Πολλοί ειδικοί προειδοποιούν μάλιστα ότι η υψηλή ταχύτητα εξάπλωσης της Όμικρον μπορεί να κατακλύσει τα δημόσια συστήματα υγείας.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση θα κάνει το πρώτο βήμα την επόμενη εβδομάδα προς ένα νέο μοντέλο διαχείρισης της πανδημίας, που στοχεύει στην απόσυρση των γενικευμένων περιοριστικών μέτρων τα οποία είχαν επιβληθεί μέχρι τώρα για να σταματήσει ο Covid-19.
Το Συμβούλιο Υπουργών της ΕΕ σχεδιάζει να εγκρίνει την Τρίτη την κατάργηση του χάρτη μετάδοσης ως οδηγού για τη θέσπιση περιορισμών στις μετακινήσεις μεταξύ των χωρών. Μια αλλαγή που αποσκοπεί στη διευκόλυνση της κινητικότητας και στην ανάκτηση μιας ορισμένης κανονικότητας.
Η επιβολή μέτρων, όπως η απαίτηση αρνητικού τεστ ή η καραντίνα, δεν θα εξαρτώνται πλέον από τη γεωγραφική καταγωγή του ταξιδιώτη, αλλά από το προσωπικό πιστοποιητικό του Covid. Άτομα που έχουν εμβολιαστεί, που έχουν ξεπεράσει τη νόσο ή έχουν αρνητικό τεστ ,θα μπορούν να κυκλοφορούν ελεύθερα.
Οι Βρυξέλλες θεωρούν ότι αυτή η αλλαγή συνάδει με το υψηλό ποσοστό εμβολιασμού και την ταχύτητα με την οποία εξαπλώνεται η τρέχουσα παραλλαγή του ιού. Παρά την ταχεία κλιμάκωση των λοιμώξεων, ο αριθμός των νοσηλειών παρέμεινε σχετικά υπό έλεγχο, τουλάχιστον σε χώρες με υψηλά ποσοστά εμβολιασμού.
Η αλλαγή επικυρώθηκε την περασμένη Παρασκευή σε διπλωματικό επίπεδο από τα 27 κράτη μέλη της Ε.Ε.
Ο χάρτης αθροιστικών περιστατικών για 14 ημέρες, που εκπονήθηκε από το Ευρωπαϊκό Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (ECDC) και ο οποίος καθόριζε μέχρι τώρα τις δυνατότητες μετακίνησης σε κάθε περιοχή, θα συνεχίσει να ενημερώνεται εβδομαδιαία, αλλά θα έχει απλώς ενημερωτικό χαρακτήρα.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή είχε ήδη προτείνει τον περασμένο Νοέμβριο του την κατάργηση των περιορισμών ή των προληπτικών μέτρων που εφαρμόζονται με γενικευμένο τρόπο σε μια περιοχή ή χώρα, με βάση το ποσοστό επίπτωσής της. Οι Βρυξέλλες πίστευαν τότε ότι τα ταξίδια θα έπρεπε να τυγχάνουν περιοριστικών μέτρων ,μόνο σε περιοχές με πολύ υψηλό ποσοστό μόλυνσης και χαμηλό ποσοστό εμβολιασμού. Αλλά η αλλαγή αυτή ματαιώθηκε από την εμφάνιση της παραλλαγής Όμικρον, που εντοπίστηκε στη Νότια Αφρική στα τέλη Νοεμβρίου.
Διαχείριση όπως στη γρίπη
Οι Βρυξέλλες πιστεύουν ότι έχει έρθει η ώρα να προχωρήσουμε προς την εφαρμογή εξατομικευμένων περιορισμών, οι οποίοι θα περιορίσουν ή θα εξαρτήσουν την μετακίνηση κάθε ατόμου, με βάση τη δική του κατάσταση υγείας. Οι αλλαγές δείχνουν ότι θα εφαρμοστεί αυτό που ονομάστηκε «διαχείριση της γρίπης» και στην περίπτωση της πανδημίας, δηλαδή με βάση κριτήρια παρόμοια με εκείνα των επιδημιών γρίπης.
Η Ευρωπαία Επίτροπος για την Υγεία, Στέλλα Κυριακίδη, προειδοποιεί ωστόσο για την ανάγκη να διατηρηθεί η προσοχή. «Είναι ακόμα ένας επικίνδυνος ιός», τόνισε σε συνέντευξή του στην ισπανική EL PAÍS . Και πρόσθεσε ότι «ο μεγάλος καταρράκτης λοιμώξεων που προκαλεί η Όμικρον αρκεί για να κατακλύσει πολλά συστήματα υγείας», όπως δείχνει η αύξηση των νοσηλειών, για παράδειγμα, στις Ηνωμένες Πολιτείες.
Στο εννιάμηνο η ισχύς του πιστοποιητικού
Σύμφωνα πάντως με την απόφαση που αναμένεται να εγκριθεί την Τρίτη, τα άτομα που μπορούν να αποδείξουν ότι έχουν εμβολιαστεί πλήρως, που έχουν ξεπεράσει τη νόσο ή παρουσιάζουν αρνητικό τεστ, δεν πρέπει να αναγκαστούν να υποβληθούν σε νέες εξετάσεις ή σε καραντίνα ,ανεξάρτητα από την επιδημιολογική κατάσταση. της χώρας καταγωγής τους.
Η νέα οδηγία, η οποία επικαιροποιεί αυτή που εγκρίθηκε το 2020 κατά τα πρώτα στάδια της πανδημίας, θα καθιερώσει «μια εξατομικευμένη προσέγγιση και όχι τη γεωγραφική περιοχή καταγωγής των ταξιδιωτών», σύμφωνα με το κείμενο που συμφωνήθηκε την Παρασκευή από τους Ευρωπαίους πρεσβευτές.
Η νέα οδηγία επιβεβαιώνει επίσης ότι η ισχύς του πιστοποιητικού covid μετά την ολοκλήρωση του προγράμματος εμβολιασμού θα είναι εννέα μήνες, όπως εγκρίθηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή στα τέλη του περασμένου έτους. Το μέτρο αποσκοπεί στην προώθηση της κατανομής της ενισχυτικής δόσης, η οποία έχει ήδη χορηγηθεί στο 40% του ενήλικου πληθυσμού στην ΕΕ.
Το παράδοξο
Οι αλλαγές αυτές έρχονται πάντως σε μια από τις πιο παράδοξες στιγμές της πανδημίας: Σχεδόν όλες οι χώρες της Ένωσης βρίσκονται στα επίπεδα επίπτωσης που θεωρούνται μέχρι τώρα ως ο υψηλότερος κίνδυνος (πάνω από 500 κρούσματα ανά 100.000 κατοίκους), σύμφωνα με τον χάρτη που δημοσίευσε την περασμένη Πέμπτη ο ECDC.
Αρκετές ευρωπαϊκές χώρες έχουν μειώσει τις περιόδους καραντίνας σε περίπτωση μόλυνσης ή στενής επαφής με άτομο που βρέθηκε θετικό. Στο Βέλγιο υιοθετήθηκε την Παρασκευή ένα κριτήριο για την επιβολή περιορισμών που δεν βασίζεται πλέον στον αριθμό των λοιμώξεων αλλά στον βαθμό κορεσμού των νοσοκομείων και στην κατάληψη μονάδων εντατικής θεραπείας. Και εκτός ΕΕ, το Ηνωμένο Βασίλειο υποστηρίζει ήδη μια σχεδόν πλήρη επιστροφή στην κανονικότητα και αντιμετωπίζει τον Covid-19 ως μια ακόμη επιδημία.
Στους λόγους της χαλάρωσης περιλαμβάνεται και το υψηλό ποσοστό εμβολιασμού, που φτάνει σχεδόν το 75% του συνολικού πληθυσμού της ΕΕ με μία δόση και το 70% με την ενισχυτική.
Πολλοί ειδικοί προειδοποιούν μάλιστα ότι η υψηλή ταχύτητα εξάπλωσης της Όμικρον μπορεί να κατακλύσει τα δημόσια συστήματα υγείας. Και η απώλεια της αποτελεσματικότητας του εμβολιασμού θα μπορούσε να προκαλέσει νέα υγειονομική κρίση, αν η τρίτη δόση δεν σταματήσει τις λοιμώξεις ή δεν είναι αποδειχτεί αποτελεσματική κατά της Όμικρον.
Ο Γερμανός επιδημιολόγος Κρίστιαν Ντρόστεν, προειδοποιεί μάλιστα οτι λόγω των αλλαγών στη λεγόμενη πρωτεΐνη ακίδας, η παραλλαγή Όμικρον είναι επί του παρόντος σε θέση να παρακάμψει την τουλάχιστον μερικώς την υπάρχουσα ανοσολογική προστασία του πληθυσμού. «Είναι δυνατό να προκύψει στο μέλλον ένας ιός ο οποίος, αφενός, να φέρει την πρωτεΐνη ακίδας της Όμικρον για να συνεχίσει να απολαμβάνει αυτό το ανοσοποιητικό πλεονέκτημα, αλλά να έχει το υπόλοιπο γονιδίωμα του ιού Δέλτα”, δήλωσε ο ο Ντρόστεν, που είναι επικεφαλής στο τμήμα Έπιδημιολογίας στο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο Charite του Βερολίνου.
Η πλάνη του φυσικού εμβολιασμού
Η στρατηγική ότι «Αν όλοι μολυνθούμε με την ήπια Όμικρον, τότε όλοι θα έχουμε ανοσία», είναι μια πλάνη, είπε ο Ντρόστεν και εξήγησε: «Μπορεί όσοι δεν έχουν ακόμη ανοσία να προσβληθούν από την Όμικρον, χωρίς να αντιμετωπίσουν πολύ σοβαρά προβλήματα . Αλλά θα μπορούσε επίσης να συμβεί, μέσα σε λίγες εβδομάδες, να εμφανιστεί ξαφνικά μια παραλλαγή του ιού που να συνοδευτεί από ένα ισχυρότερο παθογόνο αποτέλεσμα. Εκείνοι που δεν είναι εμβολιασμένοι δεν θα έχουν τότε ανοσολογική προστασία έναντι αυτής της παραλλαγής. Ούτε θα μπορούσαν να εμβολιαστούν εναντίον αυτού του ιού τόσο γρήγορα».