Τις πολιτικές, οικονομικές και κοινωνικές μεταβολές που συμβαίνουν στην Κρήτη και προηγούνται αλλά και έπονται της Ένωσης με την Ελλάδα, επιδιώκει να αναδείξει η νέα περιοδική έκθεση του Ιστορικού Μουσείου Κρήτης Η Κρήτη από τον 19ο στον 20ό αιώνα. Οικονομία και κοινωνία. Η έκθεση, που εντάσσεται στο πρόγραμμα των εκδηλώσεων της Περιφέρειας Κρήτης για την εκατονταετηρίδα της Ένωσης, θα ανοίξει για το κοινό σήμερα Παρασκευή 29 Νοεμβρίου, το μεσημέρι και θα διαρκέσει ως τις αρχές Μαΐου 2014.
Πρόκειται για μια θεματική έκθεση που αναπτύσσεται σε τέσσερις κύριες ενότητες – Πολιτική, Οικονομία, Κοινωνία και Πολιτισμός – με ιδιαίτερη έμφαση σε ειδικούς τομείς όπως η ίδρυση της Τράπεζας Κρήτης και η ανάπτυξη της Κρητικής Αρχαιολογίας. Γνωστό και άγνωστο αρχειακό – εικονογραφικό υλικό και αντικείμενα από τα αρχεία και τις συλλογές της ΕΚΙΜ, του Ιστορικού Αρχείου της Εθνικής Τράπεζας της Ελλάδος, του Ερευνητικού Ιδρύματος Salt στην Κωνσταντινούπολη και πολλών άλλων φορέων και ιδιωτών, πληροφορεί αλλά και θέτει ερωτήματα σχετικά με τη μετάβαση του νησιού από τον οθωμανικό κόσμο στο ελεύθερο Ελληνικό κράτος.
Η έκθεση περιλαμβάνει δυο προβολές με φωτογραφικό και κινηματογραφικό υλικό εποχής, ενώ, επιπλέον, σε ειδικά διαμορφωμένο χώρο συνεχίζεται η προβολή του ντοκιμαντέρ Τα ξεχασμένα Βαλκάνια, που διευκολύνει τη σύνδεση της τοπικής ιστορίας με τις αντίστοιχες εξελίξεις στην ευρύτερη περιοχή της Νοτιοανατολικής Ευρώπης.
Παράλληλα, ο επισκέπτης – με τη βοήθεια ειδικής σήμανσης – καθοδηγείται στις σχετικές Μόνιμες Εκθέσεις (Ιστορική, Νομισματική, Εθνογραφική κ.λπ.) του Ιστορικού Μουσείου ώστε να μπορεί να αναζητήσει εξειδικευμένη πληροφόρηση για τις θεματικές που τον ενδιαφέρουν.
Η έκθεση συνοδεύεται από ένα κομψό δίγλωσσο κατάλογο (ελληνικά-αγγλικά), σε μικρό σχήμα, με πλούσιο εικονογραφικό υλικό. Επίσης, πλαισιώνεται από εκπαιδευτικό πρόγραμμα που απευθύνεται στους μαθητές των τελευταίων τάξεων του Δημοτικού καθώς και όλων των τάξεων του Γυμνασίου, και προσφέρεται, όπως άλλωστε και τα υπόλοιπα εκπαιδευτικά προγράμματα της ΕΚΙΜ, δωρεάν.
Η έκθεση αποτελεί συνδιοργάνωση της Περιφέρειας Κρήτης και της Εταιρίας Κρητικών Ιστορικών, με την πολύτιμη συνεργασία του Ιστορικού Αρχείου της Εθνικής Τράπεζας της Ελλάδος και αποτελεί εξολοκλήρου «εσωτερική παραγωγή» του Ιστορικού Μουσείου Κρήτης: των στελεχών και συνεργατών του (Ε. Γραμματικάκη, Α. Καλουτσάκης, Α. Μπαλτατζή, Δ. Μαθιουδάκης, Φ. Καμπάνη, Δημήτρης και Αριάδνη Καλοκύρη, Βαγγέλης Παπαδάκης), καθώς και των εθελοντικά εργασθέντων μελών του Διοικητικού Συμβουλίου της ΕΚΙΜ (Μ. Δρακάκης, Ε. Τζεδάκη – Αποστολάκη, Α. Γαλενιανού, Α. Καλοκαιρινός).