Στην περιοχή του Πλακιά στη νότια Κρήτη διεπιστημονική ομάδα υπό τη διεύθυνση του Τόμας Στάσερ της Αμερικανικής Σχολής Κλασικών Σπουδών και της Ελένης Παναγοπούλου της Εφορεία Παλαιοανθρωπολογίας-Σπηλαιολογίας εντόπισαν θέσεις της Παλαιολιθικής εποχής, οι κυριότερες των οποίων βρίσκονται στο φαράγγι του Πρέβελη και χρονολογούνται από το 130.000-700.000 πριν από σήμερα. Και δεδομένου ότι η Κρήτη ήταν και τότε νησί, αποτελούν την αρχαιότερη ένδειξη πρώιμης ναυσιπλοΐας, διεθνώς!
Τα εργαλεία που ήρθαν στο φως (χειροπελέκεις και τσεκούρια) παραπέμπουν κατά τους αρχαιολόγους στην Αχελαία πολιτισμική παράδοση, η οποία συνδέεται με τους Homo heidelbergensis και Homo erectus. Τα παλαιολιθικά αυτά εργαλεία μάλιστα βρέθηκαν σε συνάφεια με ανυψωμένες θαλάσσιες αναβαθμίδες, τις οποίες οι γεωλόγοι χρονολογούν τουλάχιστον στα 130.000 χρόνια.
Εκπληκτικά λοιπόν είναι τα αποτελέσματα αυτής της έρευνας, αφού τεκμηριώνουν θαλάσσια ταξίδια στη Μεσόγειο δεκάδες χιλιάδες χρόνια νωρίτερα απ’ ότι γνωρίζαμε ως τώρα ενώ ταυτόχρονα μεταβάλλουν και την εκτίμηση των γνωσιακών ικανοτήτων των πρώιμων μορφών του ανθρώπου. Αξίζει να αναφερθεί μάλιστα ότι ως σήμερα και παρά τη μακρόχρονη διερεύνηση της Κρητικής προϊστορίας, αδιαμφισβήτητα τεκμήρια κατοίκησης του νησιού πριν από τη Νεολιθική περίοδο (7.000-3000 π.Χ.) δεν είχαν εντοπισθεί.
Η ανακάλυψη πάντως έγινε το 2008 και 2009 αλλά μόλις τώρα έγινε γνωστή. Κι’ αυτό χάρις στην ένταξή της στις δέκα σημαντικότερες αρχαιολογικές ανακαλύψεις του 2010 από το αμερικανικό περιοδικό «Archaeology»,από όπου προφανώς ενημερώθηκε και το ελληνικό υπουργείο Πολιτισμού. Το γεγονός επομένως αφήνει για μία ακόμη φορά ερωτηματικά για την λειτουργία των ξένων αρχαιολογικών ιδρυμάτων στην Ελλάδα και για το έλλειμμα ενημέρωσης των αρμόδιων ελληνικών αρχών για τη δράση τους και τα αποτελέσματα των ερευνών τους.