Εφιάλτης στη Μεσόγειο λόγω της κλιματικής αλλαγής φαίνεται να “ζωντανεύει” σε βάθος το πολύ μιας 20ετίας από τώρα, ως προς την παραγωγή του ελαιολάδου αλλά και άλλων προϊόντων, που οι καλλιέργειές τους είναι απαιτητικές σε νερό, με την Κρήτη και γενικότερα τη χώρα μας να φτάνει στο σημείο, αν δε ληφθεί μέριμνα από την Πολιτεία και την Ε.Ε., να εισάγει ελαιόλαδο ακόμα και από την Κίνα, που σήμερα αποτελεί μια ανερχόμενη δύναμη στον ελαιοπαραγωγικό τομέα, και όχι μόνο.
Το σενάριο αυτό υποστηρίζουν άνθρωποι-γνώστες της κατάστασης που μιλούν στο neakriti.gr, σκιαγραφώντας μία κατάσταση μελλοντικής εγκατάλειψης του κρητικού ελαιώνα, αν δε στηριχθούν οι χιλιάδες παραγωγοί, τόσο σε θέματα επιδοτήσεων όσο και σε έργα υποδομών, για να μπορέσουν να συνεχίσουν να παράγουν!
Είναι χαρακτηριστικά τα στοιχεία που δημοσιεύει στην “ΑΓΡΟΕΚΦΡΑΣΗ” ο πρόεδρος της Εθνικής Διεπαγγελματικής Οργάνωσης Ελαιολάδου (ΕΔΟΕ) Μανόλης Γιαννούλης, σύμφωνα με τα οποία οι ιδιοκτήτες των ελαιοδέντρων στην Ελλάδα υπολογίζονται σε 300.000.
Σε περίπου 300.000 υπολογίζονται οι ιδιοκτήτες ελαιοδέντρων στην Ελλάδα, σύμφωνα με επίσημα στοιχεία του κράτους, όπως ανέφερε ο Μανόλης Γιαννούλης.
«Οι ιδιοκτήτες ελαιοδέντρων στη χώρα μας χωρίζονται σε τρεις κατηγορίες. Η πρώτη και κύρια αφορά τους κατά κύριο επάγγελμα αγρότες, οι οποίοι βιοπορίζονται από το ελαιόλαδο και είναι πάνω από 150.000.
Η δεύτερη αφορά συγγενείς κατόχων ελαιοδέντρων, συνήθως της επόμενης γενιάς, οι οποίοι έχουν κληρονομήσει γη με ελαιόδεντρα και συχνά κατοικούν μακριά από τον τόπο της καλλιέργειας, οπότε χρειάζονται συνεχή βοήθεια στη φροντίδα των δέντρων. Η τρίτη κατηγορία αφορά κατόχους μικρού αριθμού ελαιοδέντρων, από 40 έως 100 ρίζες, οι οποίοι προορίζουν τη σοδειά τους κυρίως για ιδιοκατανάλωση.
«Αν δε στηριχτεί ο ελαιοκομικός τομέας της Κρήτης, χιλιάδες θα είναι οι ελαιοπαραγωγοί της Κρήτης που θα αναγκαστούν να εγκαταλείψουν τις ελιές τους, γιατί δε θα μπορούν πια να ανταπεξέλθουν στο αυξημένο κόστος παραγωγής», λέει χαρακτηριστικά στο neakriti.gr ο παλαίμαχος αγροτοσυνεταιριστής από τις Δαφνές Ναπολέων Λουκαδάκης.
«Ήδη στη Μεσαρά σήμερα η κατάσταση είναι δραματική. Η ξηρασία που πλήττει το νησί μας είναι τρομακτική. Μην ξεχνάμε καύσωνες όπως αυτόν που βιώσαμε πέρυσι, όταν η θερμοκρασία είχε φτάσει στον Σίβα τους 46,7 βαθμούς Κελσίου», λέει χαρακτηριστικά ο κ. Λουκαδάκης.
Ο ίδιος τονίζει την ανάγκη, πέρα από τις αλλαγές της ΚΑΠ στην κατεύθυνση της ουσιαστικής στήριξης των ελαιοπαραγωγών και των αμπελουργών, να αλλάξει την πολιτική του και ο ΕΛΓΑ και να καλύπτει τις ζημιές που οφείλονται στην κλιματική αλλαγή.
«Στα επόμενα χρόνια, λόγω της κλιματική αλλαγής, μπορεί να φτάσει η Μεσόγειος κι εμείς ως χώρα να φέρνουμε λάδια από τρίτες χώρες. Μία τέτοια είναι η βόρεια Κίνα, που βρίσκεται στον ίδιο παράλληλο με μας και είναι μια ανερχόμενη δύναμη στον τομέα του ελαιολάδου», λέει χαρακτηριστικά ο Ναπολέων Λουκαδάκης.
Σύμφωνα με τον ίδιο, ανερχόμενες χώρες στον τομέα του ελαιολάδου είναι επίσης η Τουρκία, το Μαρόκο, η Τυνησία, η Αίγυπτος και άλλες. «Η ελαιοκαλλιέργεια στη χώρα μας λόγω της ξηρασίας κινδυνεύει. Όπως κινδυνεύει και γενικότερα στις χώρες της Μεσογείου.
Και αυτό παρά τις “χρυσές” τιμές του ελαιολάδου», σύμφωνα με τον κ. Λουκαδάκη.
«Δε θα είναι για πάντα υψηλές οι τιμές του προϊόντος. Αυτό είναι το μόνο σίγουρο», καταλήγει.
«Εφιάλτης για όλη τη Μεσόγειο»
«Αν συμβεί αυτό, θα είναι για όλη τη Μεσόγειο. Και δε θα είναι μόνο για το ελαιόλαδο, αλλά και για άλλα προϊόντα», λέει από την πλευρά του, ο νέος πρόεδρος του Συνδέσμου Ελαιοκομικών Δήμων Κρήτης και δήμαρχος Πλατανιά Γιάννης Μαλανδράκης.
«Ήδη σήμερα βλέπουμε χιλιάδες στρέμματα παλιών ελαιώνων της Κρήτης να είναι εγκαταλελειμμένοι. Και ποιες είναι ήδη οι επιπτώσεις που υπάρχουν;
Έχουμε την περιβαλλοντική υποβάθμιση. Το δεύτερο είναι ότι μαζεύεται εκεί όλος ο δάκος και ο παραγωγός δίπλα που έχει την καλλιέργειά του ψεκάζει χωρίς να μπορεί να τον καταπολεμήσει, διότι ο δάκος στην εγκαταλελειμμένη καλλιέργεια έχει φωλιά. Τρίτον, είναι εστία για πιθανή πυρκαγιά. Όποια είναι εγκαταλελειμμένα, αντιλαμβάνεστε ότι πολύ εύκολα μπορεί να έχουμε εκεί μία ανάφλεξη. Και το τελευταίο είναι ότι έχουμε οικονομική απώλεια λόγω του προϊόντος που χάνουμε», σύμφωνα με τον πρόεδρο του ΣΕΔΗΚ.
Σύμφωνα με τον ίδιο, η Ελλάδα από μόνη της είναι δύσκολο να φτάσει στην κατάσταση να χρειάζεται λάδι από την Κίνα. Αλλά αν το κάνει αυτό, θα ισχύει και για τις άλλες χώρες της Μεσογείου.
«Εκτός από την Κίνα, ανερχόμενες δυνάμεις στην παραγωγή του ελαιολάδου είναι το Μαρόκο, η Τυνησία, το Ισραήλ, που το βλέπουμε συνέχεια να προχωρά σε καινοτομίες. Αυτό δείχνει την αξία της ελαιοκαλλιέργειας. Δεν μπορεί να βλέπουμε να φυτεύουν η Κίνα, το Ισραήλ και η Σαχάρα, κι εμείς που έχουμε το μεσογειακό αυτό προϊόν, που είναι η ελιά, εδώ και 5.000 χρόνια να το απομειώνουμε και περιβαλλοντικά και οικονομικά. Αυτό έχει σημασία. Δεν μπορεί, δηλαδή, η υφήλιος να προσέχει κι εμείς να μην προσέχουμε», τονίζει κατηγορηματικά ο νέος πρόεδρος του Συνδέσμου Ελαιοκομικών Δήμων Κρήτης, δήμαρχος Πλατανιά Γιάννης Μαλανδράκης.
Και συνεχίζει: «Άρα αυτό μπορεί να είναι στο μέλλον κάτι συνολικό. Γι’ αυτό εμείς λέμε ότι θα πρέπει να γίνουν μεγάλα έργα σε ό,τι αφορά τον τομέα της άρδευσης. Ώστε να έχουμε μεγάλους αποταμιευτήρες, που μπορεί να είναι φράγματα. Μπορεί να είναι λιμνοδεξαμενές, που θα μπορούν να χρησιμοποιούνται κατά την περίοδο της ξηρασίας και να μη χάνεται αυτό το περίσσευμα νερού που υπάρχει στην περίοδο του χειμώνα».
Ξεσηκωμός για την Κοινή Αγροτική Πολιτική
Τόσο ο ΣΕΔΗΚ όσο και η Περιφέρεια Κρήτης βρίσκονται σε στάδιο ξεσηκωμού και εγρήγορσης, ενόψει των όποιων αλλαγών στη νέα Κοινή Αγροτική Πολιτική, ζητώντας ουσιαστική στήριξη του ελαιοκομικού τομέα της Κρήτης και γενικότερα της χώρας μας. Εξάλλου, η Περιφέρεια Κρήτης βάζει και το θέμα του αμπελουργικού τομέα, ζητώντας να ενταχθεί και η κρητική σταφίδα στις συνδεδεμένες ενισχύσεις, όπως ισχύει και με την κορινθιακή.
Μιλώντας στο neakriti.gr και για τα ζητήματα αυτά, ο πρόεδρος του ΣΕΔΗΚ Γιάννης Μαλανδράκης είναι κατηγορηματικός:
«Έχουμε ζητήσει συνάντηση με τον κ. Αυγενάκη, που αναμένεται να την κάνουμε σύντομα. Θα θέσουμε θέματα, όπως ότι υπάρχουν κάποια σκαλοπάτια, όπου οι μεν μικροί, που είναι κάτω των 4 στρεμμάτων, δε δικαιούνται καθόλου να λάβουν επιδότηση. Συν ότι η ελιά ως ελιά έχει μπει σε μια διαδικασία χαρακτηρισμού δεντρώδους καλλιέργειας και δεν υπάρχει μια κατηγορία ελαιοκομίας. Δηλαδή μια διακριτή περιφερειακή αγρονομική περιφέρεια.
Με αποτέλεσμα η επιδότηση ανά στρέμμα στην ελιά να προσεγγίζει σχεδόν την επιδότηση ανά στρέμμα των βοσκοτόπων. Αυτό δημιουργεί μεγάλες αγκυλώσεις στη χώρα μας. Που πιθανότητα να οδηγήσει σε αυτό που λέει ο κ. Γιαννούλης, ότι κάποιοι θα εξαναγκαστούν εκ των πραγμάτων να μεταβιβάσουν τα ελαιοκομικά τους δικαιώματα, γιατί δε θα μπορούν να ανταποκριθούν σε αυτό το πλαίσιο που θα έχει διαμορφωθεί. Αυτός λοιπόν είναι και ο ρόλος της ελληνικής Πολιτείας. Να πάρει μια στρατηγική απόφαση, τι ακριβώς θέλει»…
Όπως διευκρινίζει ο πρόεδρος του ΣΕΔΗΚ Γιάννης Μαλανδράκης, «εμείς δεν μπαίνουμε καθόλου σε θέματα τιμών επιδοτήσεων. Εμείς λέμε πως η ελαιοκαλλιέργεια δεν είναι μόνο στην Κρήτη. Το ελαιόλαδο είναι ένα εθνικό προϊόν. Δεν μπορεί λοιπόν η ελαιοκαλλιέργεια να αντιμετωπίζεται όπως οποιοδήποτε άλλο προϊόν. Εμείς όμως βάζουμε και θέμα για ελαιώνες διατηρητέους, που το ζητάμε.
Δεν μπορούμε δηλαδή να λέμε σήμερα ότι ένα φυσικό δάσος όπως είναι οι ελαιώνες – πρόκειται για ιστορικούς ελαιώνες – και να μην υπάρχει γι’ αυτούς καμία πρόνοια για να προστατευτούν ως περιβάλλον και όχι απλά ως καλλιέργειες που παράγουν ένα αγροτικό προϊόν. Ενώ σε άλλες χώρες όπως είναι η Ισπανία και η Πορτογαλία, που δεν έχουν αυτούς τους ελαιώνες που έχουμε εμείς, τους ιστορικούς, έχουν αρχίσει και στρέφονται εκεί».
Να υπενθυμίσουμε ότι στις πρόσφατες αλλαγές στη διοίκηση του ΣΕΔΗΚ ο κ. Μαλανδράκης, που διαδέχτηκε τον δήμαρχο Ρεθύμνου Γιώργη Μαρινάκη και νέο πρόεδρο της ΠΕΔ Κρήτης, είχε τονίσει ότι η επόμενη μέρα του ΣΕΔΗΚ θα πρέπει να τον βρει με προγραμματικές συνεργασίες και στρατηγικό σχεδιασμό με την Περιφέρεια Κρήτης και με τα επιστημονικά και ερευνητικά ιδρύματα του νησιού, καθώς επίσης και με επιστημονικούς φορείς, όπως είναι το ΓΕΩΤΕΕ.
Η διάσωση της πολιτιστικής κληρονομιάς της ελαιοκομίας είναι ένας από τους άξονες των προτεραιοτήτων της οριζόντιας πολιτικής που θα ακολουθηθεί.
Συγχρόνως, όμως, τόνισε ότι «πρέπει να υπάρξει συνεργασία του ΣΕΔΗΚ με τους συνεταιρισμούς και τις ομάδες παραγωγών σε θέματα σχετικά με την προβολή και διάθεση του προϊόντος τους στην ευρύτερη αγορά».
Παράλληλα, όπως είπε, «πρέπει να υπάρξει μία πρόταση προς το υπουργείο αναφορικά με τις δενδρώδεις καλλιέργειες, την οποία θα πρέπει να την ενστερνιστεί καταρχήν το ίδιο και στη συνέχεια να την προτείνει σαν εθνική πολιτική σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης». Παραμένει ως απλό μέλος στη διοίκηση του ΣΕΔΗΚ ο απερχόμενος πρόεδρος Γιώργης Μαρινάκης.
Θα είναι “ανάσα”
Στο μεταξύ, να υπενθυμίσουμε αποκαλυπτικά στοιχεία που έδωσε στο neakriti.gr ο πρόεδρος της ΕΘΕΑΣ-Μ. Συνεταιρισμών Μύρων Χιλετζάκης, σύμφωνα με τα οποία η μεγαλύτερη πλειοψηφία των παραγωγών της χώρας ανήκει στην κατηγορία των μικροκαλλιεργητών. Και ως εκ τούτου θα είναι ανάσα η απλοποίηση της ΚΑΠ, αν και εφόσον γίνει και ισχύσει από του χρόνου.
«Μέχρι 500 ευρώ επιδότηση παίρνουν 96.412 παραγωγοί. Και αυτό αφορά το 15,74% των παραγωγών της χώρας. Από 500 ευρώ και μέχρι 1.250 ευρώ παίρνουν 182.847 παραγωγοί. Δηλαδή 29,86%. Επομένως, το 1/3 των ενισχύσεων της χώρας μας το παίρνουν παραγωγοί από 500 μέχρι και 1.250 ευρώ επιδότηση. Δηλαδή, είναι οι μικροκαλλιεργητές. Από 2.000 ευρώ μέχρι και 5.000 ευρώ επιδότηση παίρνουν 136.013 παραγωγοί, που είναι το 22,21%. Και από 5.000 έως και 10.000 ευρώ επιδότηση λαμβάνουν 65.676 παραγωγοί, που είναι το 10,72%. Και από 10.000 μέχρι και 20.000 ευρώ λαμβάνουν 32.062 παραγωγοί, που είναι το 5,24%».
Νέα ΚΑΠ: Η κινητοποίηση της Περιφέρειας Κρήτης για ελιές και αμπέλια
“Επί ποδός” βρίσκεται και η Περιφέρεια Κρήτης. Όπως δήλωσε στο neakriti.gr ο αντιπεριφερειάρχης Αγροτικής Οικονομίας Σταύρος Τζεδάκης, με αγωνία αναμένονται οι εξελίξεις της επόμενης συνεδρίασης του Συμβουλίου Υπουργών Γεωργίας της Ε.Ε. τέλη Απριλίου, αφού θα είναι η τελευταία συνεδρίαση πριν από τις ευρωεκλογές.
«Θα περιμένουμε να δούμε κατά πόσον θα υπάρξει ευελιξία, ώστε να διορθωθούν κάποια πράγματα ως προς τη νέα ΚΑΠ. Οι διεκδικήσεις μας έχουν όμως να κάνουν και με τη μεταφορά πόρων από χρόνο σε χρόνο. Από τον Πυλώνα 1 στον Πυλώνα 2. Είναι αυτά που ζητάει και η ελληνική πλευρά. Είναι προφανές ότι στηρίζουμε αυτά που αναφέρει το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης της χώρας μας», λέει χαρακτηριστικά ο αρμόδιος αντιπεριφερειάρχης. Όμως προσθέτει ότι η Περιφέρεια Κρήτης βάζει και ζητήματα αύξησης της επιδότησης στις δεντρώδεις καλλιέργειες, που στην Κρήτη πρόκειται για τις ελιές και για τα αμπέλια.
«Η ελαιοκαλλιέργεια είναι διαχρονικά ριγμένη από τις επιδοτήσεις. Και πρέπει να στηριχθεί και η βασική της ενίσχυση, γιατί έχει μειωθεί πάρα πολύ, και να υπάρξει και επιπλέον Οικολογικό Σχήμα. Γιατί η ελαιοκομία είναι μια δεντρώδης καλλιέργεια, η οποία βοηθάει σε πάρα πολλά πράγματα. Φρενάρει την κλιματική αλλαγή. Ένα απέραντο δάσος είναι οι ελαιώνες μας, που βοηθούν στη μη διάβρωση του εδάφους. Στην αποθήκευση του άνθρακα. Άρα ας μπει ένα επιπλέον Οικολογικό Σχήμα, που να αφορά την περιβαλλοντική διάσταση του ελαιώνα», λέει στην εφημερίδα μας ο αντιπεριφερειάρχης Αγροτικής Οικονομίας Σταύρος Τζεδάκης.
«Δεν μπορεί να παίρνει 27 ευρώ το στρέμμα η ελαιοκαλλιέργεια και να παίρνουν 21 ευρώ οι αροτραίες μονοετείς καλλιέργειες», λέει χαρακτηριστικά.
Για τον τομέα της αμπελουργίας, τονίζει: «Εμείς ζητάμε να μπει και η κρητική σταφίδα στη συνδεδεμένη ενίσχυση. Δε γίνεται να μπαίνει μόνο η κορινθιακή και μένει η σουλτανίνα μας έξω».
Αναφορικά με τα βασικά ζητήματα που έχουν να κάνουν με την ευελιξία που απαιτείται να διατεθεί το 2% για τυχόν φυσικές καταστροφές που θα έχουν συνέπειες στον αγροτικό κόσμο, ο Σταύρος Τζεδάκης λέει πως αυτό που ζητείται είναι να χρησιμοποιηθούν αυτά τα χρήματα, προκειμένου να βοηθηθούν οι αγρότες. Είναι κάτι, πάντως, που δεν έγινε δεκτό και είναι ένα πολύ σοβαρό ζήτημα.
Καταλήγοντας, ο Σταύρος Τζεδάκης βάζει και άλλα θέματα, όπως την ανάγκη να στραφούμε παράλληλα σε εναλλακτικές καλλιέργειες, με μικρότερες απαιτήσεις σε νερό, πριν βρεθούμε σε αδιέξοδα χωρίς τέλος.