Όπως μεταδίδει το Αθηναϊκό Πρακτορείο, με ένα νομοσχέδιο «πακέτο» που τοποθετεί την Ελλάδα στο επίκεντρο του στρατηγικού ενδιαφέροντος των ΗΠΑ, οι Αμερικανοί γερουσιαστές Μπομπ Μενέντεζ και Μάρκο Ρούμπιο επιδιώκουν να παγιώσουν το ενδιαφέρον της αμερικανικής διπλωματίας για την Ανατολική Μεσόγειο και να προχωρήσουν σε μια ουσιαστική αναθεώρηση της αμερικανικής στρατηγικής με στόχο να αναγνωριστούν οι νέες πραγματικότητες που έχουν διαμορφωθεί στην περιοχή.
Αξίζει να σημειωθεί πως είναι η πρώτη φορά στην ιστορία του Κογκρέσου που ένα νομοσχέδιο προβλέπει ότι ο υπουργός Εξωτερικών θα πρέπει να υποβάλει λίστα στη Βουλή με τον αριθμό των παραβιάσεων του ελληνικού εναέριου χώρου και της ΑΟΖ της Κυπριακής Δημοκρατίας. Επιπλέον, στο ίδιο νομοσχέδιο ζητείται η άρση του αμερικανικού εμπάργκο όπλων στην Κυπριακή Δημοκρατία.
Όπως αναφέρεται, πρόκειται μια διακομματική πρωτοβουλία, καθώς ο Μπ. Μενέντεζ είναι ο επικεφαλής των Δημοκρατικών στην επιτροπή Εξωτερικών Υποθέσεων της Γερουσίας, ενώ o Μ. Ρούμπιο, ο οποίος είναι επίσης μέλος της επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων, εκλέγεται ως Ρεπουμπλικανός γερουσιαστής στη Φλόριντα. Το «Νομοσχέδιο για την Ασφάλεια και την Ενεργειακή Συνεργασία στην Ανατολική Μεσόγειο του 2019», όπως αποκαλείται επίσημα, εισάγει μια σειρά από πρωτοβουλίες που αποσκοπούν να ενισχύσουν την αμερικανική στήριξη στην τριμερή συνεργασία Ελλάδας, Κύπρου και Ισραήλ. Υπό αυτό το πρίσμα, δίνεται ιδιαίτερη έμφαση στην αναβάθμιση της εταιρικής σχέσης στους τομείς της ασφάλειας και της ενέργειας.
Κατά τους δύο γερουσιαστές, το συγκεκριμένο νομοσχέδιο επιδιώκει την επικαιροποίηση της στρατηγικής των ΗΠΑ με στόχο να αναγνωριστεί ο αντίκτυπος των αλλαγών που συμβαίνουν στην Ανατολική Μεσόγειο. Σε αυτές τις αλλαγές συμπεριλαμβάνεται η ανακάλυψη μεγάλων οικοπέδων φυσικού αερίου αλλά και η επιδείνωση των σχέσεων της Τουρκίας τόσο με τις ίδιες τις ΗΠΑ όσο και με όλους τους βασικούς περιφερειακούς εταίρους της Ουάσινγκτον.
Για την κατάθεση του νομοσχεδίου την Τρίτη, το Συμβούλιο Ελληνοαμερικανικής Ηγεσίας (HALC) και η Αμερικανοεβραϊκή Επιτροπή (AJC) εξέφρασαν από την Ουάσινγκτον την κοινή τους ικανοποίηση για το «Νομοσχέδιο για την Ασφάλεια και την Ενεργειακή Συνεργασία στην Ανατολική Μεσόγειο του 2019» που κατατέθηκε την Τρίτη στην Γερουσία.
Όπως επισημαίνεται στην ανακοίνωση τους, οι δύο οργανώσεις στηρίζουν το συγκεκριμένο νομοσχέδιο, καθώς «τα τελευταία έξι χρόνια, η AJC και το HALC τάχθηκαν υπέρ μιας πιο περιεκτικής στρατηγικής των ΗΠΑ στην Ανατολική Μεσόγειο. Οι δύο ομάδες συνεργάστηκαν για τη δημιουργία της ομάδας Ελληνο-Ισραηλινής Συμμαχίας και για πολλές άλλες πολιτικές πρωτοβουλίες στην περιοχή. Τόσο η AJC όσο και το HALC υποστηρίζουν με ενθουσιασμό τον Νόμο για την Ασφάλεια και την Εταιρική Σχέση στην Ανατολική Μεσόγειο και θα επιδιώξουν την έγκρισή του από το Κογκρέσο».
Από την πλευρά του, ο εκτελεστικός διευθυντής του HALC, Έντι Ζεμενίδης, επικρότησε την πολιτική ηγεσία που επέδειξαν οι γερουσιαστές Μενέντεζ και Ρούμπιο και εκτίμησε ότι το εν λόγω νομοσχέδιο θα κάνει τη διαφορά. Όπως εξήγησε, «η σημερινή Μεσόγειος επαναδιεκδικεί ένα μεγάλο μέρος της ιστορικής της σημασίας. Οι εξελίξεις στην ευρύτερη περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου θα επηρεάσουν τα συμφέροντα των ΗΠΑ στην Ευρώπη, στην Μέση Ανατολή και πέραν αυτής».
Μετά την κατάθεση του νομοσχεδίου, ο διευθύνων σύμβουλος της AJC, Ντέιβιντ Χάρις, δήλωσε ότι «σε μια εποχή που η Ανατολική Μεσόγειος αναδύεται ως μια ξεχωριστή και ζωτική γεωπολιτικά περιοχή, πρέπει να επικροτήσουμε τις προσπάθειες του Κογκρέσου για την διασφάλιση της αμερικανικής ηγεσίας και την ενίσχυση των υφιστάμενων συνεργασιών (στην περιοχή)».
Αρραβώνας με αμερικανική κουμπαριά
Μετά την κατάθεση του νομοσχεδίου, ο γερουσιαστής Μενέντεζ τόνισε ότι οι ΗΠΑ έχουν σημαντικά συμφέροντα εθνικής ασφαλείας στην Ανατολική Μεσόγειο, τα οποία ενισχύονται από την ενδυνάμωση των σχέσεων τους με την Ελλάδα, το Ισραήλ και την Κύπρο.
«Η συνεργασία μεταξύ αυτών των χωρών τα τελευταία χρόνια στον τομέα της ενεργειακής ασφάλειας έχει ανοίξει τον δρόμο για ένα ευρύ περιφερειακό σχέδιο για την ασφάλεια και την οικονομική και ενεργειακή ατζέντα. Έφτασε η ώρα, οι ΗΠΑ να εμβαθύνουν αυτή τη συνεργασία και να χτίσουμε πάνω σε αυτή την εποικοδομητική πρόοδο των συμμάχων μας για να διασφαλίσουμε την ασφάλεια στην Ανατολική Μεσόγειο», σημείωσε χαρακτηριστικά.
Από την πλευρά του, ο γερουσιαστής Ρούμπιο τόνισε ότι η άρση του εμπάργκο όπλων στην Κύπρο και η επέκταση της εξωτερικής στρατιωτικής βοήθειας στην Ελλάδα συνιστούν μέρος μιας «συνολικής προσέγγισης για την σταθεροποίηση των βασικών μας περιφερειακών εταίρων».
Όσον αφορά την Τουρκία, το νομοσχέδιο ζητάει από την κυβέρνηση να εμποδίσει την μεταφορά των μαχητικών F-35, εφόσον η Άγκυρα συνεχίσει την υλοποίηση του σχεδιασμού της για την αγορά του ρωσικού συστήματος αεροπορικής άμυνας S-400. Μάλιστα, επισημαίνεται πως μια τέτοια εξέλιξη θα μπορούσε να οδηγήσει και στην γενικότερη επιβολή κυρώσεων εναντίον της Τουρκίας, καθώς κάτι τέτοιο προβλέπεται στο πλαίσιο του Νόμου Περί Αντιμετώπισης των Αντιπάλων της Αμερικής Μέσω Κυρώσεων (CAATSA). Υπενθυμίζεται ότι η κατασκευάστρια εταιρία των S-400, Almaz-Antey Air and Space Defense Corporation JSC, βρίσκεται υπό καθεστώς κυρώσεων μετά την απόφαση που έλαβε η αμερικανική κυβέρνηση στις 27 Οκτωβρίου 2017.
Συνολικά, ο Νόμος για την Εταιρική Σχέση Ασφάλειας και Ενέργειας στην Ανατολική Μεσόγειο του 2019:
- Αίρει την απαγόρευση πώλησης όπλων στην Κυπριακή Δημοκρατία
- Προβλέπεται ότι μέσα σε 90 ημέρες από την επικύρωση του, ο υπουργός Εξωτερικών θα πρέπει να υποβάλει λίστα στο Κογκρέσο με τον αριθμό των παραβιάσεων του ελληνικού εναέριου χώρου και της ΑΟΖ της Κυπριακής Δημοκρατίας
- Εγκρίνει το ποσό των 3 εκατομμυρίων δολαρίων για στρατιωτική βοήθεια προς την Ελλάδα μέσω του προγράμματος για τη «Χρηματοδότηση Ξένων Ενόπλων Δυνάμεων» (FMF)
- Εγκρίνει το ποσό των 2 εκατομμυρίων δολαρίων για την Ελλάδα και την Κύπρο μέσω του προγράμματος «Διεθνούς Στρατιωτικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης» (IMET)
- Αναφέρει ότι η ασφάλεια των εταίρων της Αμερικής όπως η Ελλάδα και η Κύπρος είναι σημαντική για τα συμφέροντα των ΗΠΑ.
- Χαρακτηρίζει την Ελλάδα ως πολύτιμο μέλος του ΝΑΤΟ και πυλώνα ασφαλείας στην Ανατολική Μεσόγειο
- Επιδιώκει την αμερικανική στήριξη στην τριμερή συνεργασία Ελλάδας, Κύπρου και Ισραήλ
- Προσθέτει ότι οι τέσσερις χώρες, Ελλάδα, Κύπρος, Ισραήλ και Αμερική αντιτίθενται σε οποιαδήποτε ενέργεια που θα ανατρέπει την σταθερότητα, θα παραβιάζει το διεθνές δίκαιο και της σχέσης καλής γειτονίας τόσο στην Ανατολική Μεσόγειο όσο και στο Αιγαίο.
Ακόμα, περιλαμβάνεται η «πιο ενεργή συμμετοχή των ΗΠΑ στην ενεργειακή διπλωματία της περιοχής», επαναδιατυπώνει τους «περιορισμούς στη μεταφορά των μαχητικών F-35 στην Τουρκία, καθώς και η παρακολούθηση της χρήσης αμερικανικών όπλων από την Τουρκία εναντίον των συμμάχων και των εταίρων της Ουάσινγκτον», και τονίζει πως παρακολουθεί τη ρωσική δραστηριότητα στην περιοχή.