Με μια ηχηρή παρέμβαση στην γκρίζα αγορά ομοιοπαθητικών σκευασμάτων, η αμερικανική κυβέρνηση απαιτεί από τους παρασκευαστές να προσκομίζουν στοιχεία για την αποτελεσματικότητα των προϊόντων τους, αλλιώς θα πρέπει να προειδοποιούν στις συσκευασίες ότι δεν υπάρχουν επιστημονικές ενδείξεις για οφέλη στην υγεία.
Η νομοθεσία των ΗΠΑ και των περισσότερων άλλων χωρών δεν θεωρεί τα ομοιοπαθητικά προϊόντα «φάρμακα» για τα οποία απαιτούνται κλινικές μελέτες και άδειες κυκλοφορίας. Στην αμερικανική αγορά, τα σκευάσματα αυτά κυκλοφορούν με την ένδειξη ότι δεν έχουν λάβει έγκριση από την ομοσπονδιακή Υπηρεσία Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA).
Η παρέμβαση της Ομοσπονδιακής Επιτροπής Εμπορίου
Το θέμα αφορά ωστόσο και την Ομοσπονδιακή Επιτροπή Εμπορίου (FTC), η οποία ξεκαθαρίζει σε νέα έκθεσή της ότι οι ισχυρισμοί για τα ομοιοπαθητικά σκευάσματα πρέπει να συμμορφώνονται «με τα ίδια στάνταρτ που ισχύουν για άλλα προϊόντα με ισχυρισμούς για οφέλη στην υγεία».
Όπως εξηγεί ανακοίνωση της FTC που συνοδεύει την έκθεση, εφόσον οι παρασκευαστές αδυνατούν να προσκομίσουν στοιχεία για την αποτελεσματικότητα των προϊόντων τους, οι συσκευασίες των σκευασμάτων θα πρέπει να ξεκαθαρίζουν ότι:
- Δεν υπάρχουν επιστημονικές ενδείξεις που στηρίζουν τους ισχυρισμούς για τα οφέλη της ομοιοπαθητικής στην υγεία
- Οι ισχυρισμοί της ομοιοπαθητικής βασίζονται μόνον σε θεωρίες του 18ου αιώνα οι οποίες δεν γίνονται αποδεκτές από τους ειδικούς της σύγχρονης ιατρικής.
Αντίθετα από ό,τι πιστεύουν πολλοί, η ομοιοπαθητική δεν είναι παραδοσιακή θεραπεία. Δημιουργήθηκε το 1796 από τον γερμανό γιατρό Σάμιουελ Χάνεμαν βάσει του δόγματος ότι «το όμοιο θεραπεύει το όμοιο», δηλαδή ότι μια ουσία που προκαλεί συμπτώματα σε υγιείς ανθρώπους μπορεί να θεραπεύσει αυτά τα συμπτώματα σε άρρωστους ανθρώπους.
Επιπλέον, οι ουσίες που χρησιμοποιούνται ως ομοιοπαθητικά «φάρμακα» είναι συνήθως τόσο αραιωμένες ώστε το τελικό σκεύασμα μπορεί να μην περιέχει ούτε ένα μόριο δραστικής ουσίας -οι ομοιοπαθητικοί θεραπευτές πιστεύουν το σκέτο νεράκι που απομένει διατηρεί την «ανάμνηση» της δραστικής ουσίας, κάτι που έρχεται σε σύγκρουση με τη χημεία και τη φυσική.
«Μιλώντας γενικά, οι ισχυρισμοί των ομοιοπαθητικών προϊόντων δεν βασίζονται σε σύγχρονες επιστημονικές μεθόδους και δεν γίνονται αποδεκτοί από τους ειδικούς της σύγχρονης ιατρικής. Παρόλα αυτά, η ομοιοπαθητική έχει πολλούς πιστούς» αναφέρει η FTC στην ανακοίνωσή της.
Πράγματι, οι Αμερικανοί ξοδεύουν γύρω στα 3 δισεκατομμύρια δολάρια το χρόνο σε ομοιοπαθητικές θεραπείες, σύμφωνα με στοιχεία της αμερικανικής κυβέρνησης για το έτος 2007.
«Επίσημες» αντιδράσεις και στην Αυστραλία
Λόγω της μεγάλης δημοφιλίας της ομοιοπαθητικής, το θέμα έχει απασχολήσει τις αρχές κι άλλων χωρών όπως η Αυστραλία. Το Εθνικό Συμβούλιο Υγείας και Ιατρικής της χώρας επανεξέτασε τη διαθέσιμη βιβλιογραφία χωρίς να βρει πειστικές ενδείξεις αποτελεσματικότητας, και προειδοποίησε το 2015 ότι «οι άνθρωποι που επιλέγουν την ομοιοπαθητική ενδέχεται να θέσουν την υγεία τους σε κίνδυνο αν απορρίψουν ή αναβάλλουν θεραπείες για τις οποίες υπάρχουν επαρκή στοιχεία ασφάλειας και αποτελεσματικότητας».
Σχολιάζοντας την ανακοίνωση του Συμβουλίου, ο δρ Κεν Χάρβεϊ, αυστραλός ειδικός σε θέματα πολιτικής φαρμάκων, επεσήμανε τότε στην εφημερίδα Guardian ότι η χρήση ομοιοπαθητικής μειώθηκε στη Βρετανία μετά το 2010, όταν δημοσιεύτηκε έκθεση της Βουλής των Κοινοτήτων που έδειχνε ότι η ομοιοπαθητική είναι αναποτελεσματική.
Παραμένει άγνωστο αν η παρέμβαση της αμερικανικής FTC θα επηρεάσει τις πωλήσεις προϊόντων ομοιοπαθητικής. Σχολιάζοντας το θέμα στο Slate, ο Άλαν Λεβίνοβιτζ,επίκουρος καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Τζέιμς Μάντισον, επισημαίνει ότι τα προειδοποιητικά μηνύματα στις συσκευασίες σπάνια αποθαρρύνουν τους αγοραστές, και προειδοποιεί ότι τα νέα μηνύματα στα ομοιοπαθητικά προϊόντα ίσως ενισχύσουν την καχυποψία στη σύγχρονη ιατρική.
Σε κάθε περίπτωση, όμως, οι παραπλανητικοί ισχυρισμοί στο μάρκετινγκ δεν μπορεί να γίνονται αποδεκτοί.