Του Γιάννη Ελαφρού – prin.gr
«Πεδίο βολής φτηνό»
Στα μέσα Σεπτεμβρίου η Wall Street Journal έγραφε πως θα υπάρχει ποιοτική και αριθμητική αναβάθμιση της στρατιωτικής παρουσίας των ΗΠΑ στην Ελλάδα, αναφερόμενη και στην επίσκεψη του αρχηγού των αμερικανικών ενόπλων δυνάμεων Τζόζεφ Ντάνφορντ στην Ελλάδα. Οι Έλληνες είναι ανοιχτοί στη διεύρυνση της στρατιωτικής συνεργασίας με τις ΗΠΑ, είπε o Ντάνφορντ στα αμερικανικά ΜΜΕ, ξεχωρίζοντας τη «νευραλγικής σημασίας» βάση της Σούδας, καθώς και την Λάρισα. «Δεν ψάχνουμε για μεγάλες βάσεις», αλλά για εξυπηρετήσεις με «ελαφρύ αποτύπωμα».
Η κυβέρνηση Τραμπ προωθεί τη «στρατηγική συμμαχία» με την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ για να καλύψει την αστάθεια που προκαλείται στη νοτιοανατολική πτέρυγα του ΝΑΤΟ από τον αμφίσημο ρόλο της Τουρκίας. Έχει γραφτεί πως τα 2/3 της μεγάλης αμερικανικής βάσης στο Ιντσιρλίκ έχουν μεταφερθεί ήδη στην Ελλάδα.
Ας σημειωθεί πως εκεί βρίσκονται και 50 βόμβες υδρογόνου Β-61, τρομακτικής ισχύος, ενώ όπως έχει καταγγελθεί υπάρχει προετοιμασία στη βάση του Άραξου για υποδοχή πυρηνικών όπλων! Οι ΗΠΑ υπόσχονται επενδύσεις, προχωρούν σε εξαγορές (και) με γεωπολιτική οπτική (βλέπε ναυπηγεία Σύρου, αλλά και πρόταση για Σκαραμαγκά, Ελευσίνα).
Το ελληνικό κεφάλαιο στηρίζει την πολιτική αυτή, φιλοδοξώντας να πάρει κομμάτι από την λεία και να προωθήσει τα δικά του επιθετικά του σχέδια (κυρίως μέσω των ΑΟΖ). Στον λαό πουλάνε για μια ακόμα φορά το παραμύθι της ασφάλειας λόγω της συμμαχίας με τις ΗΠΑ (όπως στην Κύπρο;)
Αποκαλυπτικά για τους κινδύνους είναι όσα είπε ο κ. Ντάνφορντ στον αρχηγό ΓΕΕΘΑ Αποστολάκη: «Αν δει κανείς τη γεωγραφία και τις εν εξελίξει στρατιωτικές επιχειρήσεις μας στη Λιβύη και τη Συρία και αναλογιστεί πιθανές άλλες στην ανατολική Μεσόγειο, τότε η θέση της Ελλάδας και οι δυνατότητες που προσφέρονται εδώ είναι πολύ σημαντικές». Οι ΗΠΑ μιλούν καθαρά για πολεμική εμπλοκή.
Νέες βάσεις σε Λάρισα, Αλεξανδρούπολη, Στεφανοβίκειο και Τυμπάκι
«Η Ελλάδα είναι από τις χώρες που έχουν ανταποκριθεί πλήρως στα προαπαιτούμενα για τη Συμμαχία και μάλιστα με τις νέες δυνατότητες που δίνονται σε αρκετές περιοχές της Ελλάδας, με ανάπτυξη συμμαχικών δυνάμεων, όπως στο Βόλο, τη Λάρισα, την Αλεξανδρούπολη και πολύ σύντομα στην Καλαμάτα με το κέντρο εκπαίδευσης αεροσκαφών». Τάδε έφη ο υπουργός Εθνικής Άμυνας την Πέμπτη στη διήμερη σύνοδο του ΝΑΤΟ. Η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ όχι μόνο δεν κρύβει ντροπαλά τις βάσεις και τις στρατιωτικές διευκολύνσεις που παραχωρεί στους μακελάρηδες των λαών ΗΠΑ και ΝΑΤΟ, αλλά τις διαφημίζει κιόλας και εκτός και εντός συνόρων.
Πραγματικά αυτό που γίνεται την τελευταία περίοδο στην Ελλάδα έχει δεκαετίες να γίνει, καθώς οι Αμερικάνοι χαρτογραφούν συστηματικά τη χώρα αναζητώντας τα κατάλληλα σημεία για την ανάπτυξη νέων βάσεων και για την αξιοποίηση υποδομών. Από το «κάθε πόλη και στάδιο», έχουμε πάει στο κάθε αεροδρόμιο και βάση, κάθε λιμάνι και αμερικάνικος στόλος…
Η Αλεξανδρούπολη αποτελεί το νέο αμερικανικό ειδύλλιο, που εκφράστηκε με επίσκεψη του ιδιαίτερα δραστήριου αμερικανού πρέσβη Τζέφρι Πάιατ την Τετάρτη, μαζί με τον πρόξενο στη Θεσσαλονίκη Γκρέγκορι Φλέγκερ (ο οποίος έχει επίσης υπηρετήσει στην Ουκρανία και είναι εξειδικευμένος στις σχέσεις με την Ρωσία) και άλλους αμερικανούς διπλωμάτες. Η Αλεξανδρούπολη, σύμφωνα με τον Τζ. Πάιατ, συγκεντρώνει το ενδιαφέρον των ΗΠΑ γιατί έχει θέση στρατηγικής σημασίας για τον έλεγχο των στενών του Βοσπόρου (άρα και για την κίνηση του ρωσικού στόλου προς και από την Μεσόγειο), την υποστήριξη επιχειρήσεων στην Μαύρη Θάλασσα, καθώς και για τους ενεργειακούς δρόμους στα Βαλκάνια.
Οι ΗΠΑ επιθυμούν να πάρει αμερικανική εταιρεία το μεγάλο λιμάνι της Αλεξανδρούπολης, που βγαίνει στο σφυρί τον επόμενο μήνα. Ο Πάιατ μάλιστα είπε «αναμένουμε με ανυπομονησία την οριστικοποίηση από το ΤΑΙΠΕΔ των όρων αναφοράς γι’ αυτό το σχέδιο» και θέλοντας να «καπαρώσει» το λιμάνι εξέφρασε την ελπίδα πως θα καθοριστούν τέτοιοι «όροι ώστε αμερικανικές εταιρείες, αμερικανικό κεφάλαιο να επιλέξουν να είναι μέρος αυτής της ευκαιρίας»! Χωρίς να αφήσει πολλά περιθώρια για παρερμηνείες, ο πρόεδρος του Οργανισμού Λιμένος Χρ. Δούκας διαβεβαίωσε πως «θα έχουμε συνεχή επικοινωνία με την πρεσβεία και τους συνεργάτες του κ. Πάιατ»!
Ο Τζ. Πάιατ μίλησε για «δέσμευση των ΗΠΑ για σθεναρή εμπλοκή στην περιοχή», για τη «στρατηγική σημασία του Έβρου» (και ως κόμβος ενεργειακών δικτύων) και εξέφρασε «ευγνωμοσύνη» για τη χρήση του λιμανιού «για να διευκολύνουμε τις μετακινήσεις κάποιων τμημάτων των ενόπλων δυνάμεών μας». Συγκεκριμένα οι ΗΠΑ θέλουν στην Αλεξανδρούπολη να δημιουργηθεί βάση ελικοπτέρων, όπου θα σταθμεύουν ή θα αποσυναρμολογούνται για να μεταφερθούν με πλοία. Ήδη έχει πραγματοποιηθεί μια φορά αυτή η διαδικασία. Επίσης, οι ΗΠΑ θέλουν να δημιουργήσουν σταθμό επανεριοποίησης υγροποιημένου φυσικού αερίου, το οποίο θα έρχεται από την Αμερική!
Η Λάρισα, με τις ισχυρές στρατιωτικές υποδομές στην 110 Πτέρυγα Μάχης, αποτελεί επίσης προτεραιότητα για τις ΗΠΑ. Ήδη έχουν εγκατασταθεί εκεί τα μη επανδρωμένα αεροσκάφη MQ-9 Reaper (Θεριστής), τα οποία μπορούν να επιχειρούν κάνοντας συλλογή πληροφοριών από τη Βόρεια Αφρική και το Σουέζ μέχρι τη Λευκορωσία και τη Μαύρη Θάλασσα. Μάλιστα, παρότι γίνεται λόγος για μη οπλισμένα αεροσκάφη, σύμφωνα με αποκάλυψη της Αντιπολεμικής Διεθνιστικής Κίνησης τα MQ-9 μπορούν να μεταφέρουν πυραύλους αέρος – εδάφους Hellfire και κατευθυνόμενες βόμβες ακριβείας GBU-12, GBU-38 και GBU-49.
Οι ΗΠΑ έχουν ήδη πάρει έγκριση για παραμονή των Θεριστών για ένα χρόνο, ενώ υπάρχει σκέψη για άφιξη ισχυρότερων αεροσκαφών, με μεγαλύτερες δυνατότητες μεταφοράς εξοπλισμού. Οι Αμερικανοί έχουν ακόμα μεγαλύτερες φιλοδοξίες για την Λάρισα. Έχουν βολιδοσκοπήσει την ελληνική κυβέρνηση για την πιθανότητα μεταφοράς εκεί τεσσάρων ή οκτώ ιπτάμενων τάνκερ, τα οποία χρησιμοποιούν τη βάση του Ιντσιρλίκ στην Τουρκία. Τα τάνκερ αυτά προφανώς χρησιμοποιούνται σε επιθετικές πολεμικές ενέργειες των ΗΠΑ.
Το Στεφανοβίκειο στη Μαγνησία υποδέχεται 40 αμερικανικά πολεμικά ελικόπτερα για την άσκηση «Combat Aviation Brigade», που θα διεξαχθεί Οκτώβριο και Νοέμβριο. Τα ελικόπτερα με τα πληρώματα και τους τεχνικούς εδάφους αναμένεται να μείνουν έως τα τέλη Φεβρουαρίου, ίσως και περισσότερο.
Μια νέα βάση αναζητούν οι ΗΠΑ στην Κρήτη, καθώς η εμβληματική και τόσο χρήσιμη Σούδα «βρίσκεται πια στα όριά της». Το βαθύτατο και τεράστιο λιμάνι της Σούδας, που με το κρηπίδωμα Κ-14 μπορεί να εξυπηρετεί και αεροπλανοφόρα, έχει ήδη διευρυνθεί προκειμένου να μπορεί να δεχθεί για επισκευή ακόμη και αντιτορπιλικά τύπου Arleigh Burke (μήκους 160 μ. πλάτους 20-22 μ. από τα μεγαλύτερα πολεμικά πλοία των ΗΠΑ). Επίσης, όλη η περιοχή μέχρι την αεροπορική βάση στο Ακρωτήρι περιφράχθηκε, ώστε τα φορτία που φθάνουν από αέρος να μεταφέρονται με ασφάλεια στα πολεμικά πλοία. Αναζητούνται όμως και άλλοι χώροι για στάθμευση ειδικών δυνάμεων και μη επανδρωμένων αεροσκαφών.
Για το σκοπό αυτό προωθείται η δημιουργία μιας ακόμα βάσης στο Τυμπάκι του νομού Ηρακλείου, στις νότιες ακτές της Κρήτης, όπου υπάρχει ήδη μεγάλο αεροδρόμιο. Η τοποθεσία βολεύει τους Αμερικανούς γιατί ελέγχει το Λιβυκό πέλαγος και μια ευρεία περιοχή στη βόρεια Αφρική, ενώ είναι κοντά και στη Μέση Ανατολή. Ήδη στο Τυμπάκι εμφανίστηκε ισραηλινό μη επανδρωμένο αεροσκάφος, το οποίο δηλώθηκε πως συνεργάζεται με την… FRONTEX και θεωρείται ευρέως πως λειτουργεί ως προπομπός της επικείμενης βάσης.
Από την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ και τον Π. Καμμένο είχε προσφερθεί στην Ουάσινγκτον για τη δημιουργία αεροπορικής βάσης το νησί της Καρπάθου, που ελέγχει την «πύλη» του Αιγαίου προς τη νοτιοανατολική Μεσόγειο. Το αμερικανικό Πεντάγωνο μπήκε φυσικά στη συζήτηση και ενδιαφέρεται για βάση προσγείωσης αεροσκαφών F-35 και F-22 RAPTOR, ό,τι πιο προηγμένο και φονικό έχει να επιδείξει η αμερικανική πολεμική βιομηχανία. Στην Κάρπαθο πάντως αυτή την περίοδο υπάρχει επιτάχυνση υλοποίησης έργων υποδομής, που θα μπορούσαν να αξιοποιηθούν και από στρατιωτική βάση.
Ταυτόχρονα, όλες οι «παραδοσιακές» υποδομές που χρησιμοποιούν οι ΗΠΑ και το ΝΑΤΟ, όπως τα αεροδρόμια στη Δυτική Ελλάδα (Άκτιο, Άραξος, Ανδραβίδα), βρίσκονται στη διάθεση των ΗΠΑ, όπως έγινε με την άσκηση Ηνίοχος 2018 στην Ανδραβίδα. Επιπλέον στην Καλαμάτα δημιουργείται εκπαιδευτικό κέντρο για την αεροπορία.
65 χρόνια ελευθέρας για τις βάσεις του θανάτου
«Εις εκπλήρωσιν των εκ του άρθρου 3 της Συνθήκης του Βορείου Ατλαντικού απορρεουσών υποχρεώσεών των, η κυβέρνησις του Βασιλείου της Ελλάδος με την έγκρισιν της Αυτού Μεγαλειότητος του Βασιλέως και η κυβέρνησις των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής υπέγραψαν σήμερον μίαν Διμερήν Συμφωνίαν, παρέχουσα εις τας Ηνωμένας Πολιτείας το δικαίωμα όπως βελτιώσωσιν και χρησιμοποιήσωσιν από κοινού μετά της ελληνικής κυβερνήσεως ορισμένα αεροδρόμια και ναυτικάς εγκαταστάσεις εν Ελλάδι». Ήταν 12 Οκτωβρίου 1953, όταν οι κυβερνητικοί εκπρόσωποι σε Ουάσινγκτον και Αθήνα ανακοίνωναν ταυτόχρονα τη συμφωνία για τη δημιουργία αμερικανικών βάσεων στην Ελλάδα.
Είχε προηγηθεί η ένταξη της Ελλάδας στο ΝΑΤΟ, στις 18 Φεβρουαρίου 1952 επί «κεντρώας» κυβέρνησης Πλαστήρα, η οποία ξεκίνησε και τις συζητήσεις για τη συμφωνία για τις βάσεις, για να τις ολοκληρώσει η επόμενη κυβέρνηση Παπάγου (του δεξιού «Ελληνικού Συναγερμού»). Η ελληνική κυβέρνηση «εξουσιοδοτεί την κυβέρνησιν των ΗΠΑ να χρησιμοποιή οδούς, σιδηροδρομικάς γραμμάς και χώρους και να κατασκευάζη, αναπτύσση, χρησιμοποιή και θέτη εν λειτουργία στρατιωτικά και βοηθητικά έργα εν Ελλάδι […] Αι ένοπλαι δυνάμεις των Ηνωμένων Πολιτειών και το υπό τον έλεγχόν των υλικόν δύνανται να εισέρχωνται, εξέρχωνται, κυκλοφορούν, υπερίπτανται ελευθέρως εν Ελλάδι και εις τα χωρικά της ύδατα. Αι ενέργειαι αύται απαλλάσσονται οιωνδήποτε τελών, δικαιωμάτων και φόρων». Οι Αμερικανοί δηλαδή είχαν και …duty free. Οι βάσεις βέβαια έκρυβαν πολλούς κινδύνους. Ένας απ’ αυτούς ήταν η μεταφορά πυρηνικών βομβών την περίοδο 1960-62, μεταξύ άλλων και στην αεροπορική βάση του Άραξου.
Τον Οκτώβρη του 1981 το ΠΑΣΟΚ κερδίζει τις εκλογές με διακηρυγμένο στόχο την απομάκρυνση των βάσεων. Ένα χρόνο μετά ξεκίνησαν διαπραγματεύσεις, οι οποίες κατέληξαν σε συμφωνία στις 15 Ιούλη 1983. Ο Α. Παπανδρέου, ο άρχοντας των παραμυθιών, μιλούσε για συμφωνία απομάκρυνσης των βάσεων.
Αλλά το άρθρο 12 έλεγε: «Η συμφωνία αυτή μπορεί να τερματιστεί μετά πέντε χρόνια με έγγραφη ειδοποίηση οποιουδήποτε των μερών». «Μπορεί να τερματιστεί» και όχι «τερματίζεται». Νέες διαπραγματεύσεις που ξεκίνησαν το 1987 δεν ολοκληρώθηκαν. Ο Χάρρυ Κλυνν είχε προλάβει να τραγουδήσει «φεύγουν οι βάσεις που μένουν»…
Την εκκρεμότητα ήρθε να κλείσει (ποιος άλλος;) ο Κ. Μητσοτάκης, που πήρε την κυβέρνηση το 1990 (μετά το «ξέπλυμα» από τις κυβερνήσεις Τζανεττάκη-Ζολώτα). Τη νέα συμφωνία υπέγραψαν στις 8 Ιούλη 1990 ο Αντώνης Σαμαράς (νάτος κι αυτός) ως υπουργός Εξωτερικών και ο Ιωάννης Βαρβιτσιώτης ως υπουργός Άμυνας. Νέο στοιχείο ήταν η ετήσια ανανέωση, που πραγματοποιείται τυπικά μέχρι και σήμερα.
Στις 13 Ιούνη 2001 ο τότε ΥΠΕΞ Γιώργος Παπανδρέου (κι αυτός!) υπέγραψε με τον ομόλογό του Κόλιν Πάουελ τη «Συνολική Τεχνική Συμφωνία», με την οποία γενικεύθηκε το καθεστώς ετεροδικίας για όλους τους Αμερικανούς, ακόμα και για όσους περνούν με αποστολές. Μπάστε σκύλοι αλέστε…