Μάχη της Κρήτης (Γερμανικά Luftlandeschlacht um Kreta) ονομάζεται η επιχείρηση κατάληψης της Κρήτης από τους Γερμανούς κατά το Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, και συγκεκριμένα από το πρωί της 20ής Μαΐου 1941, όταν ξεκίνησε η αεροπορική έφοδος των Γερμανών με συνθηματικό όνομα «Unternehmen Merkur» (Επιχείρηση Ερμής) εναντίον του νησιού, ως την 1η Ιουνίου. Με την επιχείρηση αυτή οι Γερμανοί κατάφεραν να καταλάβουν το νησί από τις αγγλοελληνικές συμμαχικές δυνάμεις, ωστόσο αυτή τους η επιτυχία κόστισε τόσο πολύ ώστε να μην επιχειρήσουν ξανά άλλη αεροπορική έφοδο της ίδιας κλίμακας κατά την διάρκεια του πόλεμου.
Σήμερα, η μάχη της Κρήτης θεωρείται η πρώτη μεγάλη αεραποβατική επιχείρηση και παραμένει μοναδική στο ότι ο κύριος αντικειμενικός σκοπός κατελήφθη εξ ολοκλήρου από αέρος. Η μάχη θεωρείται επίσης πολύ σημαντική για τους Κρητικούς λόγω της αναπάντεχης σθεναρής αντίστασης που κατέβαλαν ενάντια στους αριθμητικά ανώτερους Γερμανούς και το μεγάλο τίμημα που η επίθεση και η επακόλουθη κατοχή είχαν στον πληθυσμό του νησιού. (πηγή: Βικιπαίδεια)
[youtube id=”S985QkNPUoM” width=”620″ height=”360″]
Στην κατάληψη του νησιού από τους Γερμανούς αλεξιπτωτιστές, που αποτελούσε μέρος της εφαρμογής της «Επιχείρησης Ερμής», θα συμβάλλει η παρουσία στο νησί μόνο μερικών ταγμάτων άπειρων νεοσύλλεκτων και μικρών στρατιωτικών μονάδων, που αυτοβούλως βρίσκονταν εκεί, καθώς είχε προηγηθεί με διαταγή της κατοχικής κυβέρνησης, ο αφοπλισμός του νησιού και η απαγόρευση της εκεί μετάβασης της Μεραρχίας Κρητών, που είχε πολεμήσει στο αλβανικό μέτωπο.
Η σθεναρή αντίσταση των Κρητών οδήγησε σε πρωτοφανούς αγριότητας αντίποινα των Γερμανών, με αποκορύφωμα το ολοκαύτωμα της Κανδάνου (3 Ιουνίου 1941). Σε ένδειξη συμβολικής αντίδρασης στο γεγονός της κατοχής της Κρήτης, τη νύχτα της 30ής προς την 31η Μαΐου 1941, οι τότε φοιτητές ΜΑΝΩΛΗΣ ΓΛΕΖΟΣ και ΛΑΚΗΣ ΣΑΝΤΑΣ προβαίνουν σε υπεξαίρεση της γερμανικής σημαίας από την Ακρόπολη των Αθηνών. (Δείτε σχετικό ντοκυμαντέρ της ΕΡΤ στην ταινιοθήκη της Ελλάδος)
[youtube id=”X3nm-UcMERo” width=”620″ height=”360″]
Ένα ιστορικό φιλμ με τίτλο Unternehmen Kreta German Invasion Of Crete (1941) παρήγαγε η ναζιστική προπαγανδιστική μηχανή ώστε να “στρογγυλέψει” τις αιχμές της πύρρειας νίκης τωνΓερμανών στη Μάχη της Κρήτης. Το φιλμ αυτό έχει ψηφιοποιηθεί και διατίθεται στο youtube μέσω του καναλιού της British Pathe. Δείτε το παρακάτω:
Πέρα από τη γερμανική οπτική, πλέον στη διάθεση του κοινού υπάρχει ένα αμερικανικό διαβαθμισμένο φιλμ- αναφορά της εποχής που εξέταζε αυτό ακριβώς το ζήτημα: της κατάληψης της Κρήτης από τους Γερμανούς μέσα σε διάστημα 10 ημερών. Το φιλμ παρήγαγε ο τομέας Έρευνας και Ανάλυσης του Office of Strategic Services (OSS) των ΗΠΑ, πρόδρομος της CIA.
Το Film Report “Unternehmen Merkur” για την Επιχείρηση Ερμής έδινε έμφαση πάνω στον τρόπο υπερίσχυσης των Γερμανών δυνάμεων έναντι στις Συμμαχικές Δυνάμεις που βρίσκονταν στο νησί από τη Βρετανία, τη Νέα Ζηλανδία και την Αυστραλία.
Η στρατηγική που ακολουθήθηκεαπό τους Γερμανούς ήταν η μοναδική στα χρονικά αεραποβατική επιχείρηση που υπερίσχυσε των χερσαίων δυνάμεων αλλά με ιδιαίτερα σημαντικές ανθρώπινες απώλειες.