήσει πραγματικά από τη γερμανική κυβέρνηση τις επανορθώσεις-πολεμικές αποζημιώσεις, σύμφωνα με τις αποφάσεις διεθνών διασκέψεων. Να εκπληρώσει τις τεράστιες υποχρεώσεις της απέναντι στον ελληνικό λαό και την Ιστορία. Είναι απαίτηση του ελληνικού λαού. Και χωρίς περιστροφές και σκοπιμότητες, να θέσει άμεσα το ζήτημα και στον Γερμανό Πρόεδρο και να προχωρήσει σε όλες εκείνες τις συγκεκριμένες ενέργειες που απαιτούνται ώστε να εξαναγκαστεί η ΟΔ Γερμανίας να ικανοποιήσει το δίκαιο αίτημα του λαού μας.”