Νικητής των εκλογών που πραγματοποιήθηκαν την Κυριακή στην Ισπανία ήταν το δεξιό κόμμα και ο Φεϊχό, ο οποίος δεν κατάφερε να εξασφαλίσει την απόλυτη πλειοψηφία. Το αποτέλεσμα αυτό οδηγεί σε παρατεταμένες διαπραγματεύσεις προκειμένου να σχηματιστεί κυβέρνηση συνεργασίας μεταξύ μεγάλων και μικρότερων κομμάτων.
Οι Ισπανοί ψηφοφόροι κινήθηκαν επιλέγοντας μεταξύ του δεξιού κόμματος του κ. Φεϊχό και του αριστερού κόμματος του κ. Σάντσεθ, χωρίς όμως να τους δώσει σαφή εντολή. Είναι επίσης πιθανό να μην βρεθεί πλειοψηφία και να κληθούν οι Ισπανοί να επιστρέψουν στις κάλπες. Σε κάθε περίπτωση το κοινοβούλιο θα συνέλθει στα μέσα Αυγούστου.
Πολύ κοντά η διαφορά μεταξύ Σάντσεθ και Φεϊχό
Το κεντροδεξιό Λαϊκό Κόμμα, ή PP, κέρδισε περίπου το 38% των εδρών στην Κάτω Βουλή, σύμφωνα με τα τελικά αποτελέσματα, περισσότερο από κάθε άλλο κόμμα, αλλά λιγότερο από ό,τι ανέμεναν οι δημοσκοπήσεις. Ακόμη και με την υποστήριξη του ακροδεξιού κόμματος Vox, του πιο πιθανού εταίρου του σε συνασπισμό, μια κυβέρνηση υπό την ηγεσία του PP δεν θα επιτύχει κοινοβουλευτική πλειοψηφία.
Ο κεντροαριστερός συνασπισμός υπό τον σοσιαλιστή πρωθυπουργό Πέδρο Σάντσεθ, στον οποίο συμμετέχει η αριστερή ομάδα Sumar, επίσης δεν κατάφερε να συγκεντρώσει πλειοψηφία. Οι Σοσιαλιστές αύξησαν το ποσοστό τους από τις προηγούμενες εκλογές, εξασφαλίζοντας περίπου το 34% των κοινοβουλευτικών εδρών.
Στα μικρά κόμματα, περιλαμβάνονται το Μαζί για την Καταλονία, μια αυτονομιστική ομάδα υπό την ηγεσία του Κάρλες Πουιτζντεμόντ, ο οποίος εγκατέλειψε την Ισπανία πριν από πέντε χρόνια μετά τη διοργάνωση ενός παράνομου δημοψηφίσματος που ζητούσε την ανεξαρτησία της Καταλονίας. Το κόμμα ήρθε πέμπτο στις εκλογές της Κυριακής, κερδίζοντας επτά έδρες στην κάτω βουλή.
Πιο αναλυτικά, το PP εξασφαλίζει 136 έδρες στο Congreso de los Diputados, το ισπανικό κοινοβούλιο, 47 περισσότερες σε σύγκριση με το απερχόμενο, σύμφωνα με την ισπανική δημόσια ραδιοφωνία και τηλεόραση, το δίκτυο RTVE. Στην άλλη πλευρά, οι Σοσιαλιστές (PSOE) του πρωθυπουργού Πέδρο Σάντσεθ καταλαμβάνουν 122 έδρες (+2).
Το Βοξ του Σαντιάγο Αβασκάλ παρέμεινε τρίτο κόμμα με το 12,4% και 33 έδρες, πολύ λιγότερες από ό,τι στις προηγούμενες εκλογές, το 2019 (52).
Τι λένε οι αναλυτές για το αποτέλεσμα
«Η Ισπανία είναι μία από τις λίγες εναπομείνασες χώρες στην Ευρώπη που εξακολουθούν να έχουν ισχυρούς σοσιαλδημοκράτες και ισχυρούς συντηρητικούς», λέει ο Ignacio Torreblanca, πολιτικός αναλυτής του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Εξωτερικών Σχέσεων με έδρα τη Μαδρίτη.
«Οι περισσότεροι Ισπανοί ψηφίζουν κεντρώα κόμματα, αλλά το αποτέλεσμα για το ποιος μπορεί να σχηματίσει κυβέρνηση καπελώνεται από κόμματα που συγκεντρώνουν μικρό αριθμό ψήφων και βρίσκονται στα άκρα του πολιτικού φάσματος», πρόσθεσε.
Πριν από τις εκλογές, οι δημοσκοπήσεις έδειχναν μια κυβέρνηση PP-Vox ως το πιο πιθανό αποτέλεσμα. Αυτό θα σηματοδοτούσε ένα σημείο καμπής για την Ισπανία, καθώς θα έφερνε για πρώτη φορά στην κυβέρνηση το Vox, ένα εθνικιστικό και αντιμεταναστευτικό κόμμα, στα μέλη του οποίου περιλαμβάνονται υποστηρικτές του εκλιπόντος Ισπανού δικτάτορα Φρανσίσκο Φράνκο.
Ποια είναι τα σενάρια για την επόμενη μέρα
Αμέσως μετά το εκλογικό αποτέλεσμα, ο πρωθυπουργός Σάντσεθ άφησε ανοιχτό το παράθυρο αξιοποίησης των πιθανοτήτων που έχει για να συνεχίσει να κυβερνά την Ισπανία. Ο πρωθυπουργός της Ισπανίας ανέφερε πως η συμμαχία Λαϊκού Κόμματος και Βοξ ηττήθηκε.
Συμμαχία Σάντσεθ με τοπικά κόμματα
Ξεκινώντας από το δεδομένο ότι συμμαχία του PSOE και της Sumar έχουν 153 έδρες, θα χρειαστούν την υποστήριξη τοπικιστικών παρατάξεων ιδίως των Καταλανών του ERC ή των Βάσκων του Bildu, παράταξης που θεωρείται η κληρονόμος του άλλοτε πολιτικού βραχίονα της ETA.
Θα πρέπει παράλληλα να εξασφαλίσει την αποχή του καταλανικού αυτονομιστικού κόμματος του Κάρλες Πουτζντεμόν, του Junts per Catalunya (JxCat), η ηγεσία του οποίου έχει ήδη προειδοποιήσει πως θα δεν βοηθήσει τον κ. Σάντσεθ να παραμείνει στην εξουσία χωρίς αντάλλαγμα.
Αν λοιπόν, ο Σάντσεθ έρθει σε συμφωνία με τα τοπικιστικά κόμματα θα έχει στην διάθεση του 172 βουλευτές, πράγμα που αρκεί για να λάβει ψήφο εμπιστοσύνης κατά την δεύτερη ψηφοφορία στην οποία απαιτείται απλή πλειοψηφία. Αυτό είναι ένα από τα σενάρια που οδηγεί σε κυβέρνηση και όχι σε νέα περίοδο πολιτικής αστάθειας.
Κυβέρνηση μειοψηφίας των δεξιών με αποχή Σοσιαλιστών
Αν και νικητής των εκλογών αναδείχθηκε το Λαϊκό Κόμμα, ο Φέϊχο δεν κατάφερε να πάρει την απόλυτη πλειοψηφία με αποτέλεσμα να καλείται να βρει συμμάχους. Ο ίδιος ανέφερε την Κυριακή το βράδυ πως θα αρχίσει διάλογο με τις κοινοβουλευτικές παρατάξεις για να σχηματίσει κυβέρνηση, ενώ την ίδια ώρα κάλεσε τους σοσιαλιστές να μην τον εμποδίσουν.
Καθώς το PP δεν έχει λάβει την απόλυτη πλειοψηφία μεζί με το Βοξ, ο κ. Φεϊχό θα προσπαθήσει να σχηματίσει κυβέρνηση μειοψηφίας, όπου για να γίνει κάτι τέτοιο απαιτείται αποχή των Σοσιαλιστών για να εξασφαλίσει ψήφο εμπιστοσύνης.
Σε περίπτωση που το σενάριο αυτό γίνει πραγματικότητα, θα πρόκειται για την πρώτη φορά που η άκρα δεξιά θα βρεθεί στην εξουσία στην Ισπανία σχεδόν μισό αιώνα μετά το τέλος της δικτατορίας του Φράνκο το 1975.