Του Θάνου Καλλή *
Τουρκικό πολεμικό πλοίο παρενόχλησε το ερευνητικό NauticalGeoπου έπλεε πάνω από την ελληνική υφαλοκρηπίδα, μόλις λίγα μίλια ανατολικά από το πέμπτο μεγαλύτερο νησί της Μεσογείου, την ελληνικότατη Κρήτη. Το υπουργείο Εξωτερικών της χώρας αντέδρασε «έντονα» για άλλη μια φορά, προχωρώντας σεδιάβημα διαμαρτυρίας κατά της Τουρκίας.
Το γαλλικών συμφερόντων ερευνητικό σκάφος, ΝauticalGeo,μισθώθηκε προ μηνών από την Ελλάδα, την Κύπρο και το Ισραήλ για την πραγματοποίηση σεισμικών και άλλων υποθαλάσσιων ερευνών στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου. Τα στοιχεία που θα συλλεχθούν, θα αποτελέσουν δεδομένα απαραίτητα για τις περαιτέρω ενέργειες σχετικά με τις επόμενες φάσεις υλοποίησης τουυποθαλάσσιου αγωγού ΕastMed, που αφορά την μεταφορά φυσικού αερίου από την θάλασσα Λεβάντε του Ισραήλ στην ηπειρωτική Ευρώπη.
Εδώ και δύο μήνες,το τουρκικό πολεμικό ναυτικό δεν επιτρέπει στο NauticalGeoνα προχωρήσει στις έρευνες τις οποίες έχει αναλάβει για λογαριασμό της Ελλάδας, καθώς κάθε φορά που βρίσκεται πέραν των χωρικών υδάτων -έξι ναυτικά μίλια- στα οποία έχει κλειστεί από μόνη της η χώρα, εμποδίζεται από φρεγάτες του προβληματικού γείτονα και αναγκάζεται να παραμένει αγκυροβολημένο στην Κρήτη.
Οι Τούρκοι εφαρμόζουν πιστά το επεκτατικό δόγμα της «Γαλάζιας Πατρίδας», σύμφωνα με το οποίο το μεγαλύτερο μέρος του Αιγαίου και της Ανατολικής Μεσογείου τους ανήκει αποκλειστικά και τα ελληνικά νησιά έχουν μόνο έξι μίλια χωρικών υδάτων και δεν διαθέτουν δική τους υφαλοκρηπίδα και ούτε έχουν δικαίωμα να ορίζουν Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη.
Οι ιδέες αυτές, που δεν εδράζονται φυσικά σε καμία έννοια του Διεθνούς Ναυτικού Δικαίου, άρχισαν να διατυπώνονται για πρώτη φορά το 2011 με θεωρητικό το απόστρατο πλέον ναύαρχο ΤζιχάτΓιαϊτζί.Αν στην αρχή φάνηκαν να είναι οι μαξιμαλιστικές ιδέες ενός εθνικιστή αξιωματικού,γρήγορα υιοθετήθηκαν από τον επιθετικό γείτονα και έγιναν επίσημη κρατική ιδεολογία.
Εφαρμογή του δόγματος της «Γαλάζιας Πατρίδας»είναιτο ανυπόστατο και παράνομο τουρκολιβυκό μνημόνιοπου υπογράφηκε μεταξύ του Ερντογάν και του πρωθυπουργού της προηγούμενης κυβέρνησης,τον αχυράνθρωπο Σάρατζ το 2019.Η εν λόγω συμφωνία οριοθετεί παρατύπως τις θαλάσσιες ζώνες μεταξύ Λιβύης και Τουρκίας και δεν χρειάζεται να τονιστεί ότι από άποψη γεωγραφίας δεν έχουν καν κοινά θαλάσσια σύνορα, ενώ αγνοεί επιδεικτικά τα νόμιμα δικαιώματα της Ελλάδας που πηγάζουν από το Διεθνές Δίκαιο.
Στο πλαίσιο αυτό,η υδρογραφική υπηρεσία της Αττάλειας εξέδωσε μια ακόμα ανυπόστατηNAVTEX (0821/21) με την οποία ισχυρίζεται ότι είναι παράνομη η ελληνική NAVTEX 621/21 με την οποία δεσμεύεται περιοχή Ανατολικά της Κρήτης,για το χρονικό διάστημα μεταξύ 16 και 22 Σεπτεμβρίου,για έρευνες του ερευνητικού σκάφους NauticalGeo.Στο άκρως προκλητικό κείμενο, οι Τούρκοι ισχυρίζονται ότι μέρος της δεσμευμένης περιοχής βρίσκεται εντός της τουρκικής υφαλοκρηπίδας, τα όρια της οποία δηλώθηκαν μονομερώς στον Ο.Η.Ε., την 18 Μαρτίου 2020 (το παράνομο τουρκολιβυκό μνημόνιο).
Στο σημείο αυτό, πρέπει να αναφερθεί ότι οι ελληνικές αρχές προσπαθούσαν δυο μήνες να αποκρύψουν την παρενόχληση του ΝauticalGeoαπό τουρκικά πολεμικά πλοία και είχε δοθεί σχετική εντολή στα ΜΜΕ να μην υπάρξει πληροφόρηση της κοινής γνώμης και να προβάλλεται η εικόνα ενός «ήρεμου» καλοκαιριού. Όμως, όταν εκδόθηκε η προαναφερόμενη τουρκική ΑntiNAVTEXκαι τα ανάλογα ερωτήματα που έθεσαν ορισμένες ιστοσελίδες ενημέρωσης, η Ελλάδα αναγκάστηκε να αντιδράσει και να προχωρήσει σε -άνευ σημασίας- διάβημα διαμαρτυρίας.
Δυστυχώς, η ελληνική εξωτερική πολιτική χαρακτηρίζεται από φόβο,διστακτικότητα, ηττοπάθεια, έλλειψη στρατηγικής και φαντασίας τις τελευταίες δεκαετίες,απέναντι στην τουρκική επιθετικότητα. Το περίφημο αμυντικό δόγμα: «Δεν διεκδικούμε τίποτα, αλλά και δεν παραχωρούμε τίποτα» ,που κυριαρχεί από την Μεταπολίτευση και μετά, έχει αποτύχει παταγωδώς και η «ταφόπλακα» του μπήκε στην κρίση των Ιμίων το 1996.
Η Τουρκία μεθοδικά και αποτελεσματικά, με υπομονή και επιμονή, με στρατηγική υψηλού επιπέδου και με διπλωματική δεξιοτεχνία, εδώ και μισό αιώνα, υπονομεύει τα ελληνικά κυριαρχικά δικαιώματα και έχει θέσει ως μεγαλεπήβολο εθνικό στόχο, την νεκρανάσταση της οθωμανικής αυτοκρατορίας.
Από την άλλη πλευρά, η ελληνική εξωτερική πολιτική κινείται χωρίς πυξίδα, αιφνιδιάζεται διαρκώς και προσπαθεί εκ των υστερών να αντιμετωπίσει τα τετελεσμένα που δημιουργεί η Άγκυρα.
Επακόλουθα της αποτυχημένης και φοβικής πολιτικής της χώρας, είναι η εισβολή του Αττίλα στην Κύπρο το 1974 και κατοχή του 40% της μαρτυρικής Μεγαλονήσου, η κρίση των Ιμίων που φύσηξε ο αέρας και πήρε την σημαία και το καθεστώς των Γκρίζων Ζωνών που επεβλήθη στο Αιγαίο. Η καθημερινή παραβίαση του εναέριου χώρου και των χωρικών υδάτων της Χώρας από τους γείτονες, χωρίς την παραμικρή αντίδραση. Οι περσινές βόλτες που «έκοβε» για μήνες ανενόχλητο το τουρκικό ερευνητικό σκάφος OrucReisσε ελληνική υφαλοκρηπίδα και οι «φθηνές» δικαιολογίες ότι δεν μπορούσε να πραγματοποιήσει σεισμικές έρευνες λόγω του θορύβου που έκαναν τα πολεμικά πλοία! Η παρενόχληση τον περασμένο Απρίλη του Γαλλικού πλοίο L’atalanteτο οποίο εκτελούσε επιστημονικές θαλάσσιες έρευνες νότια της Κρήτης και δεν αντέδρασαν οι ελληνικές αρχές, παραπέμποντας στην Γαλλία!Τώρα το NauticalGeo.
Είναι επιτακτική ανάγκη, η ελληνική διπλωματία να γίνει πιο επιθετική και να αποβάλλει το παθητικό ρόλο και το φοβικό σύνδρομο που έχει απέναντι στην γειτονική χώρα,τις τελευταίες δεκαετίες.Όπως η αναθεωρητική και επιθετική Τουρκία,με το πέρασμα των χρόνων,διευρύνει το κατάλογο των διεκδικήσεων σε βάρος της Πατρίδα μας, έτσι και η Ελλάδα μπορεί να «πληρώσει» με το ίδιο νόμισμα τους Τούρκους και να τους πιέσει ποικιλοτρόπως.
Ειδικότερα,με νησιά και βραχονησίδες του Αιγαίου που κατέχουν οι Τούρκοι και δεν ορίζεται ρητά στις διεθνείς συνθήκες,με τον άμεσα καθορισμό ΑΟΖ Ελλάδας-Κύπρου και την επέκταση των ελληνικών χωρικών υδάτων σε Αιγαίο και Ανατολική Μεσόγειο στα 12 ναυτικά μίλια,με την παράνομη κατοχή του 40% του εδάφους της Μαρτυρικής Μεγαλονήσου από τα τουρκικά στρατεύματα,με το καθεστώς των νησιών της Ίμβρου και Τένεδου και τα στενά του Ελλήσποντου, με την Ποντιακή Γενοκτονία, τα Σεπτεμβριανά, τις απελάσεις των Ελλήνων της Κωνσταντινουπόλεως το 1964 κατά παράβαση της Συνθήκης της Λωζάνης και τις αποζημιώσεις που πρέπει να καταβληθούν, με τις καταστροφές των ιστορικών-θρησκευτικών μνημείων των Ελλήνων στην Τουρκία, με τη δημιουργία στρατιωτικής συμμαχίας μεταξύ Ελλάδας, Αρμενίας και Κουρδιστάν κ.α.
Αν επιθυμούμε η Ελλάδα να παραμείνει ανεξάρτητη χώρα και αμετάβλητη η εδαφική της ακεραιότητα,θα πρέπει να αλλάξει το δόγμα της εξωτερικής πολιτικής μας και από αμυντικό, να γίνει επιθετικό. Εν ολίγοις, «η επίθεση είναι η καλύτερη άμυνα». Επίσης, να φροντίσουμε να αναδιοργανώσουμε την εθνική οικονομία μας και να φτιάξουμε ισχυρές και τεχνολογικά προηγμένες ένοπλες δυνάμεις. Κρίσιμος παράγοντας είναι να υπάρχει εθνική ομοψυχία και ενότητα.Εξάλλου, δεν πρέπει να λησμονούμε ότι η Τουρκία καταλαβαίνει μόνο ένα πράγμα: την επίδειξη δύναμης και ισχύος. Σε αντίθετη περίπτωση, θα έχουμε χειρότερη μοίρα από την Φινλανδία και θα μετατραπούμε σε τουρκικό προτεκτοράτο.
* Δικηγόρος-Ιστορικός