Η τέχνη δεν μπορεί να γίνεται παράπλευρη απώλεια της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία, δηλώνει ένας από τους κορυφαίους χορευτές όλων των εποχών, ο Μιχαήλ Μπαρίσνικοφ, καλώντας την Δύση να μην τιμωρεί τους Ρώσους καλλιτέχνες και αθλητές εξαιτίας των επιλογών του Κρεμλίνου.
Ο Μιχαήλ Μπαρίσνικοφ, που αυτομόλησε στον Καναδά το 1974 στην προσπάθεια να ανοίξει τους καλλιτεχνικούς ορίζοντές του, διαφωνεί ριζικά με τις επιλογές της Μόσχας, αλλά τονίζει και το αδιέξοδο του αποκλεισμού των Ρώσων καλλιτεχνών από το διεθνές στερέωμα.
Αυτόν το μήνα ο μαέστρος Βαλερί Γκεργίεφ και η σοπράνο Άννα Νετρέμπκο ήταν μεταξύ αυτών που έχασαν σημαντικές δουλειές που είχαν κλείσει στην Δύση λόγω του πολέμου στην Ουκρανία.
«Η ανοιχτή ανταλλαγή στον κόσμο της τέχνης είναι πάντα κάτι καλό. Δεν νομίζω ότι είναι σωστό να βάλουμε στην πλάτη των καλλιτεχνών ή των αθλητών το βάρος των πολιτικών αποφάσεων μιας χώρας», λέει ο Μπαρίσνικοφ, ορθώνοντας την φωνή του απέναντι στην αντιρωσική υστερία που έχει καταλάβει και τον χώρο της τέχνης.
Ο Μπαρίσνικοφ εκφράζει φόβους ότι στην Ρωσία πολύ σύντομα οι νέοι άνθρωποι δεν θα βλέπουν καμία θετική προοπτική. «Η Ρωσία βρίσκεται στις όχθες του Ρουβίκωνα. Ή θα βρει τρόπο να σταματήσει την σύγκρουση και να ζήσει σε μια ανοιχτή, παγκόσμια κοινωνία, ή θα πισωγυρίσει χωρίς να έχει ελπίδες ανάκαμψης», τονίζει ο κορυφαίος χορευτής στο Guardian.
Mikhail Baryshnikov: Do not punish Russian artists and athletes for war https://t.co/8RT93W1tWa
— The Guardian (@guardian) March 20, 2022
«Στο έργο του Τσέχοφ “Ο Γλάρος”, ο Τριγκόριν μιλάει για την αίσθηση του να μένεις πίσω από τον χρόνο. Αισθάνεται σαν ένας φτωχός, γέρος αγρότης, που φθάνει στον σταθμό του τραίνου για να δει το τραίνο του να φεύγει χαμένο πίσω από τον καπνό. Τρέχει για να το φτάσει, αλλά ξέρει πως ό, τι κι αν κάνει δεν θα καταφέρει, ότι το τραίνο θα απομακρύνεται ολοένα και περισσότερο. Η Ρωσία βρίσκεται επικίνδυνα κοντά στο σενάριο αυτού του φτωχού αγρότη και είμαι σίγουρος ότι εκατομμύρια Ρώσοι, ιδιαιτέρως νέα παιδιά, θα ήθελαν να έχουν προλάβει το τραίνο», εξηγεί ο Μπαρίσνικοφ, επικαλούμενος έναν άλλον μεγάλο Ρώσο, τον Τσέχοφ, ο οποίος αν ζούσε σήμερα ίσως να υφίστατο την αντιρωσική τρέλα που επικρατεί στην Δύση.
Ο74χρονος πλέον καλλιτέχνης, που γεννήθηκε στην Ρίγα της Λετονίας και σήμερα ζει στη Νέα Υόρκη, επιλέγει μία διαφορετική προσέγγιση των τραγικών εξελίξεων. Στόχος του λέει πως είναι να κατανοήσουμε τι συμβαίνει στη Ρωσία. Συμπαρατάσσεται με τους καλλιτέχνες που επικρίνουν το Κρεμλίνο, συμμετέχει σε εκδηλώσεις για την υποστήριξη των θυμάτων του πολέμου, μέσα από την εκστρατεία της οργάνωσης GoFundMe, αλλά καταδικάζει και την αντιρωσική υστερία.
«Εκατοντάδες χιλιάδες Ουκρανοί έχουν χάσει τα σπίτια τους, τις ζωές τους, τους αγαπημένους τους και ζουν κάτω από τον φόβο μιας έκρηξης. Αλλά όλοι εμείς που μιλούμε ρωσικά και ανήκουμε στην ρωσική κουλτούρα αισθανόμαστε επίσης την έκρηξη. Ακόμα και η λέξη “Ρώσος” έχει γίνει τοξική», αναφέρουν σε ανακοίνωσή τους οι καλλιτέχνες και διανοούμενοι που συμμετέχουν στην εκστρατεία για τον τερματισμό της ψυχροπολεμικής λογικής που επικρατεί. Ανάμεσά τους ο Ρώσος συγγραφέας Μπόρις Ακούνιν και ο οικονομολόγος Σεργκέι Γκουρίεφ.
Ο Μπαρίσνικοφ συντάσσεται με αυτή την πρωτοβουλία και καλεί όλους τους Ρώσους να επιλέξουν: «Είναι προσωπική απόφαση του κάθε καλλιτέχνη να επιλέξει αν θα μιλήσει ή όχι. Από την πλευρά μου επικαλούμαι την αγιότητά του, τον Πάπα Φραγκίσκο, που είπε: «Ο πόλεμος είναι μια τρέλα. Παρακαλώ, σταματήστε! Κοιτάξτε αυτή την βαρβαρότητα». Είναι σαφές για μένα σε ποιον απευθύνονται αυτά τα λόγια. Η Ρωσία επιστρέφει στα χρόνια του Στάλιν. Οι τέχνες γίνονται παράπλευρη απώλεια».