Μισό αιώνα μετά την κατάρρευση της δικτατορίας, οι μνήμες της αντιδικτατορικής πάλης ζωντανεύουν απόψε στο Ηράκλειο, μέσα από την παρουσίαση του νέου συγγραφικού έργου της Νάντιας Βαλαβάνη. Το βιβλίο «Θ.N. – Ένα χρονικό για “τα παιδιά του Φλεβάρη” μισόν αιώνα αργότερα», που κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Τόπος, αποτελεί μια βιωματική κατάθεση για τα γεγονότα που σημάδεψαν τη δύση του καθεστώτος, φέρνοντας στο φως άγνωστες πτυχές της ιστορίας μέσα από σπάνια τεκμήρια.

Η εκδήλωση θα πραγματοποιηθεί σήμερα, Τετάρτη 17 Δεκεμβρίου 2025, στις 19:00, στην αίθουσα «Μανόλης Καρέλλης» (κτήριο Ανδρόγεω, 2ος όροφος), αποτελώντας μια ευκαιρία αναστοχασμού πάνω στη διαχρονική σημασία της αντίστασης και της ιστορικής μνήμης.

Ένα πάνελ ιστορικής και πολιτικής αναφοράς

Για το βιβλίο και την εποχή θα συνομιλήσουν πρόσωπα με βαθιά γνώση της ιστορικής περιόδου και της πολιτικής διαδρομής του τόπου. Στο πάνελ των ομιλητών συμμετέχουν ο Αλέκος Αλαβάνος, οικονομολόγος και πρώην βουλευτής Ηρακλείου, ο Σπύρος Δημανόπουλος, μεταδιδακτορικός ερευνητής Σύγχρονης Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο Κρήτης (ΓΑΚ Ηρακλείου), ο αρχιτέκτονας Στέφανος Πάντος-Κίκκος και ο φοροτεχνικός Θύμιος Βαφειάς.

Τον συντονισμό της συζήτησης, στην οποία θα συμμετάσχει ενεργά και η συγγραφέας, έχει αναλάβει ο δημοσιογράφος Μάριος Διονέλλης. Η παρουσίαση θα εμπλουτιστεί με την ανάγνωση αποσπασμάτων από τον σκηνοθέτη και πρώην Καλλιτεχνικό Διευθυντή του Φεστιβάλ Δήμου Ηρακλείου, Γιώργο Αντωνάκη, καθώς και από την ψυχολόγο και εικαστικό Τερέζα Βαλαβάνη.

Μαρτυρία απέναντι στη λήθη

Στον πρώτο τόμο του δίτομου αυτού έργου, η Νάντια Βαλαβάνη επιστρέφει στο παρελθόν μέσα από τη ματιά της 19χρονης τότε φοιτήτριας. Το βιβλίο καταγράφει τους πεντέμισι μήνες σκληρής δοκιμασίας, από τις 14 Φεβρουαρίου έως τις 26 Ιουλίου 1974. Περιγράφει την περίοδο της ανάκρισης και των βασανιστηρίων που υπέστησαν εκατοντάδες νέοι στο κτίριο της Ασφάλειας στη Μεσογείων, αλλά και την εμπειρία της προφυλάκισής της στις φυλακές Κορυδαλλού, μαζί με άλλες δέκα νεαρές πολιτικές κρατούμενες.

Κεντρικός άξονας της αφήγησης είναι μια βιωματική συνέντευξη που παραχώρησε η συγγραφέας στην πρώην συγκρατούμενή της, ιατρό Αγγελική Σωτήρη, με αφορμή τα 30 χρόνια από τα γεγονότα του Φλεβάρη. Το υλικό αυτό επανεξετάστηκε και συμπληρώθηκε είκοσι χρόνια αργότερα, συνθέτοντας ένα ολοκληρωμένο ιστορικό τεκμήριο που αντιπαρατίθεται στην προσπάθεια αναθεώρησης της Ιστορίας και στη λήθη που απειλεί τις νεότερες γενιές.

Έρευνα σε «δύσκολες» πηγές

Πέρα από την προσωπική μαρτυρία, το έργο διακρίνεται για την ενδελεχή ιστορική του τεκμηρίωση. Η συγγραφέας αξιοποίησε πλήθος αρχειακών πηγών, πολλές από τις οποίες έρχονται για πρώτη φορά στο φως ή είναι δυσπρόσιτες. Μεταξύ αυτών περιλαμβάνονται:

• Ο ατομικός «φάκελος» της Γενικής Ασφάλειας για τη Νάντια Βαλαβάνη (1974-1981), ένας από τους μόλις 2.110 που διασώθηκαν από την μαζική καταστροφή φακέλων το 1989.

• Η Δικογραφία του Έκτακτου Στρατοδικείου Αθηνών που αφορούσε «τα παιδιά του Φλεβάρη».

• Διπλωματικά έγγραφα της Βρετανικής Πρεσβείας και του Foreign Office, καθώς και αρχεία της «League for Democracy in Greece».

• Προφορικές μαρτυρίες ανθρώπων που μέχρι σήμερα δεν είχαν μιλήσει για τα βιώματά τους.

Το βιβλίο, συνδέοντας το χθες με το σήμερα, επιχειρεί να αναδείξει τη διαχρονική αξία της νεανικής αντίστασης και του αγώνα για κοινωνική αλλαγή. Μια ανάγκη που, όπως σημειώνει η συγγραφέας, παραμένει επιτακτική σε μια εποχή κλιματικής κρίσης, τεχνολογικών μετασχηματισμών και γεωπολιτικής αστάθειας, όπως αυτή αποτυπώνεται στα τρέχοντα γεγονότα στη Γάζα.