Σε εκλογική τροχιά μπαίνουν Γαλλία, Γερμανία και Ολλανδία σε μια περίοδο που το ρεύμα του υπερσυντηρητικού λαϊκισμού δείχνει να σαρώνει. Κάλπες και στην Ιταλία.
Σε εκλογική τροχιά μπαίνουν από τις αρχές του επόμενου χρόνου Γαλλία, Γερμανία και Ολλανδία, τρεις χώρες-κλειδιά για τη διαμόρφωση της μελλοντικής πορείας και της πολιτικής κατεύθυνσης της Ευρωπαϊκής Ένωσης, σε μια στιγμή που το ρεύμα του υπερσυντηρητικού λαϊκισμού δείχνει να σαρώνει και στις δύο όχθες του Ατλαντικού.
Ενδεικτικό είναι το γεγονός ότι τόσο η Μαρίν Λεπέν από το Γαλλικό Εθνικό Μέτωπο, όσο και η Φράουκε Πέτρι από το γερμανικό AfD και ο Γκερτ Βίλντερς του Ολλανδικού Κόμματος της Ελευθερίας έσπευσαν να χαιρετίσουν με περισσή ευχαρίστηση τη νίκη του Τραμπ στις ΗΠΑ.
«Σήμερα οι Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής αύριο η Γαλλία» έγραψε η Λεπέν. Στην Ολλανδία, όπου οι κάλπες θα στηθούν τον Μάρτιο, ο ηγέτες της ακροδεξιάς Γκ. Βίλντερς μίλησε για «ιστορική ανατροπή». Ενώ λίγο νωρίτερα, στη Γερμανία, η Φρ. Πέτρι υπογράμμιζε με νόημα πως η νίκη Τραμπ «αλλάζει τις ΗΠΑ, την Ευρώπη και τον κόσμο».
Ο φόβος μπροστά σε αυτό που θα μπορούσε κανείς να αποκαλέσει «Διεθνή του εθνολαϊκισμού» και την άνοδό της είναι έντονος καθώς τα αντι-ευρωπαϊκά αισθήματα δείχνουν να αυξάνονται. Ένα πρώτο «κρας-τεστ» για τις διαμορφούμενες τάσεις στην Ευρώπη αναμένεται πάντως να αποτελέσει το δημοψήφισμα που διεξαχθεί στις αρχές Δεκεμβρίου στην Ιταλία. Σε περίπτωση μιας αποδοκιμασίας των συνταγματικών αλλαγών που προτείνει ο ιταλός πρωθυπουργός, οι συνέπειες μπορεί να αποκτήσουν απρόβλεπτο χαρακτήρα, καθώς στην αντιπολίτευση καραδοκούν τρία κόμματα που όλα υποστηρίζουν την έξοδο της χώρας από το ευρώ.
WSJ: Ολλανδία, η ωρολογιακή βόμβα στα θεμέλια της ΕΕ
«Η νέα βόμβα της Ευρωπαϊκής Ένωσης χτυπά στην Ολλανδία». Αυτός είναι ο τίτλος δημοσιεύματος του Σάιμον Νίξον στην Wall Street Journal, για τις κάλπες που αναμένεται να στηθούν στη χώρα τον ερχόμενο Μάρτιο.
Οι βουλευτικές εκλογές που θα γίνουν στην Ολλανδία τον ερχόμενο Μάρτιο αποκτούν καθοριστική σημασία για το ευρωπαϊκό όραμα, σύμφωνα με τον Νίξον. Ο κίνδυνος για την ΕΕ, προσθέτει, δεν έρχεται από τον Γκερτ Βίλντερς, τον ηγέτη του «κόμματος της Ελευθερίας» που είναι κατά της ΕΕ και των μεταναστών και ο οποίος, με τα σημερινά δεδομένα, προβλέπεται να κερδίσει μόνο τις 29 από τις 150 έδρες στη νέα ολλανδική Βουλή. «Ο κίνδυνος, αντίθετα, έρχεται από μία νέα γενιά Ολλανδών ευρωσκεπτικιστών, που είναι λιγότερο διχαστικοί και ανήσυχοι για τη μετανάστευση, αλλά εστιάζουν περισσότερο σε ζητήματα κρατικής κυριαρχίας – και είναι πλήρως προσηλωμένοι στην καταστροφή της ΕΕ».
Ηγετικές μορφές τους είναι ο Τιερί Μπάουντετ και ο Γιαν Ρόος, που έχουν στενές σχέσεις με Βρετανούς ευρωσκεπτικιστές και είναι αυτοί που έπεισαν την ολλανδική Βουλή να ψηφίσει έναν νόμο για τα δημοψηφίσματα το 2015. Σύμφωνα με το νόμο αυτό, η κυβέρνηση της χώρας είναι υποχρεωμένη να διεξάγει δημοψήφισμα για οποιοδήποτε νόμο, εφόσον το ζητήσουν 300.000 πολίτες της. Ολλανδοί πολιτικοί και οι αξιωματούχοι στις Βρυξέλλες γνωρίζουν ότι ο νόμος για τα δημοψηφίσματα αποτελεί μία πιθανή βόμβα στα θεμέλια της ΕΕ, αναφέρει το δημοσίευμα. «Κατόπιν, εκμεταλλεύθηκαν τον νόμο αυτόν για να διασφαλίσουν τη διενέργεια δημοψηφίσματος, με το οποίο απορρίφθηκε η προταθείσα από την ΕΕ εμπορική και οικονομική συμφωνία με την Ουκρανία, την οποία οι Βρυξέλλες θεωρούσαν κρίσιμο βήμα για τη στήριξη μίας στρατηγικά σημαντικής γειτονικής χώρας» σημειώνει ο Νίξον.
Ο Μπάουντετ θεωρεί ότι έχει τώρα τα μέσα για να μπλοκάρει κάθε μέτρο που πιθανόν θα επεδίωκε να λάβει η ΕΕ για την εμβάθυνση της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης ή τη σταθεροποίηση της Ευρωζώνης, εφόσον πρέπει να ψηφισθεί από την ολλανδική Βουλή. «Αυτό θα μπορούσε δυνητικά να περιλαμβάνει τη βοήθεια προς τις χώρες της Νότιας Ευρώπης με προβλήματα, όπως την Ελλάδα και την Ιταλία, καθιστώντας την Ευρωζώνη μη λειτουργική».
Η ολλανδική κυβέρνηση, σημειώνει το δημοσίευμα, έδωσε περαιτέρω ώθηση στον Μπάουντετ και τους συμμάχους του, όταν συμφώνησε να αποδεχθεί το αποτέλεσμα του ουκρανικού δημοψηφίσματος, εφόσον η συμμετοχή των πολιτών σε αυτό ήταν πάνω από το 30%, αν και δεν υπήρχε σχετική νομική υποχρέωση. Αυτό ήταν μία μεγάλη παραχώρηση προς τους ευρωσκεπτικιστές, όπως έγινε σαφές από τη συνολική συμμετοχή στο δημοψήφισμα που έφθασε στο 31%, χάρη στην ισχυρή συμμετοχή των υποστηρικτών τους. «Με τις δημοσκοπήσεις να δίνουν στο κόμμα του Βίλντερς σήμερα ποσοστό πάνω από το 25% και με τους Μπάουντετ και Ρόος να έχουν ιδρύσει τα δικά τους κόμματα, οι Ολλανδοί ευρωσκεπτικιστές πιστεύουν ότι θα μπορούν να πετυχαίνουν το όριο του 30% σε μελλοντικά δημοψηφίσματα», σημειώνει μεταξύ άλλων Νίξον.
Γαλλία: Η άνοδος Λεπέν τρομάζει την Ευρώπη
Εν τω μεταξύ, έντονη ανησυχία προκαλεί η δημοσκοπική άνοδοςπου δείχνει να καταγράφει το κόμμα της Μαρίν Λεπέν στη Γαλλία. Πριν από μερικές ημέρες μάλιστα, ο γάλλος πρωθυπουργός έκρουσε τον κώδωνα του κινδύνου. Η Ευρώπη αντιμετωπίζει κίνδυνο κατάρρευσης και μπορεί να εξασθενήσει, δήλωσε ο Μανουέλ Βαλςστη διάρκεια ενός ταξιδιού που πραγματοποίησε στη γερμανική πρωτεύουσα, τονίζοντας πως τα ευρωπαϊκά σχέδια χρειάζονται μια νέα βάση που θα προσφέρουν από κοινού η Γερμανία και τη Γαλλία.
Την ίδια στιγμή, ο κ. Βαλς εκτίμησε ότι είναι «πιθανό» η Μαρίν Λεπέν να κερδίσει τις προεδρικές εκλογές που θα διεξαχθούν στη Γαλλία το 2017.
Η Γαλλία ήδη προετοιμάζεται πάντως για μια σκληρή εκλογική μάχη, με τους Ρεπουμπλικανούς να βρίσκονται σε διαδικασία εκλογής του υποψηφίου που θα διεκδικήσει την προεδρία, επιχειρώντας να αποσοβήσει τον κίνδυνο της Μαρίν Λεπέν.
Ο Φρανσουά Φιγιόν, πρωθυπουργός της κυβέρνησης του Νικολά Σαρκοζί (2007-2012) επικράτησε συντριπτικά στον χθεσινό πρώτο γύρο των προριματικών για το χρίσμα των Ρεπουμπλικανών με 44% των ψήφων και είναι πλέον το φαβορί της διαδικασίας.
Στον δεύτερο γύρο την επόμενης Κυριακής θα αντιμετωπίσει τον Αλέν Ζιπέ (28,6% των ψήφων), επίσης πρωθυπουργό (1995-1997) υπό την προεδρία του Ζακ Σιράκ. Ωστόσο θα έχει δυσκολία να καλύψει τη διαφορά.
Σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις, η κυβερνώσα αριστερά κινδυνεύει να μην περάσει στον δεύτερο γύρο των προεδρικών εκλογών των Απρίλιο 2017, αφήνοντας τη θέση της για μία μονομαχία στον δεύτερο γύρο ανάμεσα στον υποψήφιο της δεξιάς και την επικεφαλής της άκρας δεξιάς Μαρίν Λεπέν.
Οι δημοσκοπήσεις δίνουν σήμερα τον υποψήφιο της δεξιάς νικητή, αλλά η απροσδόκητη νίκη του Ντόναλντ Τραμπ στις προεδρικές των ΗΠΑ και η επικράτηση της επιλογής του Brexit στο βρετανικό δημοψήφισμα προκαλούν επιφυλακτικότητα.
Γερμανία: Είμαι το ίδιο λαός όσο και το AfD, λέει η Μέρκελ
«Διανύουμε δύσκολους καιρούς. Αυτό έπαιξε για μένα ένα ρόλο» στο να είμαι και πάλι υποψήφια καγκελάριος.«Είμαι μέρος της λύσης» του προσφυγικού και «είμαι το ίδιο λαός όσο και άλλοι, όχι μόνο το AfD». Με αυτόν τον τρόπο, η Άνγκελα Μέρκελ εξήγησε την απόφασή της να διεκδικήσει και πάλι την ψήφο του γερμανικού λαού στις εκλογές του 2017.
Μία ημέρα νωρίτερα, ανακοινώνοντας την υποψηφιότητα της, η κ. Μέρκελ παραδέχθηκλε εμμέσως ότι η απόφασή της συνδέεται με τον κίνδυνο που σηματοδοτεί η άνοδος του υπερσυντηρητικού λαϊκισμού σε ΗΠΑ και Ευρώπη. Στην σύντομη τοποθέτησή της πριν δεχθεί ερωτήσεις από τους δημοσιογράφους, είπε ότι η χώρα της πρέπει να συνεχίσει να πιέζει για τις αξίες της Δημοκρατίας, της Ελευθερίας και του σεβασμού των ανθρώπων ανεξαρτήτως της φυλής τους και του φύλου τους. «Στόχος που είναι να εργαστώ για να κρατήσω ενωμένη την κοινωνία» είπε η γερμανίδα καγκελάριος και έστειλε μήνυμα κατά του μίσους και των κοινωνικών διακρίσεων.
Σύμφωνα με δημοσκόπηση του Ινστιτούτου Enmid που δημοσίευσε τη Δευτέρα η Bild, το 55% των Γερμανών επιθυμεί να είναι ξανά καγκελάριος η Άνγκελα Μέρκελ μετά τις εκλογές του 2017, ενώ μόνο το 39% δεν το επιθυμεί.
Με ιδιαίτερο ενδιαφέρον αναμένεται πάντως και το τι θα γίνει στο στρατόπεδο των σοσιαλδημοκρατών, αν και η επιλογή του νυν υπουργού Εξωτερικών Σταϊνμάγερ για την ανάληψη της προεδρίας, καταδεικνύει ότι η μεγάλη συγκατοίκηση SPD-CDU αναμένεται να συνεχιστεί. Η τελική απόφαση για το χρίσμα των Σοσιαλδημοκρατών αναμένεται να ληφθεί στις αρχές του 2017.