Η ΚΡΑΥΓΗ ΤΩΝ ΑΠΟΝΤΩΝ, το καινούργιο ιστορικό μυθιστόρημα του Νίκου Ψιλάκη, μας οδηγεί σε ένα συναρπαστικό ταξίδι που αρχίζει στις αρχές του 20ού αιώνα και τελειώνει – αν τελειώνει – τη δεκαετία του 1970. Ο συγγραφέας ξεδιπλώνει την ιστορία ενός απροσδόκητου έρωτα, αλλά και την ιστορία μιας χώρας και μιας ηπείρου, τα γεγονότα που σημάδεψαν μερικές από τις πιο κρίσιμες στιγμές του αιώνα. Είναι βασισμένο σε μαρτυρίες, χειρόγραφα και τεκμήρια μέσα από τα οποία ανιχνεύονται κίνητρα, σκέψεις και συναισθήματα. Στο επίκεντρο βρίσκονται και οι ιστορίες των ανθρώπων. Ο ψυχισμός του πατέρα, που η τύχη τον φέρνει αντιμέτωπο με τον γιο του στον πόλεμο, οι συμπληγάδες του έρωτα, ο τρόπος με τον οποίο βιώνουν οι κοινωνίες τις αποφάσεις των ισχυρών.
Ένας Έλληνας φαντάρος βρίσκεται σε στρατόπεδο της γερμανικής Σιλεσίας, στο Γκαίρλιτς, και απασχολείται περιστασιακά στο φωτογραφείο του Γκύντερ Ζόμμερ προσπαθώντας να μάθει την τέχνη. Ένα χειμωνιάτικο απόγευμα οδηγεί μια νέα κοπέλα στο στούντιο. Είναι το πρώτο πορτρέτο που τολμά να βγάλει χωρίς τη βοήθεια του δασκάλου του. Όταν παρατηρεί τη φωτογραφία προσέχει το θλιμμένο βλέμμα της κοπέλας. Μια απρόσμενη σχέση αρχίζει. Και μαζί της μια περιπέτεια που σημαδεύει τη ζωή τους για πάντα. Η εικόνα πυροδοτεί συναισθήματα, ο μύθος του Πυγμαλίωνα που ερωτεύτηκε το άγαλμα της θεάς επανέρχεται. Μέσα από την αφήγηση του βασικού πρωταγωνιστή ξεδιπλώνεται η αγωνία του καλλιτέχνη και προσεγγίζεται η τέχνη της φωτογραφίας. Ο φωτογράφος κρατά για πάντα το πρώτο του πορτρέτο, εκείνο που περιέχει όχι μόνο το βλέμμα της κοπέλας αλλά και ένα κομμάτι του εαυτού του.
Η υπόθεση εκτυλίσσεται στα χρόνια του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου, τότε που ένα γεγονός πρωτόγνωρο για τα παγκόσμια στρατιωτικά χρονικά σημαδεύει την ελληνική ιστορία: Τη στιγμή που τα βουλγάρικα στρατεύματα καταλαμβάνουν αμαχητί τη Μακεδονία, το Τέταρτο Σώμα Στρατού παραδίδεται από τη φιλοβασιλική διοίκησή του σε ξένη δύναμη και εκπατρίζεται. Σχεδόν εφτά χιλιάδες μάχιμοι φορτώνονται σε τρένα και μεταφέρονται στη Γερμανία. Τυπικά είναι φιλοξενούμενοι του Κάιζερ. Στην πράξη, όμως, τα όρια ανάμεσα στη φιλοξενία και την αιχμαλωσία ή την ομηρία είναι παντελώς ασαφή. Η πόλη που τους υποδέχεται είναι όμορφη αλλά πληρώνει κι αυτή τις συνέπειες του πολέμου. Τα τρόφιμα δυσεύρετα, οι άντρες στα χαρακώματα. Οι Έλληνες στρατιώτες ξαναδίνουν ζωή στον τόπο και ο έρωτας βρίσκει χαραμάδες ανοιχτές να τρυπώσει.
Ο συγγραφέας παρακολουθεί τις αντιφάσεις της ιστορίας, ανατέμνει τα συναισθήματα των ανθρώπων, δοξολογεί την αγάπη, την ελευθερία, τον έρωτα και προσπαθεί να κατανοήσει τον ψυχισμό του γονιού που βρίσκεται αντιμέτωπος με το παιδί του στον πόλεμο. Είναι μια από τις κορυφώσεις της αφήγησης. Ο πατέρας επιστρατεύει την διαίσθηση και παραδίδεται στα μεγάλα ανθρώπινα διλήμματα. Όλες οι κάννες θαρρεί πως σημαδεύουν τον γιο του. Και του δικού του όπλου η κάννη!
Αλήθεια, πόσες μικρές ή μεγάλες ανθρώπινες ιστορίες χωρούν σ’ ένα μυθιστόρημα;
Η ΚΡΑΥΓΗ ΤΩΝ ΑΠΟΝΤΩΝ
Ιστορικό μυθιστόρημα
Εκδόσεις ΚΑΡΜΑΝΩΡ 2021
Σελ. 464
Διαστάσεις 14,5 Χ 21 εκ.
https://karmanor.gr/el/books/i-kraygi-ton-aponton