Ο κίνδυνος άνοιας εμφανίζει διαχρονικά σταθερή πτωτική τάση κατά τα τελευταία 25 χρόνια στην Ευρώπη και στις ΗΠΑ, αν και σε άλλα μέρη του κόσμου όπως η Ασία και η Ν. Αμερική η τάση είναι ανοδική, σύμφωνα με μια νέα επιστημονική μελέτη.
Παρά την έλλειψη αποτελεσματικής θεραπείας, η επιδημία της άνοιας φαίνεται να υποχωρεί σε αρκετές ανεπτυγμένες χώρες, σύμφωνα με την απρόσμενα αισιόδοξη εικόνα της νέας έρευνας, η οποία έρχεται σε αντίθεση με την ευρέως διαδεδομένη αντίληψη για ασταμάτητο «τσουνάμι» περιστατικών Αλτσχάιμερ και άλλων μορφών άνοιας.
Οι ερευνητές του Πανεπιστημίου Χάρβαρντ, με επικεφαλής τον καθηγητή Άλμπερτ Χόφμαν, πρόεδρο του Τμήματος Επιδημιολογίας της Σχολής Δημόσιας Υγείας, οι οποίοι έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό «Neurology» της Αμερικανικής Ακαδημίας Νευρολογίας, σύμφωνα με τους «Τάιμς της Νέας Υόρκης», αξιολόγησαν στοιχεία από επτά μεγάλες έρευνες, που αφορούσαν συνολικά 49.202 άτομα άνω των 65 ετών, σε βάθος τουλάχιστον 15ετίας (οι 4.253 ή 8.6% εμφάνισαν άνοια σε αυτό το διάστημα).
Η νέα μελέτη κατέληξε στο συμπέρασμα ότι ο κίνδυνος ενός ανθρώπου να εμφανίσει άνοια μειώνεται με ρυθμό 13% ανά δεκαετία. Έτσι, είναι σήμερα 13% μικρότερος από ό,τι ήταν το 2010, ενώ ο κίνδυνος εμφάνισης Αλτσχάιμερ μειώνεται με ρυθμό 16% ανά δεκαετία. Το 1995 ένας 75χρονος είχε περίπου 25% πιθανότητα να πάθει άνοια στη διάρκεια της υπόλοιπης ζωής του, ενώ σήμερα η πιθανότητα έχει μειωθεί στο 18%.
Αν αυτή η θετική τάση συνεχιστεί, η μελέτη εκτιμά ότι σε μερικά χρόνια θα υπάρχουν 15 εκατομμύρια λιγότεροι άνθρωποι με άνοια στην Ευρώπη και στις ΗΠΑ σε σχέση με σήμερα. Οι ερευνητές διευκρίνισαν ότι όντως στην εποχή μας υπάρχουν περισσότεροι άνθρωποι με άνοια από κάθε άλλη φορά, αλλά αυτό οφείλεται στο ότι αυξάνεται συνεχώς ο αριθμός των ηλικιωμένων στον πληθυσμό. Από την άλλη όμως, η πιθανότητα του μέσου ηλικιωμένου να πάθει άνοια, φαίνεται να μειώνεται συνεχώς.
Ο δρ Χόφμαν ανέφερε εξάλλου ότι, αντίθετα με την άποψη πως οι γυναίκες είναι πιθανότερο να πάθουν άνοια από ό,τι οι άνδρες, η νέα μελέτη βρήκε ότι και τα δύο φύλα έχουν την ίδια πιθανότητα. Η σύγχυση έχει προκληθεί επειδή απλώς υπάρχουν περισσότερες ηλικιωμένες γυναίκες από ό,τι άνδρες, καθώς αυτές ζουν περισσότερα χρόνια. Έτσι, ενώ πράγματι υπάρχει μεγαλύτερο ποσοστό γυναικών με άνοια από ό,τι ανδρών, η πιθανότητα άνοιας δεν διαφέρει στα δύο φύλα.
Δεν υπάρχει ακόμη σαφής εξήγηση γιατί τα ποσοστά άνοιας εμφανίζουν ανοδική τάση σε χώρες όπως η Ιαπωνία και η Κίνα. Από την άλλη, η μείωση σε Ευρώπη και ΗΠΑ αποδίδεται, μεταξύ άλλων, στον καλύτερο έλεγχο των παραγόντων καρδιαγγειακού κινδύνου, ιδίως της υπέρτασης και της υψηλής χοληστερίνης. Επίσης θετικό ρόλο πιθανώς παίζει το καλύτερο μορφωτικό επίπεδο, που προστατεύει τον εγκέφαλο περισσότερο.