Του Γιάννη Αγγελάκη
Δε χρειάζεται να περιμένουμε να συμβεί το κακό για να δράσουμε. Πρέπει αυτό το μήνυμα να το λάβουν οι αρχές του τόπου, και στα Χανιά.
Επί χρόνια μέσω της εφημερίδας μας έχουμε αναφερθεί στα πολλά ζητήματα ασφαλείας αλλά και σε περιστατικά περιβαλλοντικής μόλυνσης που πηγάζουν από τη λειτουργία των βάσεων στα Χανιά. Όχι μόνο εμείς, αλλά και οργανώσεις πολιτών έχουν αναφερθεί πολλές φορές. Όπως και στα Τέμπη, οι αρχές, υποβαθμίζουν αυτές τις φωνές, αρνούνται να δουν τα στοιχεία για όσα περιγράφονται και να αναλάβουν τις ευθύνες που τους αντιστοιχούν.
Πρόσφατα, πριν λίγες ημέρες, οι Reporters United, μία διεθνή ομάδα δημοσιογράφων από μεγάλα μέσα ενημέρωσης της Ευρώπης, αναφέρθηκαν σε αυτό που ονομάζεται “αιώνια ρύπανση” (1) που προκύπτει από τη χρήση συγκεκριμένων χημικών που έχουν καταστρεπτικές συνέπειες στην υγεία των ανθρώπων. Υπάρχουν πολλές εκατοντάδες τέτοια σημεία που αποτελούν κίνδυνο σε όλη την Ευρώπη. Υπάρχουν και στην Κρήτη. Στα Χανιά βρίσκονται κυρίως στις βάσεις.
Όμως παρά την νέα αποκάλυψη, οι αρχές σιωπούν λες και το ζήτημα δε μας αφορά.
Ας ξεχάσουμε τα ζητήματα δημοκρατικής λειτουργίας και όσα ζητήματα προκύπτουν από το αποικιοκρατικό καθεστώς της ετεροδικίας, ας ξεχάσουμε τις εικόνες μπανανίας που βλέπουμε τα βράδια, όταν πλημμυρίζουν τα Χανιά από ναύτες. Ας τα ξεχάσουμε όλα αυτά. Τα ζητήματα υγείας και προστασίας του περιβάλλοντος, δε μπορούμε να τα ξεχνάμε, αν και το ένα δεν είναι ασύνδετο από το άλλο.
Στην Αμερική του Μπάιντεν, όχι στην Σοβιετική Ένωση του Λένιν ή την Κίνα του Μάο Τσε Τουνγκ, πρόσφατα, στις 6 Ιανουαρίου του 2022, μόλις πριν 1 χρόνο, βρέθηκαν υψηλά επίπεδα αυτών που ονομάζονται “αιώνια χημικά” σε πηγές νερού κοντά σε βάσεις σε πάρα πολλές πολιτείες της χώρας με αποτέλεσμα το ξέσπασμα μίας κρίσης μόλυνσης μεγάλων διαστάσεων.
Δεδομένα που δόθηκαν στη δημοσιότητα δείχνουν υψηλά επίπεδα επικίνδυνων χημικών που σχετίζονται με αποβολές και σημαντικά προβλήματα στην κύηση. Τα συγκεκριμένα χημικά πέραν των παραπάνω, μολύνουν το μητρικό γάλα με αποτέλεσμα να αρρωσταίνουν τα μωρά, προκαλούν ζημιά στο συκώτι, έχουν ενοχοποιηθεί για καρκίνο στα νεφρά, υψηλή χοληστερίνη, μειώνουν την αποτελεσματικότητα αντιβιοτικών ενώ αυξάνουν τον κίνδυνο θυροειδούς καρκίνου, του καρκίνου των όρχεων, και μειώνουν την ανδρική γονιμότητα. Πρόκειται, αναμφισβήτητα, για πολύ επικίνδυνες ουσίες.
Σε αμερικάνικα μέσα ενημέρωσης, ακόμη και στα πιο συντηρητικά, ακόμη και σε αυτά που συνδέονται με το στρατό, αναφέρεται ότι η έκταση της μόλυνσης σε πάρα πολλές βάσεις είναι “πολύ υψηλη”, κάτι που αποτυπώνει την κακή διαχείριση του ζητήματος από τους αξιωματούχους του αμερικάνικου στρατού.
Ήδη από το 2020, ο Αμερικάνικος στρατός έχει επισήμως αναγνωρίσει 651 ενεργές ή πρώην στρατιωτικές βάσεις όπου χρησιμοποιούνταν τα επικίνδυνα χημικά.
Τον Ιούνη του 2022, πάλι σε ιστοσελίδες στις ΗΠΑ που συνδέονται με τον στρατό, αναφέρεται ότι τα “αιώνια χημικά” που μπορεί να έχουν μολύνει εκατοντάδες στρατιωτικές εγκαταστάσεις είναι περισσότερο επικίνδυνα από όσο νόμιζαν έως πρόσφατα και μπορεί να είναι επιβλαβή ακόμη και στη μικρότερη ποσότητα.
Ακόμη και το υπερ-συντηρητικό Fox σημειώνει ότι:
“…ενώ υπολογίζουμε στον στρατό μας να μας προστατέψει από τους εχθρούς, υπάρχει μία αυξανόμενη απειλή εδώ στις ΗΠΑ, στις στρατιωτικές βάσεις που τα στρατεύματά μας αποκαλούν σπίτι τους. Εκατοντάδες στρατιωτικές βάσεις που είναι περιτρυγιρισμένες από κοινότητες και φάρμες, είναι μολυσμένες με τοξίνες που μπορούν να βλάψουν την ανθρώπινη υγεία. Και ενώ ο στρατός γνώριζε εδώ και χρόνια για το ρίσκο, σε καμία από τις πιο μολυσμένες βάσεις δεν έγιναν εργασίες καθαρισμού”.
Αλλά και η Guardian σε άρθρο της πριν λίγους μήνες, τον Δεκέμβρη του 2022, σημείωνε ότι η μόλυνση υπολογίζεται ότι έχει επηρεάσει την υγεία 175.000 στρατιωτών σε 24 στρατιωτικές εγκαταστάσεις που ήπιαν μολυσμένο νερό, σύμφωνα με πηγές του Αμερικάνικου στρατού.
Όμως μία ανάλυση της έκθεσης του στρατού από την Environmental Working Group (EWG), μία ΜΚΟ που επικεντρώνεται στο ζήτημα της χημικής μόλυνσης με PFA, λέει ότι οι αριθμοί στην πραγματικότητα είναι πολύ μεγαλύτεροι και μπορεί να αφορούν 640.000 ανθρώπους σε 116 βάσεις και εκατομμύρια ακόμα πολίτες, αν λάβουμε υπόψη και όλους αυτούς των οποίων η θητεία έχει ολοκληρωθεί.
Το πιο προβληματικό, όπως σημειώνει η Guardian, είναι ότι ο αμερικάνικος στρατός ενώ γνώριζε, είχε όλα αυτά τα στοιχεία στα χέρια του, επέλεξε να τα αποκρύψει.
Σύμφωνα με τον αναλυτή Jared Hayes:
“Για πάρα πολύ καιρό, στρατιώτες και άνθρωποι που ζουν σε κοινότητες κοντά σε στρατιωτικές εγκαταστάσεις είναι θύματα της αποτυχίας του Πενταγώνου να δράσει”.
Χαρακτηριστικό είναι επίσης ότι μεγάλα δικηγορικά γραφεία των ΗΠΑ έχουν ξεκινήσει καμπάνιες και καλούν βετεράνους του αμερικάνικου στρατού που έχουν μείνει σε μολυσμένες βάσεις να προχωρήσουν σε μηνύσεις.
Όπως αναφέρεται από την Environmental Litigation Group P.C., οι βετεράνοι που έχουν θητεύσει σε αμερικάνικες βάσεις στις ΗΠΑ μπορεί να έχουν εκτεθεί σε μια σειρά χημικά που είναι τοξικά. Είναι χημικά που χρησιμοποιούνται σε καθημερινές δραστηριότητες όπως στις διαδικασίες διαφόρων τύπων καθαρισμού. Μέσω της συνεχιζόμενης επαφής με τις τοξικές ύλες, οι βετεράνοι και οι οικογένειές τους που έμεναν στις βάσεις μπορούν να αντιμετωπίζουν κίνδυνο θανατηφόρων ασθενειών.
Επίσης σημειώνει ότι πολλά μέλη του αμερικάνικου στρατού αναγκάστηκαν να συμμετάσχουν σε πρακτικές “ξεφορτώματος πετρελαϊκών υποπροϊόντων, βιομηχανικών αποβλήτων και πιθανά ραδιενεργών, τοξικών χημικών σε αποχετεύσεις”.
Σημειώνουμε ότι οι αναφορές αφορούν πολλές δεκάδες βάσεις στην Αμερική σε μία σειρά πολιτείες, οπότε δεν αποτελούν μεμονωμένα περιστατικά κακών πρακτικών αλλά μία γενικευμένη πραγματικότητα.
Είναι ξεκάθαρο ότι αν οι νόμοι δεν τηρούνται στις ΗΠΑ, η τήρηση της όποιας νομοθεσίας θα είναι ακόμη πιο ελλιπής σε περιοχές όπου ο στρατός των ΗΠΑ λειτουργεί σχεδόν υπό αποικιοκρατικούς όρους, όπως συμβαίνει σε χώρες όπως η Ελλάδα. Γι’ αυτό, πρέπει τώρα οι αρχές του νομού να κινητοποιηθούν. Πρέπει επιτέλους να μιλήσουν και να σταματήσουν τις δημόσιες σχέσεις. Πρέπει να κάνουν το καθήκον τους.
Δεν είμαστε ούτε “ιδεολογικά βαμμένοι” – όπως άφησε υπόνοια εκλεγμένος άρχοντας των Χανίων επειδή τολμήσαμε να του θέσουμε ερώτημα για τα όσα συμβαίνουν στα Χανιά κάθε φορά που φτάνει αεροπλανοφόρο – ούτε έχουμε κάποια εμπάθεια προς τους Αμερικάνους, τους Γάλλους, τους Γερμανούς. Απαιτούμε αυτό που θα ίσχυε και στις δικές τους χώρες να ισχύει και στη δική μας. Απαιτούμε – όπως απαιτεί σήμερα ο Αμερικάνος πολίτης – την τήρηση των μέτρων ασφαλείας, τον σεβασμό των νόμων, την προστασία της υγείας μας. Απαιτούμε απαντήσεις για την χημική “αιώνια μόλυνση” που διαπιστώνεται σε εκατοντάδες βάσεις των αμερικάνων. Μόλυνση την οποία ο αμερικάνικος στρατός επέλεξε να αποκρύψει.
Απαιτούμε τα αυτονόητα. Αλλά στη χώρα όπου τα αυτονόητα θεωρούνται ριζοσπαστισμός, χρειάζονται ατυχήματα όπως παλιότερα το Ηράκλειον, τώρα τα Τέμπη, για να γίνουν αυτά που πρέπει. Δεν πρέπει να επιτρέψουμε την κυριαρχία αυτής της λογικής, που εκφράστηκε και από τα χείλη δημοσιογράφων, που έσπευσαν να δουν το “καλό” μέσα στην καταστροφή. Δεν χρειάζεται να έλθει η καταστροφή για να γίνει αυτό που πρέπει.
Αρκεί οι πολιτικοί να ακούσουν, και να κάνουν αυτά που πρέπει. Αυτά για το οποίο εκλέγονται δηλαδή.
Αρκεί να λειτουργήσει σε ένα βασικό επίπεδο η Δημοκρατία. Γιατί η αποτυχία τους να δράσουν, θρέφει άλλου είδους θηρία.
Σημείωση:
1. Το Forever Pollution Project (στα ελληνικά: Αιώνια Ρύπανση) αναπτύχθηκε αρχικά από τις εφημερίδες Le Monde (Γαλλία) Süddeutsche Zeitung (Γερμανία), τους γερμανικούς τηλεοπτικούς σταθμούς NDR και WDR, τα RADAR Magazine και Le Scienze (Ιταλία), το Investigative Desk και την εφημερίδα NRC (Ολλανδία) με την οικονομική υποστήριξη του Journalismfund.eu και του Investigative Journalism for Europe (IJ4EU). Περαιτέρω έρευνα και δημοσίευση στα μέσα Knack (Βέλγιο), Denik Referendum (Τσεχία), Politiken (Δανία), YLE (Φινλανδία), Reporters United (Ελλάδα), Latvijas Radio (Λετονία), Datadista (Ισπανία), SRF (Ελβετία), Watershed Investigations και The Guardian (Ηνωμένο Βασίλειο) υπό τον συντονισμό του Arena for Journalism in Europe για τη διασυνοριακή συνεργασία.
