Του Μιχάλη Λαγάνη
Πολύ ανησυχητικά είναι τα στοιχεία που δόθηκαν στη δημοσιότητα σχετικά με τις επιπτώσεις που έχει η πανδημία της Covid-19 στην προστασία των παιδικών δικαιωμάτων.
Σύμφωνα με την ετήσια έκθεση της διεθνούς ΜΚΟ Kids Rights, με έδρα στην Ολλανδία, τουλάχιστον 1,5 δισεκατομμύριο παιδιά σε όλο τον κόσμο βρίσκονται αντιμέτωπα με
● την πείνα,
● τη φτώχεια,
● την ελλιπή ιατροφαρμακευτική περίθαλψη,
● τη σωματική και σεξουαλική κακοποίηση – σε πολλές περιπτώσεις εντός του οικογενειακού περιβάλλοντος,
● την παράνομη παιδική εργασία,
● την εξώθηση στην πορνεία
● και τους περιορισμούς στην ελεύθερη πρόσβαση στην εκπαίδευση.
Η τρέχουσα κατάσταση είναι εξαιρετικά κακή στην πλειονότητα των «αναπτυσσόμενων» κρατών στην Αφρική, τη Λατινική Αμερική, τη νοτιοανατολική Ασία και τη Μέση Ανατολή.
Μάλιστα, σύμφωνα με την έκθεση, η οποία στηρίχθηκε σε στοιχεία που συγκεντρώθηκαν σε 188 χώρες, η πανδημία και οι καραντίνες που επιβλήθηκαν στην οικονομία σε παγκόσμια κλίμακα ουσιαστικά «πάγωσαν» και την οικονομική συνδρομή των διεθνών οργανισμών σε ανθρωπιστικές οργανώσεις για την ενίσχυση των αποστολών που εργάζονται πάνω στον τομέα της προστασίας των παιδιών σε όλο τον κόσμο.
Συνεπώς το πρώτο τετράμηνο του 2020 η κατάσταση έχει γίνει ακόμη πιο δύσκολη για τα εκατομμύρια παιδιά τα οποία βρίσκονται καθημερινά εκτεθειμένα σε κάθε μορφής κινδύνους.
Η άνευ προηγουμένου πίεση στην υγειονομική περίθαλψη έχει κλείσει τακτικά προγράμματα εμβολιασμού για ασθένειες όπως η πολιομυελίτιδα και η ιλαρά και θα προκαλέσει εκατοντάδες χιλιάδες επιπλέον βρεφικούς θανάτους.
Μέχρι στιγμής η αναστολή εκστρατειών ανοσοποίησης της ιλαράς σε τουλάχιστον 23 χώρες επηρεάζει περισσότερα από 78 εκατομμύρια παιδιά έως την ηλικία των 9 ετών. Επιπλέον, τα Ηνωμένα Έθνη εκτιμούν ότι επιπλέον 42 έως 66 εκατομμύρια παιδιά θα μπορούσαν να πέσουν σε ακραία φτώχεια ως αποτέλεσμα της κρίσης φέτος.
Κίνδυνοι για τα δικαιώματα
Στην Kids Rights Index 2020 η Ισλανδία κατατάσσεται πρώτη ως η χώρα όπου τα δικαιώματα των παιδιών διασφαλίζονται καλύτερα, ακολουθούμενη από την Ελβετία και τη Φινλανδία. Οι χώρες λαμβάνουν βαθμολογίες σε πέντε τομείς, όπως «εκπαίδευση», «προστασία» και «περιβάλλον που επιτρέπει τα δικαιώματα των παιδιών».
Η παράσταση στην τελευταία κατηγορία βασίζεται στις Συμπερασματικές Παρατηρήσεις που ενέκρινε η Επιτροπή των Ηνωμένων Εθνών για τα Δικαιώματα του Παιδιού (CRC). Το Τσαντ, το Αφγανιστάν και η Σιέρα Λεόνε βρίσκονται στο κάτω μέρος του δείκτη 2020.
Υπάρχουν επίσης σημαντικές ανησυχίες σχετικά με τον αντίκτυπο της επίμονης αστάθειας σε χώρες όπως η Συρία και η Βενεζουέλα σχετικά με την ευημερία των παιδιών. Ωστόσο το ότι η Συρία έχει καταβάλει προσπάθειες για να εμφανιστεί μπροστά στην CRC είναι αξιοσημείωτη.
Μέτρια η εικόνα της Ελλάδας
Παρά τις σαφώς καλύτερες συνθήκες διαβίωσης και ασφάλειας των παιδιών στα ανεπτυγμένα κράτη του πλανήτη, υπάρχουν χώρες και στην Ευρώπη που θα μπορούσαν να έχουν πάει καλύτερα όσον αφορά στην προστασία των δικαιωμάτων του παιδιού.
Σε αυτές, σύμφωνα με τα στοιχεία στην έκθεση της οργάνωσης Kids Rights, συμπεριλαμβάνεται και η Ελλάδα. Η χώρα καταλαμβάνει την 40ή θέση σε σύνολο 188 χωρών παγκοσμίως, πολύ πιο πίσω στην κατάταξη από τους περισσότερους «εταίρους» της στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Συγκεκριμένα κατά την έρευνα μελετήθηκαν οι συνθήκες στις οποίες μεγαλώνει ένα παιδί σε πέντε κατηγορίες. Αυτές είναι το δικαίωμα στη ζωή, στην υγεία, στην εκπαίδευση, η προστασία στο ενδοοικογενειακό και κοινωνικό περιβάλλον και η ενίσχυση των κοινωνικών προγραμμάτων στήριξης των παιδιών.
Ειδικά σε αυτή την τελευταία κατηγορία, των χρημάτων που δαπανά το κράτος για τα παιδιά, η Ελλάδα καταλαμβάνει τη διόλου κολακευτική 138η θέση στην κατάταξη.
Στις υπόλοιπες τέσσερις κατηγορίες, σε σύνολο 188 κρατών, η Ελλάδα κατατάσσεται 17η στην προστασία της ζωής των παιδιών, 9η στη σωματική και ψυχική υγεία, 13η στην ομαλή πρόσβαση στην εκπαίδευση και 20ή στη διασφάλιση της προστασίας και των δικαιωμάτων.
Η καλύτερη χώρα για να ζήσει και να μεγαλώσει ένα παιδί, σύμφωνα με την έκθεση της Kids Rights, είναι η Ισλανδία. Την πρώτη δεκάδα συμπληρώνουν κατά σειρά οι Ελβετία, Φινλανδία, Σουηδία, Γερμανία, Ολλανδία, Σλοβενία, Ταϊλάνδη, Γαλλία και Δανία.