Έλεγε ο Αισχύλος “Σήκω πια χώρα μου Ελλάδα. Πάρα πολύ καιρό χάμω πεσμένη έμεινες”
Πέρασαν τόσα χρόνια από τότε και να το δίλημμα. Σήμερα τι κάνουμε;Φαινόμαστε ένας λαός χωρίς ταυτότητα, χωρίς προσανατολισμό, χωρίς στόχο, με μια ιστορία που οι ίδιοι νομίζουμε λαμπρή και απορούμε πως δεν πέφτουν οι ξένοι ξεροί μπορστά στο μεγαλείο της. Οι ξένοι όμως σαν συλλογούνται την Ελληνική ιστορία βάζουν στο μυαλό τους άλλες παραστάσεις, κυρίως οτι προκαλούσαμε τη μοίρα μας άδικα και χύναμε το αίμα μας. Εμείς θέλουμε να πιστεύουμε ότι τους αποσβολώσαμε με τους ιστορικούς και τους λαογράφους μας. Λάθος, μεγάλο λάθος, είναι σαν να κρύβουμε το κεφάλι μας στην άμμο. Σχέση με τους αρχαίους Ελληνες δεν έχουμε εμείς, λένε, οι Γάλλοι, Γερμανοί, Άγγλοι. Εμείς τους ανακαλύψαμε, λένε, τους φέραμε στο φως, τους εξηγήσαμε, τους διδάσκουμε. Για τους ξένους οι νεοέλληνες είμαστε μια δράκα ανθρώπων απρόσωπη ανάμεσα σε βαλκανιλίκι, τουρκολογιά και τουρκογυφτιά. Ντιζάϊν έχουμε τους κουμπέδες και τoυς τρούλους πάνω από τα σπίτια κυρίως στα χωριά μας. Με τις παράγκες πάνω στα αρχαία και γαρνιτούρα τα σκουπίδια και τις κατσίκες. Εμείς οι αναιδείς που θέλουμε πίσω τα τα αρχαία, ενώ αυτά που έχουμε δεν τα προσέχουμε. Προσπαθήσαμε να σκεφτούμε γιατί η Μακεδονία θα δοθεί στα Σκόπια; Γιατί η Κύπρος θα γίνει Τουρκία; Το θέμα έχει και περιγραφή και ερμηνεία. Μέσα στη χώρα, μέσα στη παιδεία δηλαδή και την παράδοσή μας. Και ενώ εμείς περνάμε τους εαυτούς μας λιοντάρια οι απ’ έξω μας βλέπουν σαν ποντίκια. Ενώ εμείς θαρρούμε πως είμαστε εγγόνια του Αριστοτέλη και των άλλων, οι ξένοι μας βλέπουν σα παιδιά του ζηλευτού μας Καραγκιόζη.
Ο Νίτσε στο βιβλίο του “Γέννηση της τραγωδίας” (1872) στο κεφάλαιο 15, μας αναφέρει ως φθηνό αντίγραφο των αρχαίων. Είναι όμως έτσι;
Ο Ιουστινιανός έκλεισε τις φιλοσοφικές σχολές, ενώ από τον 7ο αιώνα η Ελληνική γλώσσα ήταν η επίσημα ομιλουμένη.
Απαγορεύονταν οι λέξεις Ελληνας τόσο που επέσυρε τη ποινή του θανάτου. Γι’ αυτό και αυτά τα χίλια περίπου χρόνια δε θα βρείτε το όνομα Έλληνας αλλά Ρωμαίος ή Ρωμιός ή Γκιαούρης. Αν και οι σχολές στα Μοναστήρια μετέφραζαν τους αρχαίους μας, οπότε περισώθηκαν τα συγγράμματά τους, από την άλλη στους ναούς διάβαζαν τους αναθεματισμούς κατά των Ελλήνων ως τις μέρες μας για 1221 χρόνια (787μ.Χ – 2008μ.Χ)
Το πιο σημαντικό πράγμα που μας έφερε το 1821 εκτός από την ελευθερία, είναι που ξαναέφερε στην επιφάνεια και ζωντάνεψε τα ονόματα Ελλάς και Έλληνες. Αντίθετα η επανάσταση αφορίστηκε από την ηγεσία της εκκλησίας. Βλέπουμε ένα διαχρονικό αλαλούμ. Πότε φτάνουμε στην κορυφή, πότε στο βάθος, ζούμε μια θολούρα πνευματική και πολιτιστική. Έχουμε μια άνθιση του πνεύματος από λίγους και ένα κυνηγητό από πολλούς. Ένας πόλεμος ιδεών που αλλού δεν γίνεται. Ένας πόλεμος ανθρώπων και υπανθρώπων με σκοπό τον έλεγχο για την ισοπέδωση των αξιών και των ιδανικών. Ένας στόχος για το τέλμα. Ξεχνάμε το καθήκον μας σαν πολίτες να παίρνουμε μέρος στα κοινά καθημερινά και δίνουμε την ευκαιρία σε απατεώνες να μας εκμεταλλεύονται πλουτίζοντας. Τα παιδιά στα σχολεία χάνονται σε ημερομηνίες ενώ τελειώνουν αυτά χωρίς παιδεία. Οι πολίτες δεν έχουν την πολυτέλεια να πηγαίνουν ο ένας δίπλα στον άλλο στα πεζοδρόμια γιατί δε χωράνε. Και κάτι για τον τόπο μας. Προτείνουν στους επισκέπτες να πηγαίνουν στο Ενετικό λιμάνι και εκεί αντικρίζουν παράγκες. Τα Νεώρια αντί να είναι τόπος θαυμασμού, είναι τόπος αποτροπιασμού.
Στη σύγχρονη Ελλάδα τα υπέροχα νεοκλασικά κτίρια τα σχεδίασε ξένος, ο Έρνστ Τσίλλερ. Οσα απ’ αυτά δεν κατεδαφίστηκαν κοσμούν την Αθήνα. Ενώ εμείς καμαρώνουμε για την δόμηση αίσχος των πόλεων μας από μπετόν και άσφαλτο. Ακόμα και το Μέγαρο Μουσικής Αθηνών έγινε σαν τις διπλανές πολυκατοικίες, ενώ σε Ευρώπη και Αμερική έχουν Αρχτεκτονική νεοκλασική.
Οι Ευρωπαίοι ακόμα και σήμερα περιμένουν από εμάς σπίθες αναλαμπής αλλά δεν έρχονται. Απογοητεύονται, νιώθουν μίσος γι’ αυτό. Αν και σιγά-σιγά αρχίζουν να καταλαβαίνουν το νόημα της Ορθοδοξίας, όπως κατάλαβαν και το αρχαίο πνεύμα και ας μας λένε χομεϊνίδες, εμείς φταίμε που τους δίνουμε διαφορετική εικόνα με τα έργα μας.
Ο Έλληνας και ο κάθε άνθρωπος που θέλει να πρεσβεύει πολιτισμό, πρέπει να δέχεται την αλήθεια που πηγάζει μέσα από τη φύση. Όχι την αλήθεια που φτιάχνει το μυαλό του. Να ζει σύμφωνα με την ηθική της γνώσης, όχι με την ηθική της δεισιδαιμονίας των προλήψεων και των ζωδίων. Να αποθεώνει την ομορφιά γιατί είναι δυνατή σα το νού του και κυρίως να αγαπά τη φύση και τον άνθρωπο.
Απλά πράγματα.
Μιχάλης Γ. Κελαϊδής.
