Ο κεντροαριστερός πρωθυπουργός Αντόνιο Κόστα σημείωσε απρόσμενα καθαρή νίκη στις πρόωρες βουλευτικές εκλογές που διεξήχθησαν χθες Κυριακή στην Πορτογαλία, εξασφαλίζοντας απόλυτη πλειοψηφία στο κοινοβούλιο, σε μια ψηφοφορία που σημαδεύτηκε ωστόσο κι από την άνοδο της άκρας δεξιάς.
Μολονότι οι δημοσκοπήσεις τον έφεραν να βρίσκεται στήθος με στήθος με την κεντροδεξιά αντιπολίτευση, ο κ. Κόστα διέψευσε τις προβλέψεις καθώς το κόμμα του βελτίωσε τις επιδόσεις του σε σύγκριση με το 2019 και δεν θα χρειάζεται πλέον τις ψήφους των πρώην συμμάχων του στη ριζοσπαστική αριστερά. Το γεγονός ότι ο κ. Κόστα ήταν επικεφαλής κυβέρνησης μειοψηφίας προκάλεσε τις πρόωρες εκλογές, αφού οι σύμμαχοί του απέρριψαν το σχέδιο του κρατικού προϋπολογισμού του 2022.
Ο πρώην δήμαρχος Λισαβόνας, ηλικίας 60 ετών, κατέλαβε την εξουσία το 2015, χάρη σε μια συμμαχία της αριστεράς άνευ προηγουμένου από την Επανάσταση των Γαριφάλων το 1974, παρότι δεν είχε κερδίσει καν εκείνες τις εκλογές. Χθες Κυριακή, το Σοσιαλιστικό Κόμμα (PS) εξασφάλισε την απόλυτη πλειοψηφία των εδρών στο πορτογαλικό κοινοβούλιο μόλις για δεύτερη φορά στην ιστορία του.
Με βάση τα σχεδόν τελικά αποτελέσματα – μένουν να κατανεμηθούν μόνο οι τέσσερις έδρες που αναδεικνύουν οι Πορτογάλοι της διασποράς –, το PS συγκέντρωσε το 41,7% των ψήφων και ως εκ τούτου θα καταλάβει 117-118 από τις συνολικά 230 έδρες της πορτογαλικής Βουλής.
«Απόλυτη πλειοψηφία δεν σημαίνει απόλυτη εξουσία (…) είναι υψηλότερη ευθύνη, συνεπάγεται πως θα πρέπει να κυβερνήσουμε μαζί με και για όλους τους Πορτογάλους», υπογράμμισε ο κ. Κόστα, 60 ετών, κατά τη διάρκεια της επινίκιας ομιλίας του. Έκανε λόγο για επικράτηση «της ταπεινότητας, της εμπιστοσύνης και της σταθερότητας».
«Το PS πρέπει να κερδίσει διότι χρειάζεται σταθερότητα, δεν είναι η ώρα για πολιτική αλλαγή», είπε μια 39χρονη ψηφοφόρος, ειδικός στη διαχείριση ανθρωπίνων πόρων, αφού ψήφισε στη Λισαβόνα.
«Ψήφισα τους σοσιαλιστές διότι τους χρειαζόμαστε σε αυτή τη δύσκολη στιγμή», είπε 68χρονος συνταξιούχος μαραγκός.
Ενώ ήλπιζε να κάνει τη μεγάλη ανατροπή, η αξιωματική αντιπολίτευση, το συντηρητικό Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα (PSD) υπό τον Χούι Χίου, δοκίμασε δυσάρεστη έκπληξη, είδε το ποσοστό του να πέφτει κάτω από το 30% (στο 29,3%).
Το κόμμα της άκρας δεξιάς Chega («Αρκετά»), αντίθετα, μετατράπηκε στην τρίτη πολιτική δύναμη στη χώρα της Ιβηρικής, αφού συγκέντρωσε το 7,15% των ψήφων και θα καταλάβει 12 έδρες στο κοινοβούλιο, ενώ δεν διέθετε παρά μόλις μία στο απερχόμενο.
Ως το 2019, η Πορτογαλία αποτελούσε εξαίρεση στην Ευρώπη, καθώς από το τέλος της δικτατορίας το 1974 μέχρι τότε η χώρα των 10 εκατομμυρίων κατοίκων δεν είχε εκλέξει κανένα μέλος της άκρας δεξιάς στη Βουλή.
«Ο κόσμος κατάλαβε το μήνυμά μας», έκρινε ο πρόεδρος του Σέγκα, ο Αντρέ Βεντούρα, για τον οποίο είναι «κακό για τη χώρα πως ο Αντόνιο Κόστα συνεχίζει να είναι πρωθυπουργός».
Οι φιλελεύθεροι, που μπήκαν στο κοινοβούλιο το 2019 με μόλις έναν βουλευτή, επιβεβαίωσαν την άνοδο που τους πίστωναν οι δημοσκοπήσεις, συγκεντρώνοντας το 5% των ψήφων και αναδεικνύοντας πέντε βουλευτές.
Ξεπέρασαν έτσι τις δύο παρατάξεις της πορτογαλικής ριζοσπαστικής αριστεράς, του Αριστερού Μπλοκ και της συμμαχίας κομμουνιστών-πρασίνων, που κατά τα φαινόμενα τιμωρήθηκαν από μέρος του εκλογικού σώματος διότι προκάλεσαν τις πρόωρες εκλογές απορρίπτοντας το σχέδιο του κρατικού προϋπολογισμού για το 2022.
Κατά τη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας, ο Αντόνιο Κόστα δεν έπαψε να υπερηφανεύεται ότι «γύρισε τη σελίδα της λιτότητας» που άνοιξε επί πορτογαλικής δεξιάς υπό την εποπτεία της «τρόικας» (ΕΕ, ΕΚΤ, ΔΝΤ), εν μέσω της κρίσης κρατικού χρέους.
Όμως, ενώ η κυβέρνηση μειοψηφίας της οποίας ηγείτο λογάριαζε να «γυρίσει τη σελίδα της πανδημίας», χάρη στην εμβολιαστική κάλυψη που συγκαταλέγεται στις υψηλότερες στην ΕΕ και στο ευρωπαϊκό σχέδιο ανάκαμψης, τη σταμάτησαν οι σύμμαχοί της, που αξίωναν μεγαλύτερες παραχωρήσεις σε ό,τι αφορά την κοινωνική πολιτική.
Έχοντας πλέον τα χέρια ελεύθερα, ο κ. Κόστα μπορεί να πλέον να προχωρήσει στην υλοποίηση του σχεδίου επενδύσεων 16 δισεκ. ευρώ με χρηματοδότηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Κατά τη διάρκεια της πρώτης του θητείας, η οποία είχε ολοκληρωθεί προτού εκδηλωθεί η υγειονομική κρίση, η κυβέρνησή του είχε επωφεληθεί από την ευνοϊκή οικονομική συγκυρία για να καταργήσει τις μειώσεις μισθών της εποχής της «Τρόικας», επιτυγχάνοντας ταυτόχρονα το πρώτο πρωτογενές πλεόνασμα στον προϋπολογισμό στη σύγχρονη ιστορία της Πορτογαλίας.
Η συμμετοχή αναμενόταν να ξεπεράσει το ιστορικό χαμηλό του 2019 (49%).