Άρθρο του David Sanchez της Food and Water Europe
Ακριβώς ένα χρόνο πριν σχολιάζαμε το πώς η Ισπανία ακόμα αντιστεκόταν στο τελευταίο κύμα τις ιδιωτικοποίησης του νερού, ως αποτέλεσμα των πολιτικών λιτότητας, χρέους και των σκανδάλων διαφθοράς.
Αλλά ως αποτέλεσμα των τοπικών και εθνικών εκλογών ένα χρόνο πριν, η τάση αυτή αντιστράφηκε. Ως αντίδραση στην μακροχρόνια κρίση, των επιθέσεων στις δημόσιες υπηρεσίες και της διαφθοράς των παραδοσιακών κομμάτων, πολλές κινήσεις πολιτών ανέλαβαν να οργανώσουν εκλογές, με μεγάλη επιτυχία σε Μαδρίτη, Βαρκελώνη, Σαραγόσα, Σαντιάγκο, Βαλένθια, Κορόνια και σε πολλές άλλες πόλεις.
Ένα από τα βασικά επιτεύγματα αυτών των κινήσεων πολιτών ήταν να εισαγάγει στη δημόσια σφαίρα συζήτησης τον τρόπο με τον οποίο πρέπει να γίνεται η διαχείριση των δημόσιων υπηρεσιών, όπως αυτών του νερού. Μέχρι το τέλος του 2015, το 57% του πληθυσμού της Ισπανίας λαμβάνει το οικιακό νερό από έναν ιδιωτικό φορέα. Μία από τις πιο ανησυχητικές συνέπειες είναι ότι πάνω από 500.000 οικογένειες, κάθε χρόνο, λαμβάνουν προειδοποιήσεις για διακοπή της παροχής νερού, σύμφωνα με τα στοιχεία της ισπανικής ένωσης δημόσιων υπηρεσιών ύδρευσης.
Η Valladolid, μία πόλη 300.000 κατοίκων και πρωτεύουσα της βορειοδυτικής περιοχής της Castilla y León, έκανε το πρώτο μεγάλο βήμα μερικές εβδομάδες πιο πριν. Η τοπική κυβέρνηση ανακοίνωσε ότι η πόλη θα ανακτήσει τον δημόσιο έλεγχο διαχείρισης των υδάτων, 20 χρόνια αφότου ιδιωτικοποιήθηκε η Aguas de Valladolid, όταν λήξει το συμβόλαιο τον Ιούλιο του 2017. Η Aguas de Valladolid είναι τώρα μέρος του ομίλου AGBAR-Suez.
Οι λόγοι για την επαναδημοτικοποίηση είναι γνωστοί: ανεπαρκείς επενδύσεις σε υποδομές, υψηλοί δασμοί και έλλειψη δημοκρατικού ελέγχου επί ενός τόσο σημαντικού πόρου,. Αυτά είναι τα ίδια προβλήματα που οδήγησαν περισσότερες από 200 πόλεις σε όλο τον κόσμο να ανακτήσουν την διαχείριση των υπηρεσιών ύδρευσης τα τελευταία 15 χρόνια.
Η επαναδημοτικοποίηση μιας δημόσιας υπηρεσία είναι μια σύνθετη διαδικασία. Η Valladolid θα δημιουργήσει μια δημόσια εταιρεία που θα προσλάβει τους υπάρχοντες 150 εργαζόμενους της Aguas de Valladolid έτσι δεν θα χαθεί η τεχνογνωσία ή οι θέσεις εργασίας. Ανακοινώθηκαν επενδύσεις ύψους € 178.000.000 κατά τα επόμενα 15 χρόνια προκειμένου να ανανεωθούν οι υποδομές, παρόλα αυτά τα τιμολόγια θα αυξηθούν λιγότερο από το ένα τρίτο σε σύγκριση με την περίοδο όπου η διαχείριση ήταν ιδιωτική.
Αυτή είναι μία εξαιρετική είδηση για τους πολίτες της Valladolid, αλλά και ένα στρατηγικό ορόσημο για ολόκληρη τη χώρα. Η Valladolid είναι η μεγαλύτερη ισπανική πόλη που προχώρησε σε μια τέτοια διαδικασία, και θα ανοίξει σίγουρα το δρόμο για πολλές άλλες πόλεις που έχουν ανακοινώσει παρόμοιες προθέσεις. Σε ευρωπαϊκό επίπεδο, είναι ένα μεγάλο σύμβολο αυτής της παγκόσμιας τάσης. Η Ισπανία είναι μία από τις χώρες που επλήγησαν περισσότερο από τη λιτότητα και την ιδιωτικοποίηση του νερού και ως εκ τούτο αποτελεί πηγή έμπνευσης για τις κινήσεις πολιτών που ακόμα αντιστέκονται τις ιδιωτικοποιήσεις, όπως οι πολίτες στην Ελλάδα.
Η επαναδημοτικοποίηση είναι ένα τεράστιο βήμα, αλλά δεν αρκεί. Η Δημόσια διοίκηση πρέπει να είναι διαφανής, δημοκρατική και συμμετοχική. Πρέπει να εγγυηθεί το ανθρώπινο δικαίωμα στο νερό, καθώς και επενδύσεις για τη διασφάλιση ενός βιώσιμου εφοδιασμού του. Είναι θεμελιώδες να σχεδιάσει ένα σχέδιο βιώσιμης διαχείρισης για την προστασία της οικολογίας των φυσικών κύκλων νερού και τη διατήρηση της ποιότητας του νερού σε ποτάμια και υδροφόρους ορίζοντες. Είναι επίσης σημαντικό η διατήρηση καλών συνθηκών εργασίας για τους εργαζόμενους της εταιρείας νερού που θα πρέπει να ενσωματωθούν πλήρως στη δημοκρατική διαδικασία λήψης αποφάσεων.
Υπάρχουν πολλές προκλήσεις, αλλά κανείς δεν είπε ότι η αμφισβήτηση του νεοφιλελεύθερου δόγματος θα είναι εύκολη υπόθεση. Ζούμε συναρπαστικές στιγμές!