Όπως κάθε Πάσχα έτσι και αυτό υπήρξε μία υπερβολική χρήση βεγγαλικών, νόμιμων και παράνομων, με αποτέλεσμα κάποιες φορές και τον τραυματισμό παιδιών.
Κατ΄αρχάς να πούμε ότι υπάρχει ένα σημαντικό παρεμπόριο βεγγαλικών που δεν είναι βεγγαλικά αλλά επικίνδυνα εκρηκτικά. “Δυναμιτάκια” που έχουν πολλαπλάσια ισχύ, κατ’ ουσία μικροί δυναμίτες που δε θα έπρεπε επ΄ουδενί να πέφτουν στα χέρια μικρών παιδιών αλλά και βεγγαλικά που δεν είναι φτιαγμένα με τρόπο ενδεδειγμένο.
Πολλά παιδιά επιζητούν το “δυναμιτάκι” που θα κάνει τον πιο μεγάλο κρότο, επειδή έτσι τραβούν την μεγαλύτερη προσοχή από τον θόρυβο που κάνουν, αλλά όλα αυτά εγκυμονούν και σοβαρούς κινδύνους.
Φέτος μόνο είχαμε 2 ακρωτηριασμούς 1 σοβαρά τραυματία και 1 εγκαυματία στο πρόσωπο από έκρηξη βεγγαλικού. Όλα τα θύματα ήταν παιδιά κάτι που αποτυπώνει και την μεγάλη ευθύνη των γονιών.
Είναι ξεκάθαρο ότι χρειάζεται αυστηρός έλεγχος στη διακίνηση των βεγγαλικών, αυστηρά πρόστιμα στην περίπτωση λάθος χρήσης ή τραυματισμού έτσι ώστε να περιοριστεί το φαινόμενο που καμία σχέση δεν έχει με έθιμο ή εορτασμό.
Μία ακόμα συνέπεια των βεγγαλικών είναι ο τρόμος που προκαλούν στα ζώα. Είναι γνωστό ότι πολλά ζώα είναι κροτοφοβικά. Λ.χ. ένα σημαντικό ποσοστό σκύλων (περίπου 20% με 50%) έχει ευαισθησία στους δυνατούς ήχους. Φοβούνται τους κεραυνούς, φοβούνται και τις κροτίδες, πολλά πανικοβάλλονται και τρέχουν να κρυφτούν με αποτέλεσμα οι ιδιοκτήτες τους να τα αναζητούν. Έχουν καταγραφεί και θάνατοι ζώων από τον φόβο, αν και είναι ένα φαινόμενο σπάνιο.
Θα πρέπει λοιπόν να απαγορευτούν τα βεγγαλικά όπως υποστηρίζουν φιλόζωοι επειδή τα ζώα φοβούνται; Νομίζουμε όχι. Αλλά θα πρέπει να τεθούν αυστηροί όροι στη χρήση και στη διακίνησή τους, ενώ και τα φιλοζωικά σωματεία θα πρέπει να ενημερώσουν τους ιδιοκτήτες ζώων για το πώς θα μπορούσαν να εκπαιδεύσουν τα ζώα τους ώστε να μην τρομάζουν με τον θόρυβο των πυροτεχνημάτων.
Τα πυροτεχνήματα έχουν συνδεθεί με τον εορτασμό σημαντικών γιορτών ήδη από τον 2ο αιώνα π.Χ. H περιοχή που δημιουργήθηκαν τα πρώτα πυροτεχνήματα, η Liuyang, παραμένει και σήμερα κέντρο παραγωγής βεγγαλικών παγκοσμίως.
Στην Ευρώπη έφτασαν τον 13ο αιώνα μ.Χ. και από τον 15ο αιώνα συνδέθηκαν με μεγάλες θρησκευτικές εορτές και δημόσια θεάματα. Οι Ιταλοί ήταν οι πρώτοι κατασκευαστές πυροτεχνημάτων στην Ευρώπη ενώ χρησιμοποιούνταν για να φωτίζονται τα κάστρα σε μεγάλες γιορτές.
Ακόμα και σήμερα οι άνθρωποι τα χρησιμοποιούν σε κάθε γωνιά του πλανήτη για να εκφράσουν έτσι τη χαρά τους.
Η επιβολή ολικών απαγορεύσεων συνήθως δεν έχει τα προσδοκώμενα αποτελέσματα. Πρόσφατο είναι το παράδειγμα της Νάπολης το 2022 όταν ο δήμαρχος εναρμονιζόμενος σε αιτήματα μίας μειοψηφίας που απαιτούσε την απαγόρευσή τους για μία σειρά λόγους προχώρησε στην ολική απαγόρευσή τους στην αλλαγή του χρόνου. Το αποτέλεσμα ήταν οι περισσότεροι να προμηθευτούν βεγγαλικά στη μαύρη αγορά και η εικόνα στην πόλη κατά την αλλαγή του χρόνου να θυμίζει εμπόλεμη ζώνη.
Τι πρέπει λοιπόν να γίνει; Κατ’ αρχάς θα πρέπει να υπάρξει ενημέρωση κυρίως στα σχολεία, στα παιδιά, των συνεπειών που έχουν τα βεγγαλικά, εκπαίδευση για την ορθή χρήση τους και τις συνέπειες από την κακή χρήση τους, τις συνέπειες που έχουν στα ζώα, τον τρόπο που προκαλούν.
Κατά δεύτερο τρόπο η χρήση βεγγαλικών από παιδιά εν τη απουσία των γονιών θα πρέπει να απαγορευτεί και να επιβάλλεται βαρύ πρόστιμο στους γονείς. Επίσης πρόστιμα πρέπει να υπάρχουν για όσους χρησιμοποιούν παράνομου τύπου, πολύ ισχυρές κροτίδες και δυναμίτες.
Τρίτον, οι ιδιοκτήτες ζώων οφείλουν να λαμβάνουν μέτρα τις ελάχιστες ημέρες του χρόνου όπου γίνεται μαζική χρήση πυροτεχνημάτων και βεγγαλικών, αρχικά εκπαιδεύοντας τα ζώα τους και δευτερευόντως πέρνωντας κάποια μέτρα ώστε να περιορίσουν τον όποιο κίνδυνο.
Μέτρα ασφαλείας που είναι χρήσιμο να τηρούνται
- Είναι απαραίτητο να φοράμε πάντα προστατευτικά γυαλιά πριν ανάψουμε βεγγαλικά ή πυροτεχνήματα.
- Οφείλουμε να είμαστε σίγουροι πως ο χώρος στον οποίο θα πραγματοποιηθεί ρίψη βεγγαλικών είναι κατάλληλος. Δηλαδή, βρίσκεστε μακριά από δέντρα και φυτά, κτήρια, καλώδια της ΔΕΗ, εύφλεκτα υλικά (π.χ. ξερά χόρτα), θεατές και ζώα.
- Δεν πρέπει να χρησιμοποιούμε ποτέ πάνω από ένα βεγγαλικό.
- Απαγορεύεται η χρήση βεγγαλικών ή πυροτεχνημάτων όταν υπάρχει δυνατός αέρας.
- Αν ένα βεγγαλικό δεν έκανε καλή έκρηξη, δεν επιχειρούμε να το ανάψουμε ξανά. Προσεκτικά το τοποθετούμε σε κουβά με νερό και μετά το πετάμε στα σκουπίδια.
- Δεν κάνουμε αστεία και πλάκες με χρήση πυροτεχνημάτων και βεγγαλικών, προς την κατεύθυνση άλλων ανθρώπων, ζώων και σπιτιών.
- Αποθηκεύουμε σωστά τα βεγγαλικά -δεν τα έχουμε πάνω μας ή σε τσάντες που φοράμε.
- Εάν παρατηρήσουμε φθορές, ή κάτι να μην είναι σωστό, τα βρέχουμε και τα πετάμε.
