Toυ Δημήτρη Πατέλη *
Ένα φάντασμα πλανιέται πάνω απ’ την αποικία χρέους: το φάντασμα της «Σοβιετίας»!
Όλες οι δυνάμεις του «ευρωπαϊκού» τόξου και της αποικίας χρέους έχουν συμμαχήσει σε μια ιερή καταδίωξη αυτού του φαντάσματος. Η εκστρατεία εκτυλίσσεται με τις ευλογίες των ευρωατλαντικών θεσμών. Ξεκίνησε με τον αγώνα κατά του «Ολοκληρωτισμού», ταυτίζοντας αρχικά «…τον ναζισμό και τον σταλινισμό -τα φασιστικά και τα κομμουνιστικά καθεστώτα-, …τα εγκλήματα αυτών των καθεστώτων» (βλ. το ψήφισμα του Ευρωκοινοβουλίου «Ευρωπαϊκή Συνείδηση και Ολοκληρωτισμός»). Η πράξη έδειξε ότι η περί «Ολοκληρωτισμού» ρητορική και τα συνακόλουθα ιδεολογήματα ήταν το προκάλυμμα ενός θεσμικού και ιδεολογικού αντικομμουνισμού-αντισοβιετισμού. Παντίοις τρόποις ενισχύεται η δεξιά και ο φασισμός: τα καθεστώτα των Βαλτικών δημοκρατιών απαρτίζονται από απογόνους ή/και νοσταλγούς των ναζί, προβάλλουν τους τελευταίους ως «απελευθερωτές», ενώ επιβάλλουν καθεστώς απαρτχάιντ για τους “μη καθαρόαιμους” αυτόχθονες. Αναβαθμίζονται αντίστοιχες δυνάμεις στην Ανατολική Ευρώπη, ενώ με απροκάλυπτο πραξικόπημα ΗΠΑ-ΝΑΤΟ-ΕΕ εγκαθίσταται η φασίζουσα χούντα του Κιέβου (με την πλήρη στήριξη και της ελληνικής κυβέρνησης), που εξαπολύει εμφύλιο κατά των «ανυπάκουων» αντιφασιστών, ενισχύεται το τέρας του ισλαμοφασισμού, κ.ο.κ.
Μετά την αλήστου μνήμης μόνιμη επίκληση του «σοβιετικού κινδύνου» κατά την ψυχροπολεμική περίοδο, περάσαμε στη θριαμβολογία και στη χλεύη για τον «υπαρκτό σοσιαλισμό» και στην έπαρση περί του δήθεν «τέλους της ιστορίας». Στη βάση των κυρίαρχων ιδεολογημάτων, ο «υπαρκτός σοσιαλισμός» (άρα και κάθε σοσιαλισμός) ηττήθηκε, απέτυχε οριστικά, πετάχτηκε στα απόβλητα της ιστορίας, επομένως, κάθε εχέφρων άνθρωπος τον απορρίπτει.
Γεννάται λοιπόν το ερώτημα: εφ’ όσον το όλο εγχείρημα της ΕΣΣΔ και του σοσιαλισμού ήταν τόσο αποτυχημένο, φαύλο και η ήττα του αμετάκλητη, προς τι τόσο μένος και μίσος προς τη μνήμη του; Βεβαίως, δεν συνιστούν έκπληξη οι ιαχές και οι άναρθρες κραυγές της γνωστής εγκληματικής ναζιστικής οργάνωσης (τύπου: «η κυβέρνηση έχει μετατρέψει την Ελλάδα σε τελευταίο Σοβιέτ της Ευρώπης», Ν. Μιχαλολιάκος, 3.7.17)…
Το εύρος, τα χαρακτηριστικά, η ένταση και η μεθοδικότητα της νυν αντισοβιετικής προπαγάνδας καταδεικνύουν ότι συνιστά συντονισμένη πολυεπίπεδη εκστρατεία, με πολλούς στόχους. Πρωτοστατούν σε αυτήν προβεβλημένοι πολιτικοί, ενώ την πλαισιώνει πλειάδα πανεπιστημιακών, δημοσιολόγων-δημοσιογράφων-προπαγανδιστών και παρεμβάσεων στα ΜΜΕ και στο διαδίκτυο. Το ποίμνιο πρέπει να πειστεί ότι το κακό έχει παρεισφρήσει βαθέως και στα καθ’ ημάς! «Η τελευταία κομμουνιστική χώρα της Ευρώπης είναι η Ελλάδα!» (Α. Χατζής, 6.7.17). «Δεν έχουμε ελεύθερη οικονομία στην Ελλάδα, έχουμε σοβιετική οικονομία στην Ελλάδα…», εξανίσταται ο κ. Α. Γεωργιάδης, (2.10.12), ενώ η κα Α. Διαμαντοπούλου βρίσκει ότι «…σήμερα έχουμε μια μορφή σοβιετικού τύπου παρέμβασης…» (1.6.16). Βάσει αγορεύσεων στη Βουλής εξ’ αφορμής των προσφάτων νομοσχεδίων, επιβάλλονται από τους μπολσεβίκους, το Στάλιν και άλλους δαίμονες «σοβιετικού τύπου» εξισωτικοί θεσμοί εναντίον των οποίων, ως «ελεύθερον έθνος», οφείλουμε να εγερθούμε σε πανστρατιάπου!… Στην πραγματικότητα η κυβέρνηση έφερε π.χ. έναν επιπλέον νόμο, που δεν περιείχε ουσιαστικά τίποτε το αριστερό, αλλά (καθ’ ομολογίαν του κου Πρωθυπουργού) επανέφερε επί το μνημονιακότερον θέσεις και καταστάσεις του αλήστου μνήμης Νόμου Γιαννάκου για τα ΑΕΙ…
Αλγεινή εντύπωση προκάλεσε η Ανακοίνωση της Πρυτανείας του Πανεπιστημίου Μακεδονίας (31.7.17), που κατάφερε να συμπυκνώσει την αγωνία ορισμένου τύπου εργολάβων-εργοδοτών-εμπόρων του «Πανεπιστημίου της Αγοράς» για τυχόν συρρίκνωση των παχυλών εσόδων τους και από δίδακτρα (υψηλής αγοραίας ζήτησης μεταπτυχιακών): «…οι καθηγητές των ελληνικών δημόσιων πανεπιστημίων εξακολουθούν να έχουν ανθρώπινες ανάγκες και …δεν μπορούν να παραιτηθούν από την ανάγκη της μετριοπαθούς αμοιβής τους, σε μια χώρα η οποία δεν έχει κολεκτίβες και κατασκευασμένα σταχανοφικά ιδεολογήματα-συνθήματα, που να καλούν σε εξοντωτική υπερεργασία τους είλωτες του συστήματος για να καρπώνεται και να απολαμβάνει την υπεραξία η νομενκλατούρα του»! Εδώ, η άγνοια, η στρέβλωση της ιστορίας και ο χονδροειδής αντισοβιετισμός επιστρατεύονται στην υπηρεσία μιας «λεπτής» υψιπετούς αγωνίας…
Μάταια θα αναζητήσει κάποιος σ’ όλα αυτά ίχνη ορθολογισμού. Είναι ανάγκη ζωτική του (δια-)κρατικού καθεστώτος αποικίας χρέους να εμπεδωθεί σε επίπεδο εξαρτημένων αντανακλαστικών ένα πρωτόγονο σχήμα.
Στην προπαγάνδα η Ελλάδα παρουσιάζεται ως μια «τριτοκοσμική χώρα», που (άγνωστο πως, γιατί και με τίνος ευθύνες) περιήλθε σε κρίση και χρεοκοπία, δήθεν λόγω του ότι σε αυτήν κυριαρχεί η διαφθορά, η ανομία, η εγκληματικότητα, η «αναξιοκρατία», το «πελατειακό μεγάλο κράτος-τέρας που στηριζόταν στον υπερδανεισμό», ως η «Βενεζουέλα των Βαλκανίων», που άρχεται από μια «διεφθαρμένη ελίτ των μπολσεβίκων»! Στα πλαίσια της μαζικής διάχυσης της ενοχής με το δόλιο σχήμα «μαζί τα φάγαμε», προσάπτονται επιπλέον στο λαό, ο οποίος είναι «εχθρικός προς τις αγορές», φαντασιακές ιδιότητες «σοβιετικού καταναλωτισμού»!
Στον αντίποδα αυτού του σχήματος, είναι η επαγγελία της μετάβασης στην ομάδα των «προοδευμένων χωρών», στην «ανάπτυξη» & την «ανταγωνιστικότητα», μέσω πλήρους και τάχιστης εφαρμογής όλων των ακροδεξιών νεοφιλελεύθερων μέτρων αποικιοποίησης που υπαγορεύει η επιτροπεία της Τρόικα (των «θεσμών»), μέσω περαιτέρω δραστικής συρρίκνωσης μισθών, συντάξεων, εργασιακών-συνδικαλιστικών και πολιτικών δικαιωμάτων και του κράτους (δια της εξάλειψης κάθε ίχνους κρατικού παρεμβατισμού υπέρ μισθωτών και χαμηλών εισοδημάτων, ιδιωτικοποίησης παιδείας, υγείας & πρόνοιας, θέσπισης ξεπουλήματος όλου του δημόσιου πλούτου, που πολύ συχνά περιέρχεται σε φορείς του δημοσίου άλλων κρατών, π.χ. Γερμανίας, Κίνας) και μέσω της διασφάλιση της αχαλίνωτης δράσης του διεθνικού κεφαλαίου, κ.ο.κ. Όλα αυτά συνιστούν «αξιοκρατία», «εξυγίανση», πεδίο για την «ιδιωτική πρωτοβουλία», την «ανταγωνιστικότητα» και την «αριστεία», ενώ θα συνδέονται από κατάλληλη «εθνική ηθική διαπαιδαγώγηση» που θα καταστήσει τον ανυπότακτο λαό «φιλικό προς τις αγορές»!
Οι κοκορομαχίες των πολιτικών του καθεστώτος αποικίας χρέους έχουν στόχο: 1.την εύνοια των φορέων διακρατικής επιβολής-επιτροπείας και 2.το (νεοφιλελεύθερο ή/και αριστεροφανές κ.ο.κ.) δημαγωγικό περιτύλιγμα των προδιαγεγραμμένων μέτρων γενοκτονίας, των «μνημονιακών υποχρεώσεων», που θα εκτελούνται απαρέγκλιτα με κάθε μέσο: απάτη-καταδολίευση, εξαγορά-διαφθορά, «διαίρει και βασίλευε» και ωμή βία-καταστολή. Εδώ αλληλοαναπαράγονται εκατέρωθεν τα προπαγανδιστικά σχήματα των ομάδων του πολιτικού προσωπικού: Οι μεν κυβερνώντες θέλουν να πείσουν ότι ασκούν αυτή τη φονική πολιτική σα να είναι φυσικό φαινόμενο, «με το βέλτιστο τρόπο», με «γνήσιο αριστερό-φιλολαϊκό πρόσημο», οι δε κυβερνήσαντες επί μακρόν και επίδοξοι διεκδικητές της κυβέρνησης αδημονούν να ασκήσουν την ίδια ακριβώς φονική πολιτική, με μεγαλύτερη (προς τους δανειστές) συνέπεια, ταχύτητα και αξιοπιστία, απαλλαγμένοι από τις δήθεν «αριστερές ιδεοληψίες» της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ, την οποία επιχειρούν να παρουσιάσουν ως «αυθεντική αριστερά σοβιετικού τύπου»! Για να εξευτελιστεί κάθε έννοια αριστεράς και εναλλακτικής προοπτικής. Οι «αριστερές», «κομμουνιστικές», ακόμα και «σοβιετικές» κορώνες-tweet κυβερνητικών στελεχών σε αυτή την κοκορομαχία, επιτείνουν τη σύγχυση και την αγανάκτηση του λαού, ανοίγοντας δρόμο στο φασισμό.
Ο χονδροειδής αντικομμουνισμός-αντισοβιετισμός είναι νομοτελής τάση του καθεστώτος σε συνθήκες χρονίζουσας παγκόσμιας δομικής κρίσης και εν εξελίξει Γ’ Παγκόσμιου Ιμπεριαλιστικού Πολέμου. Και θα γίνεται πιο λυσσώδης, όσο οι απλοί άνθρωποι θα αμφισβητούν μαζικά τα δεινά της αποικίας χρέους, της κρίσης, του πολέμου και συνολικά της κεφαλαιοκρατίας, όσο θα αγωνίζονται για εναλλακτικού τύπου πορεία της κοινωνίας.
Σε λίγο θα συμπληρωθούν 100 χρόνια από την Μεγάλη Οκτωβριανή Σοσιαλιστική Επανάσταση που αποτελεί αδιαμφισβήτητα το σημαντικότερο γεγονός του 20ου αι., ένα ορόσημο στην ιστορία της ανθρωπότητας που προσφέρεται για ανεκτίμητα διδάγματα. Ήταν η πρώτη νικηφόρος «έφοδος στους ουρανούς» των καταπιεσμένων, η πρώτη πρώιμη νικηφόρος σοσιαλιστική επανάσταση, με την οποία δρομολογείται η ιστορική διαδικασία των εγχειρημάτων πρακτικού μετασχηματισμού της κοινωνίας στην κατεύθυνση της ενοποίησης της ανθρωπότητας (του κομμουνισμού), με θριαμβευτικές κατακτήσεις στην επιστήμη, στην (αεροδιαστημική, ενεργειακή) τεχνολογία, στην παιδεία, στην υγεία, στη διάσωση της ανθρωπότητας απ’ το φασισμό κ.ο.κ. αλλά και δραματικές συγκρούσεις και αδιέξοδα, στη βάση νομοτελών αντιφάσεων, η μη επίλυση των οποίων οδήγησε τελικά στην αντεπανάσταση και στην κεφαλαιοκρατική παλινόρθωση. Αυτές οι νομοτελείς αντιφάσεις που οδήγησαν στην ήττα, δεν ξορκίζονται ανορθολογικά με αγιοποιήσεις ή/και δαιμονοποιήσεις θρησκευτικού τύπου. Εδώ δεν βοηθούν επιφανειακοί πολιτικάντικοι αφορισμοί και αφηρημένες ηθικολογίες, που ανάγουν τελικά το όλο πρόβλημα είτε σε υποκειμενικές βουλησιαρχικές αστοχίες ή/και δολιότητα ηγετικών μορφών, είτε σε μια δήθεν μεταφυσικά ανυπέρβλητη «φύση του ανθρώπου», εγγενές στοιχείο της οποίας είναι δήθεν ο ανταγωνισμός, η εκμετάλλευση και η καταπίεση. Απαιτούν αυστηρή ορθολογική επιστημονική διερεύνηση στη βάση της επαναστατικής θεωρίας και μεθοδολογίας, της μόνης ικανής να διαγνώσει τη Λογική της Ιστορίας. Η επανάσταση αυτή, μαζί με τις άλλες πρώιμες επαναστάσεις του 20ου αι., με το ρήγμα που δημιούργησε στην ιστορία, εγκαινίασε την εποχή της μετάβασης της ανθρωπότητας σε μια κοινωνία χωρίς εκμετάλλευση και καταπίεση.
Η ήττα των πρώιμων σοσιαλιστικών επαναστάσεων δεν συνιστά απόδειξη περί της δήθεν απουσίας εναλλακτικής προοπτικής. Άλλωστε, όλες οι πρώιμες αστικές επαναστάσεις ηττήθηκαν από φεουδαρχικές αντεπαναστάσεις και παλινορθώσεις, μέχρι να επικρατήσουν τελικά οι ώριμες και ύστερες επαναστάσεις και να εγκαθιδρυθεί η κεφαλαιοκρατία σε διάστημα 5 αιώνων για τις πιο προοδευμένες ευρωπαϊκές χώρες.
Μ’ όλη τη σύγχυση, μ’ όλο το πνεύμα απατών και αυταπατών που χαρακτηρίζει τα προπαγανδιστικά σχήματα, αυτά μαρτυρούν υποσυνείδητα ότι η «Σοβιετία» στοιχειώνει τον ύπνο των κυρίαρχων τάξεων. Όχι η εικονική, αλλά η αυθεντική, αυτή που δεν έρχεται τόσο από το παρελθόν, αλλά κυρίως από το μέλλον. Ξυπνά τους εφιάλτες τους, μιας και οι επερχόμενες επαναστάσεις δεν θα είναι απλή επανάληψη -ως φάρσα ή ως τραγωδία- των πρώιμων επαναστάσεων του 20ου αι., αλλά νέου τύπου και ιστορικού-πολιτισμικού επιπέδου μορφές μαζικής δημιουργίας και ανάπτυξης, στην αναγκαία για την επιβίωση πορεία για την πανανθρώπινη ενοποίηση.
*αναπληρωτής καθηγητής Φιλοσοφίας Πολυτεχνείου Κρήτης