Της Έφης Μπάσδρα *
Ίσως να μην αντιλαμβανόμαστε τι ακριβώς απωλέστηκε με τη δολοφονία της. Ο νέος πρωθυπουργός, Κρητικός ο ίδιος, είμαι σίγουρη ότι θα ενσκύψει στο θέμα. Είναι απόλυτα άδικο για την Κρήτη των επιστημών, την Κρήτη όλων μας, να χαθεί ένα ακτινοβόλο απόθεμα που με τόσο κόπο οικοδομήθηκε…
Έχουν περάσει πάνω από δυο βδομάδες από το φρικιαστικό έγκλημα. Ο 27χρονος Γιάννης Παρασκάκης, πατέρας δύο ανήλικων παιδιών, βασάνισε μέχρι θανάτου και βίασε την αμερικανίδα βιολόγο. Οι καθημερινές αποκαλύψεις προκαλούν το λιγότερο ανατριχίλα και φρίκη. Ασύλληπτη αγριότητα! Κτηνώδης!
Ακόμη ένα ειδεχθές σεξουαλικό έγκλημα θα πει κάποιος. Είναι όμως τόσο απλό;
Τώρα που πήραμε μία απόσταση από τα γεγονότα, όση απόσταση μπορεί να πάρει κάποιος από τόση φρίκη και πέρα από όσα γράφονται συνήθως για τους βιασμούς και τα εγκλήματα που απορρέουν από αρρωστημένες και ανοίκειες σεξουαλικές συμπεριφορές, η συγκεκριμένη περίπτωση συγκεντρώνει και μία ακόμη σημαντική παράμετρο.
Η Σουζάν Iτον (Suzanne Eaton) ήταν γνωστή βιολόγος στην διεθνή επιστημονική κοινότητα, το ίδιο και ο σύζυγός της. Την γνώρισα στην Χαϊδελβέργη, στο EMBL, το φημισμένο Ευρωπαϊκό Εργαστήριο Μοριακής Βιολογίας. Η ελληνική κοινότητα του ΕMBL της εποχής ήταν πολύ μεγάλη και εξόχως δραστήρια. Η Σουζάν εργαζόταν στο διάσημο εργαστήριο του Kai Simmons. Δεν είχαμε ιδιαίτερες σχέσεις, γνώριζα περισσότερο τον σύζυγό της.
Την εποχή εκείνη γενικός διευθυντής στο EMBL ήταν μία εμβληματική προσωπικότητα της διεθνούς βιολογίας και όχι μόνο, ο αείμνηστος και γνωστός σε όλους Φώτης Καφάτος.
Ο Καφάτος ήταν Κρητικός. Παρά τις διεθνείς του διακρίσεις πάντα στο πίσω μέρος του μυαλού του του είχε την ιδιαίτερη πατρίδα του, την Κρήτη. Έτσι η Κρήτη αναδείχτηκε σταδιακά σε κέντρο της διεθνούς βιολογικής επιστημονικής έρευνας και τόπος συγκέντρωσης σημαντικών ανθρώπων της βιολογίας, είτε ως εργαζόμενων στα ερευνητικά κέντρα που θεμελιώθηκαν και λειτούργησαν εκεί, είτε ως επισκεπτών στα διεθνή συνέδρια και ακαδημίες που οργανώνονταν συστηματικά στην Κρήτη.
Σιγά- σιγά λοιπόν η Κρήτη, ειδικά στον χώρο των βιολογικών επιστημών, κατέκτησε μία ξεχωριστή θέση παγκοσμίως, εφάμιλλη με αυτή μεγάλων κέντρων του εξωτερικού. Βοηθούντος και του εξαιρετικού μεσογειακού κλίματος αλλά και της έξω καρδιάς των Κρητικών, τα συνέδρια και οι συναντήσεις της Κρήτης έγιναν περιζήτητες σε φοιτητές και επιστήμονες.
Το Κολυμπάρι και η Ορθόδοξη Ακαδημία Κρήτης, χώρος διεξαγωγής των συνεδρίων, είναι τόπος από τον οποίο έχουν παρελάσει ουκ ολίγοι Νομπελίστες και διάσημοι ερευνητές αλλά και εκατοντάδες φοιτητές και φοιτήτριες από όλο τον κόσμο.
Η φρικώδης και αποτρόπαιη δολοφονία της Σουζάν Ιτον ρίχνει βαριά και μεγάλη τη σκιά της πάνω σε αυτό που με τόσο κόπο χτίστηκε βήμα βήμα όλα αυτά τα χρόνια. Η διεθνής κοινότητα στέκεται συγκλονισμένη μπροστά στην περιγραφή της αγριότητας του εγκλήματος.
Εμείς γνωρίζαμε την Κρήτη της επιστήμης, της ακτινοβολίας… Η άλλη Κρήτη, αυτή που θέλουμε να κρύψουμε, έχει να κάνει με αυτό το σπάνιας αγριότητας έγκλημα, με τα Ζωνιανά, τις χασισοφυτείες, την παράνομη οπλοφορία και τις μπαλωθιές όπου βρεθούμε, το γάζωμα των πινακίδων του δρόμου, τις βεντέτες, την παραβατικότητα που πολλές φορές θεωρείται παράσημο, ίσως και έμβλημα.
Έχει να κάνει, ακόμη χειρότερα, με την αποδοχή αυτής της παραβατικότητας ως «περήφανου» χαρακτηριστικού!
Ίσως να μην αντιλαμβανόμαστε τι ακριβώς απωλέστηκε με τη δολοφονία της Σουζάν Ιτον. Ο νέος πρωθυπουργός, Κρητικός ο ίδιος, είμαι σίγουρη ότι θα σκύψει πάνω από το θέμα.
Είναι απόλυτα άδικο για την Κρήτη των επιστημών, την Κρήτη όλων μας, να χαθεί ένα ακτινοβόλο απόθεμα που με τόσο κόπο οικοδομήθηκε…
* Η Έφη Μπάσδρα είναι καθηγήτρια στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών