Του Παναγιώτη Μένεγου | Η Ιωάννα (Στασινού) είναι 17. Έγινε το πρόσωπο της εβδομάδας γιατί υπερέβη το ρόλο που της δόθηκε: ήταν προορισμένη να λειτουργήσει (μαζί με το συμμαθητή της) ως άλλοθι πολυφωνίας και νεανικότητας σε μια τηλεοπτική συζήτηση-αναμέτρηση με προκαθορισμένους ρόλους και προαποφασισμένο (μη) αποτέλεσμα. Ακούσια συμπεριφέρθηκε τηλεοπτικά, μιλώντας για «χούντα» και μοιραία δημιούργησε εντυπώσεις. Αυτές τις μέρες όλοι τη διερμηνεύουν, στην Popaganda της δώσαμε το δικαίωμα να μιλήσει η ίδια για τον εαυτό και τους συμμαθητές της. Πέρα από το όντως συγκινητικό πάθος της νεότητας, αυτό που είδα εγώ είναι ένα κορίτσι να μικρομεγαλίζει, όπως τα περισσότερα παιδιά στην ηλικία των 17 συνηθίζουν να κάνουν. Να υπερβάλλει, όπως όλα τα παιδιά στην ηλικία των 17 συνηθίζουν να κάνουν. Να διατυπώνει ένα λόγο, που ίσως κρύβει κάποια συντήρηση, μακιγιαρισμένη από τη γλυκιά αθωότητά της. Γιατί κάθε λόγος που βασίζεται σε συνθήματα, είναι λίγο έως πολύ συντηρητικός – όχι μόνο όσων είναι 17, όλων ανεξαιρέτως. Στην περίπτωσή της όμως, η νεότητα δεν είναι δικαιολογία, αλλά εξήγηση. Α, και την άκουσα επίσης να λέει κάτι πολύ σημαντικό «σημασία μας δίνετε, μόνο όταν κάνουμε φασαρία» – τα «παιδάκια» ξέρουν κι αυτά να παίζουν με όρους θεάματος, δεν ξέρει μόνο ο Άδωνις που σπάζοντας το προσωπικό του ρεκόρ χυδαιότητας την ειρωνευόταν on camera.
Ο Νίκος (Ρωμανός) είναι 21. Δεν έγινε πρόσωπο της εβδομάδας, γιατί δε βγήκε στην τηλεόραση. Δεν είναι παιδί πια, αλλά ως τέτοιο διάλεξε έναν πολύ προσωπικό δρόμο, ειδικά αφ’ ότου είδε τον Αλέξη Γρηγορόπουλο να δολοφονείται μπροστά του τον Δεκέμβρη του 2008. Διάλεξε την παρανομία, συνελήφθη στον Βελβεντό και φυλακίστηκε σύμφωνα με τους κανόνες της αστικής δημοκρατίας. Χωρίς να αλλάξει τις ιδέες του, χωρίς να «μετανοήσει», ο Νίκος παντρεύτηκε στις φυλακές της Αυλώνας το κορίτσι του κι έδωσε Πανελλήνιες περνώντας σε ΤΕΙ. Αρνήθηκε να παραλάβει χρηματικό βραβείο από τον Υπουργό Δικαιοσύνης, αρνήθηκε την βράβευση από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας και από την προηγούμενη Δευτέρα κάνει απεργία πείνας. Γιατί το Κράτος αρνείται με τη σειρά του να του δώσει την άδεια προκειμένου να παρακολουθήσει τα μαθήματα.
Όμως δεν έχουμε χούντα. Έχουμε δημοκρατία που διαρκώς κι επικινδύνως περιστέλλεται εν μέσω πράξεων νομοθετικών περιεχομένου κι ακροδεξιάς ατζέντας, έχουμε «φιέστες πυγμής» σαν αυτή που εξελίσσεται αυτές τις μέρες ενισχύοντας τον αυταρχισμό. Αλλά δεν έχουμε τανκς. Δεν το λέω ως «μη χείρον βέλτιστον», το λέω γιατί οι έννοιες πρέπει να διατηρούν τη σημασία τους για να μπορούμε να τις υπερασπιζόμαστε.
Τον λόγο της Ιωάννας ήδη τον χρησιμοποιεί η Αριστερά. Τόσο πολιτικά όσο και στο επίπεδο της δημόσιας σφαίρας (αρθρογραφία, social media κτλ.). Ένα όμορφο κορίτσι μιλάει για Χούντα και όλοι εκσπερματώνουν φαντασιακές σταγόνες επαναστατικότητας. Στο πρόσωπό της καθρεφτίζεται η δική τους αδράνεια, ίσως ο δικός τους συμβιβασμός. Και τα λόγια της, έστω για όσο διαρκεί το βίντεο, διαγράφουν την (αυτό)ακύρωση. Άλλωστε το κορίτσι παπαγαλίζει το σύνθημα του δρόμου «η Χούντα δεν τελείωσε το ‘73» κι ελάχιστοι είναι οι ομοϊδεάτες που θα βάλουν τη διαχωριστική γραμμή. Όμως δεν έχουμε χούντα. Έχουμε δημοκρατία που διαρκώς κι επικινδύνως περιστέλλεται εν μέσω πράξεων νομοθετικών περιεχομένου κι ακροδεξιάς ατζέντας, έχουμε «φιέστες πυγμής» σαν αυτή που εξελίσσεται αυτές τις μέρες ενισχύοντας τον αυταρχισμό. Αλλά δεν έχουμε τανκς. Δεν το λέω ως «μη χείρον βέλτιστον», το λέω γιατί οι έννοιες πρέπει να διατηρούν τη σημασία τους για να μπορούμε να τις υπερασπιζόμαστε. Κι όχι να διασύρονται όπως συνέβη με το «άσυλο» ή τις «καταλήψεις» που προετοίμασαν το έδαφος για τους πρυτάνεις Ράμπο και την ασύμμετρη καταστολή. Αλλά και για έναν άλλον λόγο που επιμελώς αποσιωπάται, έχει ευθύνη η Αριστερά στα πανεπιστήμια. Γιατί εργαλειοποιώντας την «επανάσταση», τα έκανε playground ασυδοσίας. Αν δεν το ξέρετε, στα πανεπιστήμια πρώτη δύναμη βγαίνει η ΔΑΠ (κι ακολουθεί η ΠΑΣΠ), όχι η ΕΑΑΚ. Κι όσο οι αριστεροί φοιτητές, συνήθως με δίκαια αιτήματα, οργάνωναν το επόμενο επαναστατικό installation χτισίματος καθηγητή, οι υπόλοιποι έκαναν «μπίζνες στα ιδρύματα» με εμπόριο σημειώσεων και θεμάτων, συναλλαγές για τα μέλη των ΔΕΠ, Μυκονοοοο και λοιπές εκπαιδευτικές δραστηριότητες σε club και μπουζούκια. Φτιάχνοντας έτσι τη σημερινή γενιά Παπαμιμίκων, Ανδρουλάκηδων ή Ανδρέων Παπαδόπουλων αν θέλετε κάτι πιο ευέλικτο.
Τις εξυπνάδες ότι «ο Ρωμανός απορρίπτει τις δομές για τις οποίες απεργεί σήμερα», τις ακούω βερεσέ. Ένα «κανονικό» κράτος, όπως το θέλει η νεοφιλελεύθερη φαντασίωση, σωφρονίζει στα έδρανα όχι στο βασίλειο της πρέζας και των ποινικών.
Η άρνηση στο αίτημα του Νίκου Ρωμανού είναι μια καραμπινάτη ένδειξη κρατικής εκδικητικότητας. Είναι εντυπωσιακό το πόσες λίγες λέξεις γράφτηκαν για το αχαρακτήριστο εμπόδιο που βάζει στη μόρφωση ενός, παραβάτη ναι, 21χρονου η ίδια η Πολιτεία. Και είναι εντυπωσιακότερο αν σκεφτεί κανείς πόσες εκατομμύρια λέξεις καταδίκης εμπρησμών παρήχθησαν την προηγούμενη εβδομάδα με αφορμή την Athens Voice. Ολόσωστων και απολύτως δίκαιων λέξεων καταδίκης χωρίς αστερίσκους, για να προλάβω τους πονηρούς. Λίγη ευαισθητοποίηση δεν περίσσεψε; Η απλά είναι α λα καρτ, ανάλογα με το που γέρνει η ρουλέτα των δύο άκρων; Τις εξυπνάδες ότι «ο Ρωμανός απορρίπτει τις δομές για τις οποίες απεργεί σήμερα», τις ακούω βερεσέ. Ένα «κανονικό» κράτος, όπως το θέλει η νεοφιλελεύθερη φαντασίωση, σωφρονίζει στα έδρανα όχι στο βασίλειο της πρέζας και των ποινικών.
Η Ιωάννα και ο Νίκος έρχονται, ο καθένας με διαφορετική διαδρομή, να προστεθούν στο καστ της εκπαιδευτικής τραγωδίας που εκτυλίσσεται αυτές τις μέρες με προφανή σκοπό την κλιμάκωση στην επέτειο του Πολυτεχνείου. Το έργο είναι σπονδυλωτό. Έχει το θλιβερό (επίσης) installation της «ηρωικής καθηγήτριας» που κάνει μάθημα στο πάρκινγκ. Έχει έναν ανεκδιήγητο, has been πολιτικό, Υπουργό Παιδείας που κάνει ΕΔΕ στο ξυπνητήρι του και φιλοδοξεί να πληρώσει καθηγητές με μόρια. Έχει έναν Πρύτανη του ΕΚΠΑ, τον πρωταγωνιστή των ημερών Θεόδωρο Φορτσάκη, που θέλει να ταιριάξει το δικό του success story στο αντίστοιχο της κυβέρνησης (της οποίας παραλίγο να είναι μέλος), δρώντας εντελώς αντιακαδημαϊκά ενώ βρίσκεται σε διαγωνισμό εξαλλοσύνης με τους φοιτητές. Έχει έναν Υφυπουργό Παιδείας που επικαλείται τον Κασιδιάρη. Κι έναν αντικαταστάτη με σαφή διαπιστευτήρια στο κομμάτι της ηθικής ακεραιότητας που απαιτεί ο χώρος της εκπαίδευσης όπως διαπιστώσαμε σε σχετικό βίντεο. Κι έναν ΣΥΡΙΖΑ να καρτερεί θυμίζοντας τους γέρους πάνω από το τάβλι – αν κερδίσεις οφείλεται στις συμβουλές του, αν χάσεις έχασες από μόνος σου.
Οι μαξιμαλιστικές, φιλοσοφικού περιεχομένου, διαπιστώσεις λένε ότι ουσιαστικά από την κρίση δεν θα βγούμε μόνο με έκρηξη επενδύσεων αλλά με έκρηξη Παιδείας. Δεν έχουμε καμία απολύτως ελπίδα.