Μια πολύνεκρη έκρηξη στο κατάμεστο νοσοκομείο Al-Ahli στην πόλη της Γάζας, εκτιμάται ότι σκότωσε εκατοντάδες ανθρώπους. Οι ελεγχόμενες από τη Χαμάς παλαιστινιακές αρχές στη Γάζα κατηγόρησαν αμέσως το Ισραήλ, υποστηρίζοντας ότι ήταν σκόπιμη αεροπορική επιδρομή. Το Ισραήλ αρνήθηκε ανάμειξη.
Στο κείμενο που δημοσιεύουν στο BBC οι Paul Brown, Joshua Cheetham, Sean Seddon και Daniele Palumbo περιγράφονται τα δεδομένα και αναλύονται τα ευρήματα, που πάντως δεν μπορούν να δώσουν με βεβαιότητα τον δράστη του φονικού χτυπήματος
Εν μέσω της διεκδίκησης και της ανταγωγής, το να φτάσουμε στην αλήθεια είναι πιο δύσκολο από ποτέ.
Το BBC Verify προσπαθεί να αποκαλύψει τι είναι και τι δεν είναι γνωστό – κοιτάζοντας βίντεο, εικόνες και άλλα στοιχεία, συμπεριλαμβανομένων μαρτυριών αυτοπτών μαρτύρων. Επιπλέον, δημοσιογράφος του BBC βρέθηκε στο σημείο της έκρηξης, όπου υπάρχει περιορισμένη πρόσβαση.
Νέες πληροφορίες αναδύονται συνεχώς, επομένως θα συνεχίσουμε να ενημερώνουμε αυτό το άρθρο καθώς μαθαίνουμε περισσότερα και μιλάμε με ειδικούς για τα στοιχεία.
Είναι επίσης σημαντικό να σημειωθεί ότι εκτός από τις πραγματικές μάχες, αυτή η σύγκρουση εξελίσσεται και ως πόλεμος «πληροφοριών». Δεν είναι η πρώτη φορά που οι αρχές στο Ισραήλ και τη Γάζα δίνουν εντελώς διαφορετικές αναφορές για μια έκρηξη. Εξετάζουμε επίσης διάφορους ισχυρισμούς και δηλώσεις τους.
Η έκρηξη
Η έκρηξη στο νοσοκομείο σημειώθηκε περίπου στις 19:00 τοπική ώρα (16:00 GMT) την Τρίτη. Ένα βίντεο 20 δευτερολέπτων που κυκλοφόρησε στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης υποτίθεται ότι δείχνει την έκρηξη ήταν το πρώτο σημαντικό οπτικό στοιχείο που προέκυψε για το περιστατικό.
Σε αυτό, μπορείτε να ακούσετε το σφύριγμα ενός εισερχόμενου βλήματος, ακολουθούμενο από μια έκρηξη και μια τεράστια φωτιά.
Ζωντανά πλάνα από το δίκτυο μέσων ενημέρωσης Al-Jazeera που μεταδόθηκε στις 18:59 τοπική ώρα έδειξαν ένα λαμπρό φως να υψώνεται στον ουρανό πάνω από τη Γάζα. Αναβοσβήνει δύο φορές πριν αλλάξει δραστικά κατεύθυνση και στη συνέχεια εκρήγνυται.
Στη συνέχεια φαίνεται μια έκρηξη στο έδαφος πολύ μακριά, ακολουθούμενη από μια πολύ μεγαλύτερη έκρηξη πιο κοντά στον χειριστή της κάμερας, την οποία το BBC εντόπισε γεωγραφικά.
Μερικοί σχολιαστές έχουν προτείνει ότι προέρχεται από πύραυλο που φαίνεται να εκρήγνυται ή να αποσυντίθεται.
Άλλα πλάνα που εμφανίστηκαν στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης έδειχναν την ίδια έκρηξη από διαφορετικές γωνίες και αποστάσεις.
Επικοινωνήσαμε με 20 δεξαμενές σκέψης, πανεπιστήμια και εταιρείες με εξειδίκευση στα όπλα. Εννέα από αυτούς δεν έχουν απαντήσει ακόμη, πέντε δεν σχολίασαν, αλλά μιλήσαμε με ειδικούς στους υπόλοιπους έξι.
Ρωτήσαμε εάν τα διαθέσιμα στοιχεία -συμπεριλαμβανομένου του μεγέθους της έκρηξης και των ήχων που ακούστηκαν εκ των προτέρων- θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για τον προσδιορισμό της αιτίας της έκρηξης στο νοσοκομείο.
Μέχρι στιγμής, τα ευρήματα είναι ασαφή. Τρεις ειδικοί με τους οποίους μιλήσαμε λένε ότι δεν συνάδει με αυτό που θα περίμενε κανείς από μια τυπική ισραηλινή αεροπορική επίθεση με μεγάλα πυρομαχικά.
Ο J Andres Gannon, επίκουρος καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Vanderbilt, στις ΗΠΑ, λέει ότι οι εκρήξεις στο έδαφος φάνηκαν να είναι μικρές, πράγμα που σημαίνει ότι η θερμότητα που παράγεται από την πρόσκρουση μπορεί να προκλήθηκε από υπολείμματα καυσίμου πυραύλων παρά από έκρηξη από κεφαλή.
Ο Justin Bronk, ανώτερος ερευνητής στο Royal United Services Institute, με έδρα το Ηνωμένο Βασίλειο, συμφωνεί. Αν και είναι δύσκολο να είμαστε σίγουροι σε τόσο πρώιμο στάδιο, λέει, τα στοιχεία δείχνουν ότι η έκρηξη προκλήθηκε από ένα αποτυχημένο τμήμα πυραύλων που έπληξε το χώρο στάθμευσης αυτοκινήτων και προκάλεσε φωτιά σε καύσιμα και προωθητικό.
Ο κ. Gannon λέει ότι δεν είναι δυνατό να προσδιοριστεί εάν το βλήμα χτύπησε τον στόχο του από το βίντεο που είδε. Προσθέτει ότι οι λάμψεις στον ουρανό πιθανότατα δείχνουν ότι το βλήμα ήταν ένας πύραυλος με κινητήρα που υπερθερμάνθηκε και σταμάτησε να λειτουργεί.
Η Valeria Scuto, επικεφαλής αναλύτρια Μέσης Ανατολής στη Sibylline, μια εταιρεία αξιολόγησης κινδύνου, σημειώνει ότι το Ισραήλ έχει την ικανότητα να πραγματοποιεί άλλες μορφές αεροπορικών επιδρομών με drone, όπου μπορεί να χρησιμοποιήσει πυραύλους Hellfire. Αυτοί οι πύραυλοι παράγουν σημαντική ποσότητα θερμότητας, αλλά δεν αφήνουν απαραίτητα μεγάλο κρατήρα. Αλλά λέει ότι τα μη επιβεβαιωμένα πλάνα δείχνουν ένα μοτίβο πυρκαγιών στο χώρο του νοσοκομείου που δεν ήταν σύμφωνο με αυτή την εξήγηση.
Οπτικά στοιχεία από το σημείο της έκρηξης
Το BBC μπόρεσε να συνδυάσει λεπτομέρειες κτιρίων και τη διάταξη του χώρου του νοσοκομείου Al-Ahli με δορυφορικές εικόνες που ήταν διαθέσιμες στο κοινό, για να διαπιστώσει ότι το νοσοκομείο ήταν το σκηνικό της έκρηξης.
Με βάση τα διαθέσιμα στοιχεία, φαίνεται ότι η έκρηξη έγινε σε αυλή που είναι μέρος του χώρου του νοσοκομείου. Οι εικόνες του εδάφους μετά την έκρηξη δεν δείχνουν σημαντικές ζημιές στα γύρω κτίρια του νοσοκομείου. Αυτό που δείχνουν οι εικόνες είναι καμένα σημάδια και καμένα αυτοκίνητα.
Το νοσοκομείο ανήκει και διευθύνεται από την Αγγλικανική Εκκλησία.
Ο Canon Richard Sewell, ο κοσμήτορας του κολεγίου St George στην Ιερουσαλήμ, είπε στο BBC ότι περίπου 1.000 εκτοπισμένοι άνθρωποι βρίσκονταν καταφύγιο στην αυλή όταν χτυπήθηκε και περίπου 600 ασθενείς και προσωπικό βρίσκονταν μέσα στο κτίριο.
Τα θύματα
Ο ρεπόρτερ του BBC Rushdi Abualouf έχει πάει στο νοσοκομείο Al-Ahli. Αυτόπτες μάρτυρες αναφέρουν σκηνές καταστροφής και λένε ότι οι σοροί εξακολουθούν να συλλέγονται.
Ένας άνδρας του είπε ότι γυναίκες, παιδιά και ηλικιωμένοι βρίσκονταν στο νοσοκομείο όταν έγινε η έκρηξη.
Εξακολουθούμε να αναλύουμε εικόνες και πλάνα των θυμάτων για να προσδιορίσουμε τι μπορούν να μας πουν για την έκρηξη από τη φύση των τραυμάτων τους.
Το BBC είδε εξαιρετικά γραφικές εικόνες θυμάτων και επιζώντων στο σημείο της έκρηξης, οι οποίες δείχνουν καταστροφικούς τραυματισμούς.
Ο παθολόγος Derrick Pounder, ιδρυτικό μέλος των Physicians for Human Rights στο Ηνωμένο Βασίλειο και ειδικός στον τομέα των τραυματισμών από συγκρούσεις, είδε μερικές από τις εικόνες.
«Το συνολικό μοτίβο των διάσπαρτων τραυματισμών είναι αυτό που θα περίμενε κανείς από τα σκάγια που προκύπτουν από μια έκρηξη», είπε.
Αλλά είπε επίσης ότι δεν ήταν δυνατό να διαπιστωθούν με σαφήνεια όλοι οι τραυματισμοί στον περιορισμένο αριθμό των διαθέσιμων επαληθευμένων εικόνων.
Το παλαιστινιακό υπουργείο Υγείας ανακοίνωσε την Τετάρτη ότι 471 άνθρωποι σκοτώθηκαν από την έκρηξη.
Οι Ισραηλινές Αμυντικές Δυνάμεις (IDF) δήλωσαν ότι ο αριθμός αυτός διογκώθηκε σκόπιμα, αλλά δεν δημοσίευσε τη δική της εκτίμηση για το πόσοι έχασαν τη ζωή τους. Λόγω της έλλειψης πρόσβασης στην τοποθεσία για ανεξάρτητες οργανώσεις, είναι δύσκολο να επαληθευτεί ο αριθμός των νεκρών.
Αυτό που δεν ξέρουμε ακόμα
Ένα από τα πιο κρίσιμα στοιχεία είναι η φύση του κρατήρα που άφησε πίσω του η έκρηξη.
Οι IDF λένε ότι η απουσία μεγάλου κρατήρα, ή ζημιές από έκρηξη σε παρακείμενα κτίρια, αποδεικνύει ότι η έκρηξη δεν προκλήθηκε από τα όπλα του.
Ένα άλλο σημαντικό μέρος των αποδεικτικών στοιχείων που λείπουν είναι θραύσματα πυραύλων. Τα βλήματα είναι συχνά αναγνωρίσιμα από τα συντρίμμια του κελύφους τους και μπορούν να χρησιμοποιηθούν για τον προσδιορισμό της προέλευσης του βλήματος. Αλλά σε αυτή την περίπτωση, δεν έχουμε δει αυτά τα στοιχεία.
Ο Ισραηλινός Στρατός έδωσε στη δημοσιότητα ένα ηχογραφημένο, όπως λέει, συνομιλία μεταξύ δύο μαχητών της Χαμάς που παραδέχονται ότι το νοσοκομείο χτυπήθηκε από βλήμα που εκτοξεύθηκε από την Παλαιστινιακή Ισλαμική Τζιχάντ (PIJ). Η PIJ είναι η δεύτερη μεγαλύτερη μαχητική ομάδα στη Γάζα και υποστήριξε την επίθεση της Χαμάς στο Ισραήλ στις 7 Οκτωβρίου.
Δεν είναι δυνατή η ανεξάρτητη επαλήθευση αυτής της εγγραφής. Σε μια δήλωση, η PIJ αρνήθηκε οποιαδήποτε ανάμειξη και κατηγόρησε το Ισραήλ για την έκρηξη.